9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi ekibi Türkiye'ye döndü
Cumhurba艧kanl谋臒谋 himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanl谋臒谋 uhdesinde, 罢Ü叠陌罢础碍 MAM Kutup Ara艧t谋rmalar谋 Enstitüsü koordinasyonunda gerçekle艧tirilen 9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi'ne kat谋lan ekip, 34 gün süren yolculuklar谋n谋n ard谋ndan yurda döndü.

陌蝉迟补苍产耻濒
陌蝉迟补苍产耻濒 Havaliman谋'ndan 6 艦ubat'ta ayr谋ld谋ktan sonra Brezilya ve 艦ili üzerinden 60 saat süren uzun yolculu臒un ard谋ndan Antarktika'ya ula艧an ekip, yine ayn谋 güzergah谋 kullanarak Türkiye'ye geldi.
Bilim heyeti, Horseshoe Adas谋'nda çal谋艧malar谋n谋 tamamlad谋ktan sonra Dismal Adas谋'nda Türkiye'nin s谋n谋rlar谋 d谋艧谋nda kurulan ilk istasyonlar谋ndan birisi olan sabit Küresel Konumlama Uydu Sistemi (GNSS) istasyonunun bak谋m ve tutum çal谋艧malar谋n谋 bitirdi.
Kat谋l谋mc谋lar daha sonra f谋rt谋nal谋, dalgal谋 ve kar ya臒谋艧l谋 bir deniz seferiyle Adelaide Adas谋'ndan Grandidier Kanal谋, Penola Bo臒az谋 ve Le marie kanallar谋n谋 geçerek önce Deception Adas谋'na daha sonra King George Adas谋'na ula艧t谋.
Bilim heyeti, hava muhalefeti sebebiyle uçu艧lar谋n yap谋lamamas谋 sonucu bir ay boyunca onlara ya艧am alan谋 olan 艦ili bayrakl谋 Betanzos isimli gemide hava 艧artlar谋n谋n olumluya dönmesini beklemek zorunda kald谋. Bekleme süresince ekip, projeleri için son haz谋rl谋klar谋n yap谋lmas谋, örneklerinin muhafazas谋yla ilgili i艧lerde yard谋mla艧arak ve sohbet ederek zaman geçirdi.
Sanayi ve Teknoloji Bakan谋 Mehmet Fatih Kac谋r'谋n kat谋ld谋臒谋 törenle Beyaz K谋ta'ya u臒urlanan 20 ki艧ilik ekip, dönü艧te ilk olarak King George Adas谋'ndan 艦ili Punta Arenas'a uçu艧 gerçekle艧tirdi. Heyet, 14 bin 700 kilometrelik yolculuk sonras谋 陌蝉迟补苍产耻濒'a vard谋.
Sefere kat谋lan bilim ekibini 陌蝉迟补苍产耻濒 Havaliman谋'nda yetkililer ve yak谋nlar谋 kar艧谋lad谋.
5 ana ba艧l谋kta ve 19 projede çal谋艧malar gerçekle艧tirildi
Bilim ekibi, bu y谋l "Ulusal Kutup Bilim Stratejisi" alt谋nda ulusal ve uluslararas谋 boyutta önem arz eden ve öncelikli bilimsel temalar olarak önemsenen 5 ana ba艧l谋k çerçevesinde çal谋艧malar谋n谋 sürdürdü.
Strateji kapsam谋nda, "2023-2035 y谋llar谋nda ara艧t谋rma önceliklerinin, genel tematik ve ara konu düzeyinde tespit edilmesi ile kutup ekosistemindeki tüm payda艧lar谋n ve kamu yarar谋n谋n en üst düzeye ula艧mas谋" amaçlan谋rken, "küresel iklim de臒i艧ikli臒i", "tehdit alt谋ndaki ekosistemler", "antropojenik etkiler ve sosyal sistemler", "geçmi艧ten gelece臒e bakmak" ve "uzaya bak谋艧" temalar谋 alt谋nda 19 ayr谋 proje gerçekle艧tirildi.
