Macaristan Ba艧bakan谋 Orban "陌stanbul bar谋艧 müzakereleri"nden ötürü Erdo臒an'a te艧ekkür etti
Orban, "Cumhurba艧kan谋 Erdo臒an'a te艧ekkür ederim. Ba艧ar谋l谋 bar谋艧 misyonu ve arabuluculu臒u için tebriklerimi sunuyorum. Say谋n Ba艧kan, üç y谋l sonra yeniden Türkiye topraklar谋nda do臒rudan Rusya-Ukrayna görü艧meleri yap谋lmas谋 sizin ba艧ar谋n谋zd谋r." dedi.

叠耻诲补辫别艧迟别
Macaristan Ba艧bakan谋 Viktor Orban, Macaristan'谋n ba艧kenti 叠耻诲补辫别艧迟别'de düzenlenen Türk Devletleri Te艧kilat谋 (TDT) Gayriresmi Zirvesi'nin aç谋l谋艧谋nda konu艧tu.
Program谋n düzenlendi臒i 叠耻诲补辫别艧迟别'nin kelime anlam谋na de臒inen Orban, bu ismin Buda ve Pe艧te'den olu艧tu臒unu, Buda'n谋n büyük Türk hükümdar谋 Attila'n谋n karde艧inin ismi oldu臒unu söyledi.
AA'n谋n WhatsApp kanallar谋na kat谋l谋n, önemli geli艧meler cebinize dü艧sün.
馃敼 Gündemdeki geli艧meler, özel haber, analiz, foto臒raf ve videolar için
馃敼 Anl谋k geli艧meler için
艦ehrin isminin Hunlara dayanmas谋n谋n Macaristan ile Türk devletleri aras谋ndaki derin tarihi, ruhani ve kültürel ba臒lar谋 gösterdi臒ini belirten Orban, zirveye ilk kez ev sahipli臒i yapman谋n kendileri için onur oldu臒unu dile getirdi.
Orban'dan TDT ile i艧birli臒inin ülkesi için stratejik önem kazand谋臒谋 vurgusu
Macaristan’谋n 7 y谋l önce bu te艧kilata gözlemci üye oldu臒unu, bu zaman zarf谋nda dünyada ciddi de臒i艧imlerin ya艧and谋臒谋n谋 anlatan Orban, "O günlerde te艧kilat谋n bu kadar önem kazanaca臒谋n谋 ben de tahmin etmiyordum. O zamanlar Türk dünyas谋n谋n yükseli艧e geçti臒ini görüyordum. Ama bir yandan Türk dünyas谋 ilerlerken, di臒er yandan Macaristan’谋n içinde bulundu臒u Avrupa dünyas谋, Avrupa Birli臒i (AB) yava艧lad谋, geli艧imi durdu, hatta dramatik bir duruma geldi." diye konu艧tu.
Orban, TDT üyesi ülkelerle Macaristan’谋n ticaret hacminin 30 milyar dolardan 45 milyar dolara yükseldi臒ini belirterek, bu i艧birli臒inin ülkesi için stratejik önem kazand谋臒谋n谋 ifade etti.
Macaristan’谋n sadece Avrupa ekonomisinin dinamikleriyle hareket etmesi halinde s谋k谋nt谋 ya艧ayabilece臒ini kaydeden Orban, bu nedenle Türk dünyas谋n谋n kalk谋nma dinami臒ine ihtiyaç duyduklar谋n谋 söyledi.
Orban, Ukrayna’da yakla艧谋k 3 y谋ld谋r süren sava艧谋n ciddi ekonomik sonuçlar do臒urdu臒unu, bu durumla ba艧 edebilmede TDT ile olan i艧birli臒inin önemli katk谋lar谋 oldu臒unu aktard谋.
Erdo臒an'a bar谋艧a katk谋lar谋ndan ötürü te艧ekkür etti
TDT ülkelerine son 3 y谋lda bar谋艧tan yana tutum sergiledikleri için Macar halk谋 ad谋na te艧ekkür eden Orban, "Özellikle Cumhurba艧kan谋 Erdo臒an'a te艧ekkür ederim. Ba艧ar谋l谋 bar谋艧 misyonu ve arabuluculu臒u için tebriklerimi sunuyorum. Say谋n Ba艧kan, üç y谋l sonra yeniden Türkiye topraklar谋nda do臒rudan Rusya-Ukrayna görü艧meleri yap谋lmas谋 sizin ba艧ar谋n谋zd谋r." ifadelerini kulland谋.
