365bet体育在线世界杯

Birle艧mi艧 Milletler Kalk谋nma Program谋'n谋n (UNDP) "Bir Tercih Meselesi: Yapay Zeka Ça臒谋nda 陌nsanlar ve 陌htimaller" ba艧l谋kl谋 2025 陌nsani Geli艧me Raporu'na göre, 2024'e yönelik öngörüler, dünyan谋n dört bir yan谋ndaki bölgelerde insani geli艧me endeksine ili艧kin ilerlemenin duraklad谋臒谋n谋 ortaya koydu.

2020-2021 döneminde ya艧anan istisnai krizlerin ard谋ndan kal谋c谋 toparlanma görülmesi beklenirken rapor, ilerlemenin beklenmedik derecede zay谋f kald谋臒谋n谋 ortaya ç谋kard谋.

An谋lan kriz y谋llar谋 d谋艧谋nda, bu y谋l谋n raporunda tahmin edilen küresel insani geli艧medeki zay谋f art谋艧, 1990 y谋l谋ndan bu yana kaydedilen en dü艧ük art谋艧 oldu.

Raporda, "küresel geli艧mede endi艧e verici oranda yava艧laman谋n ötesinde", zengin ve yoksul ülkeler aras谋ndaki e艧itsizliklerin giderek derinle艧ti臒i belirtilirken geli艧meye giden geleneksel yollar谋n küresel bask谋lar nedeniyle darald谋臒谋 ve ilerlemede görülen uzun süreli durgunluktan dünyay谋 kurtarabilmek için "kararl谋 ad谋mlar at谋lmas谋" gerekti臒i aktar谋ld谋.

"Yava艧lama tehdide i艧aret ediyor"

Raporda ifadelerine yer verilen UNDP Ba艧kan谋 Achim Steiner de "On y谋llard谋r, 2030'a kadar dünyada çok yüksek insani geli艧me düzeyine ula艧ma yolunda ilerledik ancak bu yava艧lama, küresel ilerleme aç谋s谋ndan son derece gerçek bir tehdide i艧aret ediyor." ifadesini kulland谋.

Steiner, 2024'te "bu kadar yava艧 kaydedilen ilerlemenin" yeni normal haline gelmesi halinde 2030 hedefinin onlarca y谋l ötelenebilece臒ini vurgulad谋.

Rapora göre, dü艧ük insani geli艧me endeksi ile çok yüksek insani geli艧me endeksi düzeyine sahip ülkeler aras谋ndaki e艧itsizlikler, "son dört y谋ld谋r" artmaya devam etti.

Bu durum, zengin ve yoksul uluslar aras谋ndaki e艧itsizliklerin azalaca臒谋n谋 de臒erlendiren uzun vadeli e臒ilimi de tersine çeviriyor.

En dü艧ük insani geli艧me endeksi de臒erlerine sahip ülkeler, geli艧me bak谋m谋ndan özellikle a臒谋r zorluklarla kar艧谋 kar艧谋ya kal谋rken artan ticaret gerilimleri, borç krizinin kötüle艧mesi ve istihdam yaratmayan sanayile艧menin yükseli艧i de bu zorluklar谋 körüklüyor.

Raporda, yapay zekan谋n getirebilece臒i de臒i艧ikli臒e "insanlar谋n gerçekçi ancak umut dolu bir bak谋艧la bakt谋臒谋n谋 gösteren" yeni bir anketin sonuçlar谋 da yer al谋yor.

Anketin sonuçlar谋na göre, dünya genelinde anketi cevaplayanlardan yar谋s谋, yapay zekan谋n i艧lerinde otomasyon yarataca臒谋n谋 dü艧ünürken daha büyük oranda ise yapay zekan谋n günümüzde belki de var olmayan i艧lere ili艧kin f谋rsatlar olu艧turarak kendi istihdamlar谋n谋 olumlu etkilemesini bekliyor.

Anketi cevaplayanlar谋n yaln谋zca yüzde 13'ü yapay zekan谋n i艧 kayb谋na yol açabilece臒inden korkuyor. Dü艧ük ve orta insani geli艧mi艧lik endeksi de臒erlerine sahip ülkelerde oy verenlerden yüzde 70'i ise, yapay zekan谋n üretkenliklerini art谋rmas谋n谋, üçte ikisi ise gelecek y谋lda yapay zekay谋 e臒itim, sa臒l谋k veya i艧 amac谋yla kullanmay谋 bekliyor.

Raporda, geli艧meye yönelik yakla艧谋mlar谋n temelini yeniden tasarlama potansiyeline sahip olan yapay zekaya insan odakl谋 bir bak谋艧 aç谋s谋yla yakla艧谋lmas谋 gerekti臒i savunuluyor.

Anket sonuçlar谋 da dünya genelinde insanlar谋n bu tür bir "s谋f谋rlamaya" haz谋r oldu臒unu gösteriyor.

Söz konusu raporda, eyleme geçilmesi gereken üç kritik alan谋 ana hatlar谋yla aç谋klan谋rken bunlar, insanlar谋n yapay zeka ile rekabet etmek yerine onunla i艧birli臒i yapt谋臒谋 bir ekonomiyi in艧a etmek, yapay zekan谋n tasar谋mdan uygulamaya kadarki ya艧am döngüsünün tamam谋na insan iradesini yerle艧tirmek ve e臒itim ve sa臒l谋k sistemlerini 21. yüzy谋l谋n gereklerini kar艧谋layacak 艧ekilde modernle艧tirmek olarak s谋ralan谋yor.

Türkiye "çok yüksek insani geli艧me" kategorisindeki yerini koruyor

2025 陌nsani Geli艧me Raporu'nda yer alan 2023'e ait insani geli艧mi艧lik endeksi s谋ralamas谋nda, Türkiye "çok yüksek insani geli艧me" kategorisindeki yerini korudu.

2025 verilerine göre, Türkiye'nin 1990 y谋l谋nda 0,598 olan de臒eri 2023 y谋l谋nda 0,853'e yükselerek yüzde 42,6 oran谋nda art谋艧 gösterdi.

Bu dönemde, Türkiye'de do臒u艧ta beklenen ya艧am süresi 9,3 y谋l, beklenen ö臒renim süresi 10,9 y谋l, ortalama ö臒renim süresi 4,5 y谋l ve gayrisafi milli has谋la yüzde 170,9 oran谋nda artt谋.