Afrika'da bir yumuşak güç aracı olarak Türk dizileri
Türk dizilerinin yurt dışında artan popülerliği, izleyicilerin Türkiye’ye bakış açısını olumlu yönde etkiliyor ve ülkenin yumuşak güç stratejisinin başarısında kilit bir rol oynuyor.

İٲԲܱ
Aksaray Üniversitesi İپş Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatih Baritci, Türk dizilerinin nasıl bir yumuşak güç aracına dönüştüğünü AA Analiz için kaleme aldı.
***
Türk dizileri, dünya genelinde 170'ten fazla ülkede milyonlarca insanın izlediği uluslararası bir fenomene dönüştü. Diziler, başta Türkiye’nin yakın coğrafyası olmak üzere dünyanın dört bir yanında büyük bir beğeniyle izleyicisine ulaşıyor. Bu durum, Türkiye’yi dizi sektöründe dünyanın önde gelen ülkelerinden biri haline getiriyor.
Türkiye'nin Afrika vizyonu
Türk dizilerine yoğun ilgi gösterilen kıtalardan biri de Afrika’dır. Kıtanın genelinde dizilerin beğeniyle izlendiği ve buna bağlı olarak Türkiye’ye yönelik ilginin giderek arttığı biliniyor.
Bu noktada, Türkiye’nin Afrika’daki diplomatik misyonlarını ve faaliyetlerini artırmasının önemini de vurgulamak gerekiyor. Türkiye, öncelikle 1998'de yayımladığı Afrika Eylem Planı ile Afrika ülkeleriyle çeşitli alanlarda bağlarını güçlendirme hedefini ortaya koydu ve ardından 2005'te Afrika Yılı’nı ilan ederek Türkiye-Afrika ilişkilerini geliştirme konusundaki kararlılığını devam ettirdi.
Bu tarihten sonra Türkiye, birçok Afrika ülkesinde büyükelçilik ve konsolosluk açtı, Türk Hava Yolları (THY) ise uçuş noktalarını ve sefer sayılarını artırdı. Ayrıca, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (İ), Yunus Emre Enstitüsü (YEE) ve Türkiye Maarif Vakfı gibi kamu diplomasisinin önemli kuruluşları da Afrika’da ofisler açarak faaliyet göstermeye başladı. Bu gelişmeler, Türkiye ile Afrika ülkeleri arasındaki bağların güçlendirilmesi açısından son derece önemli adımlar oldu.
Bu kurumsal varlığı artırma çabalarına paralel olarak, Türk dizilerinin Afrika genelinde geniş izleyici kitlesiyle buluşması ve büyük beğeni kazanması, Türkiye’nin kıtadaki nüfuzunu güçlendirmede önemli katkılar sağladı. 2023'te yayımlanan bir makaleye göre, son yıllarda Türkiye ile ilişkilerini güçlendiren Mozambik, Kenya ve Senegal’de Türk dizileri, Türkiye’nin pozitif imajının oluşmasında önemli bir yumuşak güç aracı olarak
Bugün Türk dizileri, Sahra Çölü’nü aşarak Kenya, Angola, Senegal, Tanzanya, Etiyopya, Sudan, Nijerya, Mozambik gibi birçok Afrika ülkesinde ve hatta kıtanın en güney ucunda yer alan Güney Afrika’da geniş bir izleyici kitlesi tarafından takip ediliyor.
Türk dizilerinin Afrika kıtasında yaygınlaşması ve izleyici kitlesinin her geçen gün artması, Türkiye’nin kıta ülkelerinde daha iyi tanınmasına yardımcı oluyor. Ancak, dizilerin Türkiye’ye katkısı “tanıtım” meselesinden çok daha fazla anlam taşıyor.
İzleyiciler, Türk diline, mutfağına, tarihi ve doğal güzelliklerine, gündelik yaşamına ve geleneklerine de ilgi gösteriyor. Diziler aracılığıyla Türkçe'nin öğrenildiği, Türk tarihine yönelik merakın arttığı, Türkiye’nin tatil için cazip bir durak olarak görüldüğü ve yurtdışında eğitim için Türk üniversitelerinin tercih edildiği görülüyor.
Geçtiğimiz yıl yayımlanan bir makalede, Güney Afrika’daki Z Kuşağı’nın izledikleri 29 farklı Türk dizisi aracılığıyla Türkiye’nin kültürüne, doğasına, modasına ve insanlarına büyük bir ilgi duymaya başladığı; ayrıca Türkiye’ye yönelik algılarının da olumlu yönde değiştiği sonucunaulaşılıyor. [2] Bu bağlamda, Türk dizilerinin geniş çaplı popülaritesi, Türkiye’nin Afrika kamuoyundaki cazibesini artırıyor ve olumlu imajını pekiştiriyor.
Derinleşen kültürel bağlar
Türk dizilerinin Afrika’daki izlenme oranlarının artması, aynı zamanda bu yapımların kıta toplumları için ana akım Batılı medya akışına bir alternatif olarak öne çıkmasını sağlıyor. Bu işleviyle Türk dizileri, Afrika ülkelerinin bağımsızlık öncesi dönemde deneyimledikleri sömürgeciliğin kültürel biçimlerde sürmesine karşı bir alternatif oluşturma potansiyeli taşıyor.�
Tüm bunlardan hareketle, Türk dizilerinin Türkiye’nin Afrika’daki yumuşak gücünü artırmada son derece değerli bir kültürel kaynak olarak ön plana çıktığını söyleyebiliriz. Nitekim, kültürel cazibenin bir ülkenin sahip olduğu yumuşak gücün temel kaynaklarından biri olduğu göz önüne alındığında, Türk dizilerinin Afrika’daki Türkiye algısı üzerindeki etkisi daha açık bir şekilde görülüyor.
Bu noktada, özellikle dizilere yönelik izleyici sayılarının ve beğeninin artması daha derin kültürel bağların gelişmesine aracılık ederken; Türkiye’nin Afrika’daki yumuşak güç kapasitesinin önemli bir ölçüde genişlemesine katkı sağlıyor.
[Doç. Dr. Fatih Baritci, Aksaray Üniversitesi İپş Fakültesi Öğretim Üyesidir.]
*Makalelerdeki fikirler yazarına aittir ve Anadolu Ajansının editoryal politikasını yansıtmayabilir.
Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.