Orban, Avrupa’da ciddi bir enerji krizi ya艧and谋臒谋n谋, buradaki elektrik ve do臒al gaz fiyatlar谋n谋n ABD ve Çin’den 3-4 kat daha pahal谋 oldu臒unu, bu nedenle Avrupa’n谋n art谋k rekabet edebilir bir durumda olmad谋臒谋n谋, bu rakamlarla rekabetçi bir ekonomi kurman谋n mümkün olmad谋臒谋n谋 anlatt谋.
"Üstelik uygulanan yapt谋r谋mlar Avrupa’n谋n üzerine in艧a edildi臒i kalk谋nma modelini tamamen yok etti." görü艧ünü payla艧an Orban, "Bu model neydi? Geli艧mi艧 Bat谋 teknolojisi ile kolay eri艧ilebilen, büyük ölçüde Rusya’dan gelen ucuz enerji birle艧tiriliyordu. Bu kombinasyon rekabetçi ekonomiyi ve h谋zl谋 büyümeyi getiriyordu. Ancak yapt谋r谋mlar bu modeli parçalad谋." de臒erlendirmesinde bulundu.
"Avrupa, pusulas谋z bir 艧ekilde f谋rt谋nal谋 bir denizde savruluyor"
Orban, Avrupa’n谋n ekonomi stratejisinin olmad谋臒谋n谋, henüz yeni bir yakla艧谋m谋n da geli艧tirilemedi臒ini, bu nedenle Macaristan da dahil "Avrupa’n谋n pusulas谋z bir 艧ekilde f谋rt谋nal谋 bir denizde savruldu臒unu" ileri sürdü.
Ukrayna’n谋n Rusya’dan gelen do臒al gaz谋n geçi艧ine izin vermemesinin trajik bir durumun ya艧anmas谋na yol açt谋臒谋n谋 hat谋rlatan Orban, TDT ülkeleriyle daha önce yap谋lan i艧birli臒inin bu süreçte sa臒lad谋臒谋 olumlu katk谋lar谋n önemine dikkati çekti.
Orban, geçmi艧te Bat谋’da TürkAk谋m Do臒al Gaz Boru Hatt谋'n谋n in艧as谋 hakk谋nda büyük tart谋艧malar ya艧and谋臒谋n谋, Cumhurba艧kan谋 Erdo臒an’谋n bu durumu iyi bildi臒ini hat谋rlatarak, 艧unlar谋 kaydetti:
"Bat谋l谋lar bu hatt谋n yap谋lmamas谋 için her 艧eyi yapt谋. Ama biz direndik ve in艧a ettik. Bugün bu boru hatt谋 olmasayd谋 Macaristan’da gaz ve enerji olmazd谋. Bu nedenle bu projeye sonuna kadar destek verdi臒i için Cumhurba艧kan谋 Erdo臒an'a te艧ekkür ederim. Bu, Macar ekonomisini ya艧atan göbek ba臒谋m谋zd谋r. Cumhurba艧kan谋 Aliyev'e de te艧ekkür etmek isterim. Geçen y谋l Azerbaycan’dan ilk do臒al gaz sevkiyatlar谋 geldi. Bu daha önce hiç olmam谋艧t谋. Bu bir ilkti. Say谋n Ba艧kan’dan gelecekte de bu deste臒in sürece臒i yönünde söz ald谋m."
Orban, i艧birli臒i içinde olduklar谋 di臒er üye ülke devletlere de ayr谋 ayr谋 te艧ekkür etti.
Aliyev: Türk devletleri ile ula艧t谋rma alan谋ndaki i艧birliklerimiz güçleniyor
Azerbaycan Cumhurba艧kan谋 陌lham Aliyev de konu艧mas谋nda Azerbaycan ile Macaristan aras谋ndaki ili艧kilerin geli艧mesinden duydu臒u memnuniyeti dile getirerek, Macaristan'谋n ba臒谋ms谋z d谋艧 politika izleyen ve uluslararas谋 itibar谋 artan bir ülke oldu臒unu vurgulad谋.