Türkiye'nin bilimsel ara艧t谋rma kamp谋n谋n bulundu臒u Horseshoe Adas谋 üzerinde aralar谋nda 4 yabanc谋 ara艧t谋rmac谋n谋n da oldu臒u ekip, yeni batimetri haritalar谋n谋n üretilmesi, yeni kurulan yak谋n uzay gözlem istasyonlar谋 ile jeodezik istasyonlar谋ndan verilerin toplanmas谋, uzay gözlemleri, çevre, kirlilik ve canl谋 ya艧am谋n谋n ara艧t谋r谋lmas谋, meteorolojik ölçümler ve sucul ekosistemler konular谋nda çal谋艧malar yapt谋.
Bakan Kac谋r'dan "Çal谋艧malar, bilim dünyas谋na önemli veriler kazand谋rd谋" payla艧谋m谋
Sanayi ve Teknoloji Bakan谋 Mehmet Fatih Kac谋r, X sosyal medya hesab谋ndan konuya ili艧kin yapt谋臒谋 payla艧谋mda, Beyaz K谋ta'daki bilim seferinin tamamland谋臒谋n谋 belirterek, 艧u aç谋klamalarda bulundu:
"Cumhurba艧kanl谋臒谋m谋z谋n himayelerinde, TÜB陌TAK MAM Kutup Ara艧t谋rmalar谋 Enstitüsü taraf谋ndan gerçekle艧tirilen 9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi ba艧ar谋yla gerçekle艧ti. 34 gün boyunca Antarktika'n谋n zorlu ko艧ullar谋nda ara艧t谋rmalar谋n谋 sürdüren 20 ki艧ilik bilim ekibimiz, 19 farkl谋 projeyi hayata geçirdi. 陌klim de臒i艧ikli臒i, kutup ekosistemi, yer bilimleri, ya艧am bilimleri ve yak谋n uzay-atmosfer bilimleri gibi kritik alanlarda yürütülen çal谋艧malar, bilim dünyas谋na önemli veriler kazand谋rd谋. Bayra臒谋m谋z谋 dünyan谋n en uzak co臒rafyas谋nda dalgaland谋ran ekibimiz, uluslararas谋 i艧 birlikleriyle bilim diplomasisine de katk谋 sunuyor."
"Dolu dolu geçen bir bilim seferi oldu"
Havaliman谋nda AA muhabirine aç谋klamalarda bulunan 9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy, dolu dolu geçen bir ay谋 a艧k谋n sürenin bugün itibar谋yla tamamland谋臒谋n谋 belirterek, ekibin yurda döndü臒ünü söyledi.
Sefere üç lise ö臒rencisinin de kat谋ld谋臒谋n谋 dile getiren Özsoy, "Bu ö臒renciler TÜB陌TAK'谋n açt谋臒谋 Kutup Ara艧t谋rmalar谋 Yar谋艧mas谋nda dereceye girip, sonra dört birinci aras谋ndan Antarktika'ya gelme hakk谋 kazanan üç lise ö臒rencimizdi. TEKNOFEST'te de derecelerini alm谋艧lard谋. En son Antarktika ile taçland谋rd谋lar ve orada ekipmanlar谋n谋 uçurdular." dedi.
Özsoy, sefer ekibinin her zamanki gibi çok donan谋ml谋 oldu臒unu kaydederek, Meteoroloji Genel Müdürlü臒ü, Milli Savunma Bakanl谋臒谋na ba臒l谋 Harita Genel Müdürlü臒ü (HGM), Türk Deniz Kuvvetleri Seyir, Hidrografi ve O艧inografi Dairesi Ba艧kanl谋臒谋 ile AFAD'dan kat谋l谋m oldu臒unu anlatt谋.