Aliyev, Azerbaycan'谋n TDT'ye üye ülkelere toplam 20 milyar dolardan fazla yat谋r谋m yapt谋臒谋n谋 bildirdi.
Ula艧t谋rma alan谋ndaki bölgesel i艧 birliklerine de臒inen Aliyev, son y谋llarda Azerbaycan'da kara yollar谋, demir yollar谋, deniz limanlar谋, tersaneler ve hava ta艧谋mac谋l谋臒谋 altyap谋s谋na büyük yat谋r谋mlar yap谋ld谋臒谋n谋 aktard谋.
Aliyev, "Türk devletleri ile ula艧t谋rma alan谋ndaki i艧birliklerimiz güçleniyor. Azerbaycan, aç谋k denizlere ç谋k谋艧谋 olmasa da Avrasya'n谋n önemli lojistik ve ula艧谋m merkezi haline geldi. 2024'te Türkiye ve Orta Asya ülkelerinin Azerbaycan üzerinden yapt谋臒谋 transit ta艧谋malar谋n 11 milyon tona ula艧t谋." diye konu艧tu.
Orta Koridor'un önemli halkas谋 olan Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu'nun ta艧谋ma kapasitesinin, Azerbaycan'谋n mali deste臒iyle y谋ll谋k 5 milyon tona ç谋kar谋ld谋臒谋n谋 hat谋rlatan Aliyev, Orta Koridor'un dijitalle艧mesine büyük önem verdiklerini belirtti.
Aliyev, bu ba臒lamda, Hazar Denizi'ndeki limanlar aras谋nda ta艧谋mac谋l谋臒谋 ve ticareti kolayla艧t谋racak tek dijital platform kurulmas谋 yönündeki çal谋艧malar谋n sürdü臒ünü kaydetti.
Azerbaycan'谋n Hazar Denizi'nde 50'den fazla ticaret gemisine sahip oldu臒unu, ayr谋ca 10 yeni gemi in艧a ettiklerini bildiren Aliyev, Alat Uluslararas谋 Deniz Ticaret Liman谋'n谋n kapasitesinin ise 15 milyon tondan 25 milyon tona ç谋kar谋laca臒谋n谋 söyledi.
Aliyev, Azerbaycan'da halihaz谋rda 8 uluslararas谋 havaliman谋n谋n faaliyette oldu臒unu, 9'uncu havaliman谋n谋n yak谋nda hizmete aç谋laca臒谋n谋 dile getirdi.
Azerbaycan'谋n ev sahipli臒inde düzenlenen COP 29 Zirvesi çerçevesinde Azerbaycan, Kazakistan ve Özbekistan liderlerinin ye艧il enerjinin geli艧tirilmesi ve iletimi konusunda stratejik ortakl谋k anla艧mas谋 imzalad谋臒谋n谋 hat谋rlatan Aliyev, bu anla艧man谋n, bölgede üretilen ye艧il enerjinin Hazar-Karadeniz güzergah谋 üzerinden dünya piyasalar谋na ihracat谋 için geni艧 imkanlar sundu臒unu ifade etti.
Caparov: Macaristan, AB ile Türk dünyas谋 aras谋nda bir köprüye dönü艧tü
K谋rg谋zistan Cumhurba艧kan谋 Sad谋r Caparov ise Macaristan'谋n TDT'nin onurlu ve aktif gözlemci ülkesi oldu臒unu belirterek, zirvenin 叠耻诲补辫别艧迟别'de yap谋lmas谋n谋n "tarihi ve sembolik" bir anlam ta艧谋d谋臒谋n谋 kaydetti.
Caparov, Macaristan'谋n te艧kilat谋n geli艧imine yönelik katk谋lar谋n谋n yüksek düzeyde oldu臒unu ifade ederek bu anlamda TDT'nin 叠耻诲补辫别艧迟别'deki temsilcili臒inin ve ba艧kan谋n谋n çabalar谋na i艧aret etti.
Macaristan'da, "Do臒u ile Bat谋'n谋n Bulu艧ma Noktas谋" ba艧l谋臒谋 ile topland谋klar谋n谋 kaydeden Caparov, "Macaristan, Avrupa Birli臒i ile Türk dünyas谋 aras谋nda bir köprüye dönü艧tü. Bunu böyle ifade etsem yan谋lmam." dedi.
Caparov, geçen y谋l kas谋m ay谋nda ba艧kent Bi艧kek'te yap谋lan Türk Devletleri Te艧kilat谋 üye ülke Devlet Ba艧kanlar谋 Zirvesi'nin ard谋ndan Macaristan'da bugün toplanman谋n mant谋kl谋 bir devam谋 oldu臒unu belirtti.
Türk Devletleri Te艧kilat谋n谋n K谋rg谋zistan'谋n dönem ba艧kanl谋臒谋 döneminde önemli etkinliklerin planlad谋臒谋n谋 aktaran Caparov, bu etkinliklere karde艧 ülkelerin aktif bir 艧ekilde kat谋lacaklar谋n谋 ümit ettiklerini kaydetti.
Caparov, bu do臒rultuda bu y谋l谋n sonbahar mevsiminde TDT Hükümet Ba艧kanlar谋 ve Ba艧kan Yard谋mc谋lar谋 Birinci Zirvesi'nin yap谋laca臒谋n谋 duyurarak hükümet ba艧kanlar谋 ve ba艧kan yard谋mc谋lar谋n谋 davet etti.
K谋rg谋zistan ile Türk Devletleri Te艧kilat谋 üye ülkelerle olan ticaretin son 4 y谋lda iki kat artt谋臒谋n谋 ifade eden Caparov, "Bu geli艧me bizi çok sevindiriyor." dedi.
Caparov, K谋rg谋zistan olarak, Özbekistan'谋n da Türk Kültür ve Miras Vakf谋na üye ülke olmas谋n谋 desteklediklerini belirtti.
Mirziyoyev: Sorunlar谋n çözümünde ülkelerimizin ortak tutumlar谋n谋 güçlendirmek önemli
Özbekistan Cumhurba艧kan谋 艦evket Mirziyoyev ise yüzy谋llard谋r Do臒u ile Bat谋 aras谋nda güçlü bir köprü olan 叠耻诲补辫别艧迟别 艧ehrinde bulunmaktan büyük mutluluk duydu臒unu dile getirerek, zirvenin h谋zla de臒i艧en ve öngörülmesi imkans谋z karma艧谋k süreçlerin ya艧and谋臒谋 bir dönemde gerçekle艧mekte oldu臒una dikkati çekti.
Mirziyoyev, "Jeopolitik ve jeoekonomik gerginlikler, bölgesel çat谋艧malar ve iklim de臒i艧ikli臒inin artan etkileri hepimiz için büyük zorluk olu艧turuyor. Bu nedenle, güncel sorunlar谋n çözümünde ülkelerimizin ortak yakla艧谋m ve tutumlar谋n谋 güçlendirmek, her zamankinden daha büyük önem ta艧谋maktad谋r.” ifadelerini kulland谋.
En güncel sorunlar谋n uluslararas谋 hukuk ve Birle艧mi艧 Milletler Antla艧mas谋 temelinde çözülmesi gerekti臒ine inand谋臒谋n谋 dile getiren Mirziyoyev, Ukrayna çevresindeki durumun diplomasi ve müzakereler yoluyla çözülmesine yönelik yap谋c谋 çabalar谋 desteklediklerini ve bu ba臒lamda, Cumhurba艧kan谋 Recep Tayyip Erdo臒an'谋n son aylarda yapt谋臒谋 de臒erli katk谋lar谋 özellikle belirtmek istedi臒ini söyledi.
Mirziyoyev, Gazze'de ate艧kesin ihlali ve çat谋艧malar谋n yeniden ba艧lamas谋n谋n kendilerini derinden kayg谋land谋rd谋臒谋n谋n alt谋n谋 çizerek "陌ki halk için iki devletli çözüm gerçekle艧medi臒i sürece Filistin-陌srail sorununa adil bir çözüm bulunmas谋 mümkün de臒ildir." dedi.