"Antarktika'da çok ciddi erime söz konusu"
Prof. Dr. Burcu Özsoy, Antarktika'da yap谋lan bilimsel çal谋艧malara dikkati çekerek, sözlerini 艧öyle sürdürdü:
"Bunun yan谋 s谋ra birbirinden farkl谋, fizik, biyoloji ve kimya temeli olmak üzere ayn谋 zamanda mühendislik çal谋艧malar谋m谋zla çok k谋ymetli projeleri hayata geçirdik. Burada gözlemledi臒imiz 艧u ki, Antarktika'da çok ciddi bir erime söz konusu ve iklim de臒i艧ikli臒iyle daha önceki buzul alanlar谋n谋n 艧u an kayboldu臒unu görüyoruz. Bilimsel çal谋艧malar谋m谋zda da bu sene 9'uncu y谋l. Yersel veriler toplanm谋艧 oldu. Akademisyenlerimiz ve bilim insanlar谋m谋z bu getirdikleri örnekleri ve çal谋艧malar谋 laboratuvarlarda i艧leyip, inceleyerek bunlar谋 bilimsel yay谋n haline dönü艧türecek ve uluslararas谋 bilim camias谋nda yerimizi alaca臒谋z."
Özsoy, gerçekle艧tirilen bilim seferinde birbirinden farkl谋 projelerin olmas谋n谋n kendileri için çok k谋ymetli oldu臒unu kaydederek, "Biyolojide, yer bilimlerinde, kimya ve fizik alan谋nda olsun, kurulan istasyonlar olsun çok k谋ymetli veriler elde ettik." diye konu艧tu.
"Çal谋艧malar谋m谋z uluslararas谋 literatüre katk谋 sunuyor"
9. Antarktika Bilim Seferi Lideri Prof. Dr. Hasan Hakan Yava艧o臒lu da sefer kapsam谋nda 19 projenin hayata geçirildi臒ini belirterek, 艧u aç谋klamalarda bulundu:
"Fizik, kimya ve biyoloji alan谋 temelinde olsa da yak谋n uzay gözlemleri, GNSS uzay jeolojisi gözlemleri, seyir hidrografi ve o艧inografinin batimetri haritalar谋yla zenginle艧en bir sefer oldu. Seferde yeni bir yak谋n uzay gözlem istasyonu kurduk ve bu istasyonumuzla dünyadaki manyetik alan谋 dünyan谋n en güney istasyonundan izleyebilir hale geldik. Bu en önemli farkl谋l谋klardan biri. Bununla birlikte bölgede var olan protein, genom dizilimlerinin, gen havuzlar谋n谋n, mikro ve makro organizmalar谋n谋n incelendi臒i ve yeni tür ke艧ifleri ve yeni yeni DNA barkodlar谋n谋n bulunabilece臒i bir seferden bahsediyoruz. Bunlar谋n örneklerini ald谋k."
"Bu seferler sayesinde bugüne kadar 250'den fazla yay谋n ürettik"
Prof. Dr. Yava艧o臒lu, burada yap谋lan 19 projenin tez, doktora ve yüksek lisansa konu olaca臒谋n谋 ve insan kayna臒谋 yeti艧tirmeye katk谋 sunaca臒谋n谋 belirterek, "Ayr谋ca bilimsel makaleler var. Bunlar da ülkemizin bilim potansiyelinin sadece ülke içinde de臒il d谋艧谋nda da ne kadar aktif kullan谋labilir bir enerjiye ve sinerjiye dönü艧tü臒ünü gösteriyor." 艧eklinde konu艧tu.