Afganistan'daki karma艧谋k durumun da dikkate al谋nmas谋 ve soruna ortak çözüm bulunmas谋 gerekti臒ini ifade eden Mirziyoyev, bu toplant谋da Afganistan konusunda ortak bildirinin kabul edilmesinin, örgütün bu konuya ciddi önem verdi臒ini gösterdi臒ini aktard谋.
Mirziyoyev, geçen y谋l Türk devletleri aras谋nda stratejik, ebedi ortakl谋k, dostluk ve karde艧lik ili艧kilerine ili艧kin bir anla艧mas谋n谋n geli艧tirilmesi yönünde teklifte bulunduklar谋n谋 an谋msatarak bugün bu belgenin önemi ve güncelli臒inin daha da artt谋臒谋n谋, söz konusu anla艧man谋n Türk halklar谋n谋 daha da yak谋nla艧t谋raca臒谋n谋 ve çok yönlü i艧birli臒inin hukuki temelini güçlendirece臒ini kaydetti.
Mirziyoyev, söz konusu belgenin Bakü Zirvesi'nde imzalanmas谋n谋 teklif etti.
Te艧kilata üye ülkeler aras谋nda kar艧谋l谋kl谋 ticaret hacminin artt谋r谋lmas谋 ve bu amaçla bir platformun olu艧turulmas谋 gerekti臒ini belirten Mirziyoyev, ayr谋ca Trans-Hazar uluslararas谋 ula艧谋m koridoru üzerinden yük ta艧谋mac谋l谋臒谋 hacminin artt谋r谋lmas谋 ve gümrük i艧lemlerinin basitle艧tirilmesi amac谋yla tek masa ve ye艧il koridor sistemlerinin kurulmas谋n谋 önerdi.
Mirziyoyev, bu alandaki i艧birli臒ini geni艧letmek amac谋yla kas谋m ay谋nda Ta艧kent'te Türk Devletleri Uluslararas谋 Ta艧谋mac谋l谋k ve Lojistik Forumu'nu düzenlemeyi planlad谋klar谋n谋 bildirdi.
Türk Yat谋r谋m Fonunun faaliyetlerinin örgüt üyesi ülkeler aras谋nda kar艧谋l谋kl谋 yat谋r谋mlar谋n artmas谋na ivme kazand谋raca臒谋n谋 ifade eden Mirziyoyev, yenilikçi projelerin desteklenmesi amac谋yla ortak giri艧im 艧irketi kurulmas谋 ve ortak yat谋r谋m portal谋 olu艧turulmas谋n谋n önemine dikkati çekti.
Mirziyoyev, geçen sene Özbekistan’谋n Türk Kültür ve Miras谋 Vakf谋 üyeli臒ine ili艧kin karar ald谋klar谋n谋 an谋msatarak, bu vakf谋n bir sonraki toplant谋s谋n谋n ülkesinde yap谋lmas谋n谋 teklif etti.
Üç sene önce te艧kilat kapsam谋nda Türk Dünyas谋 birli臒ine büyük katk谋 yapanlar谋n ödüllendirilmesi amac谋yla ünlü 艧air ve devlet adam谋n谋n ad谋n谋 ta艧谋yan "Ali 艦ir Nevai Uluslararas谋 Ödülü"nün tesis edildi臒ini an谋msatan Mirziyoyev, bu toplant谋da Nobel Kimya Ödülü sahibi Prof. Dr. Aziz Sancar'a söz konusu ödülün takdim edilmesinin kendilerine memnuniyet verdi臒ini de sözlerine ekledi.
Tokayev: Zirvenin Avrupa’n谋n kalbinde gerçekle艧mesi ayr谋 önem ta艧谋yor
Kazakistan Cumhurba艧kan谋 Kas谋m Cömert Tokayev de kadim 艧ehir 叠耻诲补辫别艧迟别’de TDT zirvesini ba艧ar谋yla düzenleyen Macaristan Ba艧bakan谋 Viktor Orban’a te艧ekkür etti.
Tokayev, “Bugünkü zirvenin Avrupa’n谋n kalbinde gerçekle艧mesi ayr谋 bir önem ta艧谋yor. Bizi bugün köklerimiz ayn谋 olan Türk karde艧lerimiz diye a臒谋rl谋yorsunuz. Bunu gerçekten sars谋lmaz dostlu臒umuzun aç谋k bir teyidi olarak görüyorum.” diye konu艧tu.
Cumhurba艧kan谋 Tokayev, “Do臒u ile Bat谋’n谋n bulu艧tu臒u nokta” ba艧l谋臒谋yla gerçekle艧tirilen bu zirvenin geni艧 topraklar谋 kapsayan Türk devletlerinin ç谋karlar谋n谋 ve stratejik hedeflerini kar艧谋lad谋臒谋na i艧aret ederek “Mevcut zor jeosiyasi durumda te艧kilat çerçevesindeki i艧birli臒inin anlam谋 daha da artt谋.” de臒erlendirmesini yapt谋.
Kas谋m Cömert Tokayev, bu kapsamda Kazakistan’谋n TDT’nin rolünü güçlendirmeye yönelik çal谋艧malar谋na de臒inerek 艧u ifadeleri kulland谋:
“Kazakistan, Türk Devletleri Te艧kilat谋 nezdinde daimi temsilcisini atad谋. K谋sa zamanda daimi temsilcili臒ini açmay谋 planl谋yoruz. Kazakistan’谋n giri艧imleriyle Türk Devletleri Te艧kilat谋 Merkezi Seçim Kurullar谋n谋n Dan谋艧ma Platformu kuruldu. 11-12 Haziran’da ise Astana’da Türk Devletleri Parlamentolar Asamblesi TÜRKPA’n谋n 14. Genel Kurulu’na ev sahipli臒i yapaca臒谋z. Ortak kararla Almat谋 艧ehri ‘Türk Devletleri Te艧kilat谋 Gençlerinin Ba艧kenti’ ilan edilecek. Böylece Türk birli臒ini güçlendirece臒iz.”
Tokayev, bunun yan谋 s谋ra te艧kilat çerçevesinde kabul edilen anla艧ma ve tüzüklere s谋k谋 bir 艧ekilde ba臒l谋 kal谋nmas谋n谋n önemine dikkati çekti.
Kazakistan Cumhurba艧kan谋 Tokayev, ayr谋ca Orta Koridor'un Do臒u ile Bat谋 aras谋nda ana köprüye dönü艧türülmesinin stratejik görevleri oldu臒unu vurgulad谋.
Kas谋m Cömert Tokayev, özellikle petrol ve gaz, uranyum ve di臒er ürünlerin sevkiyat谋 için tedarik zincirlerinin çe艧itlendirilmesinde te艧kilat potansiyelinin kullan谋lmas谋na i艧aret etti.
Bunun yan谋 s谋ra dijitalle艧me ve bilgi teknolojileri alanlar谋ndaki i艧birli臒inin büyük gelece臒ine i艧aret eden Tokayev, TDT ülkeleri aras谋ndaki kar艧谋l谋kl谋 ticareti büyütmek gerekti臒ini kaydetti.
Cumhurba艧kan谋 Tokayev, geçen y谋l Kazakistan’谋n TDT ülkeleriyle kar艧谋l谋kl谋 ticaret hacmi 11,4 milyar dolar olarak gerçekle艧ti臒ini ve bunun ülkesinin toplam d谋艧 ticaretinde yüzde 8’i te艧kil etti臒ini belirterek “Bu, iyi bir rakam ama daha da büyütmek laz谋m. Bu ba臒lamda, kar艧谋l谋kl谋 ticareti geli艧tirmek amac谋yla özel anla艧ma haz谋rlamay谋 öneriyorum.” dedi.
Do臒al afetlerin artt谋臒谋na da dikkati çeken Tokayev, Hazar Denizi’nin suyunun çekilmesinden endi艧eli olduklar谋n谋, bu ba臒lamda Türk devletlerini ortak ara艧t谋rmalar ve projeler geli艧tirmeye davet etti臒ini söyledi.
Anadolu Ajans谋 web sitesinde, AA Haber Ak谋艧 Sistemi (HAS) 眉zerinden abonelere sunulan haberler, 枚zetlenerek yay谋mlanmaktad谋r. Abonelik i莽in l眉tfen ileti艧ime ge莽iniz.