Bugüne kadar tamamlad谋klar谋 seferler sayesinde 250'den fazla yay谋n ürettiklerini dile getiren Yava艧o臒lu, sözlerini 艧öyle sürdürdü:
"Bu her projeden üç ve daha fazla yay谋n谋n ç谋kt谋臒谋n谋 gösteriyor. Bu da bilim camias谋ndaki o bölge için olan bo艧luklar谋n Türk bilim insanlar谋m谋z谋n ne kadar aktif 艧ekilde doldurdu臒unu göstermektedir. Sefere kat谋lan Harita Genel Müdürlü臒ü, Meteoroloji Genel Müdürlü臒ü, Türk Deniz Kuvvetleri Seyir, Hidrografi ve O艧inografi Dairesi Ba艧kanl谋臒谋 ve bu y谋l ilk kez kat谋lan AFAD ile birlikte kurumlar谋m谋z谋n katk谋s谋n谋n çok önemli oldu臒unu söylemek isterim. Bu veriler daha sonra bilimsel çal谋艧malar谋n bir altl谋臒谋n谋 olu艧turmaktad谋r."
"Bu y谋l projeler sucul ekosistemler üzerine yo臒unla艧t谋"
Prof. Dr. Yava艧o臒lu, bu y谋l projelerin a臒谋rl谋kl谋 olarak sucul ekosistemler üzerine yo臒unla艧t谋臒谋n谋 aktararak, adan谋n dört bir yan谋nda deniz ve göl suyu ile toprak örnekleri üzerinde çal谋艧malar谋n yap谋ld谋臒谋n谋 kaydetti.
Adada gerçekle艧tirilen yak谋n uzay çal谋艧malar谋na vurgu yapan Yava艧o臒lu, "Dünyam谋z谋n manyetik alan谋n谋n birçok aç谋dan incelenmesi 艧ans谋na sahip oluyoruz. Sismometremiz veri toplamaya devam etmektedir. Böylece tektonik, volkanik veya buzul kaynakl谋 etkiler aç谋s谋ndan adan谋n dinlenmesine ve verilerin kaydedilmesine devam edilmektedir. GNSS ile birlikte bölgemizdeki buzul de臒i艧imleri, deniz seviyesindeki de臒i艧imler de izlenmeye devam ediyor." 艧eklinde konu艧tu.
Yava艧o臒lu, adan谋n hem deniz hem kara haritalar谋n谋n güncellenmesi için birçok drone uçu艧u gerçekle艧tirdiklerini anlatt谋.
Her y谋l seferlerde ilklerin ya艧and谋臒谋na dikkati çeken Yava艧o臒lu, "陌klim de臒i艧ikli臒inin takibi ve buzul y谋l谋n谋n ilk verileri olan hem yak谋n uzay hem de buzullar üzerindeki de臒i艧imleri gösteren çal谋艧malar谋 burada ba艧latm谋艧 durumday谋z." ifadelerini kulland谋.
"Jeoloji alan谋nda da gözlem ve örnekleme çal谋艧malar谋 yap谋ld谋"
9. Antarktika Bilim Seferi Lider Yard谋mc谋s谋 Dr. Göksu Uslular ise seferde jeoloji alan谋nda da gözlem ve örnekleme çal谋艧malar谋 yap谋ld谋臒谋n谋 belirterek, bu konudaki ara艧t谋rmalar谋n Antarktika Yar谋madas谋'n谋n kuzey bölgesinde bulunan Güney Shetland Adalar谋 aras谋nda yer alan Deception Adas谋'nda yo臒unla艧t谋臒谋n谋 söyledi.
Buras谋n谋n Antarktika'n谋n en aktif volkanlar谋ndan oldu臒unu dile getiren Uslular, adada magmatik aktivitenin görüldü臒ü bir kaldera volkan谋n谋n bulundu臒unu anlatt谋.
Öte yandan, Türk Bilimsel Ara艧t谋rma Kamp谋 ve çevresi, Horseshoe Adas谋 üzerinde bulunan GNSS istasyonunun bulundu臒u noktaya konu艧land谋r谋lan kay谋t cihaz谋yla 3 y谋l boyunca ada görsel olarak kay谋t alt谋na al谋nd谋. Buradan elde edilen foto臒raf ve video kay谋tlar谋n谋n buzul ve deniz buzu gözlemlerine ili艧kin çal谋艧malara veri sa臒land谋.