365bet体育在线世界杯

Karahan, y谋l谋n 2. Enflasyon Raporu'nun tan谋t谋m谋 amac谋yla 陌蝉迟补苍产耻濒 Finans Merkezi'ndeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas谋 Yerle艧kesi'nde düzenlenen bilgilendirme toplant谋s谋nda konu艧tu.

Son dönemde küresel ticarette artan korumac谋 e臒ilimlerin, küresel büyüme görünümü üzerinde a艧a臒谋 yönlü riskleri art谋rd谋臒谋n谋 belirten Karahan, bu nedenle tahminler olu艧tururken baz ald谋klar谋 d谋艧 talebe ili艧kin varsay谋mlar谋 belirgin 艧ekilde a艧a臒谋 yönlü güncellediklerini ifade etti.

Karahan, bu görünümle uyumlu olarak ham petrol ve ithalat fiyatlar谋 varsay谋mlar谋n谋n da 2025 ve 2026 y谋llar谋 için a艧a臒谋 çektiklerini belirterek, g谋da fiyatlar谋 varsay谋mlar谋n谋 ise i艧lenmemi艧 g谋da enflasyonu kaynakl谋 olarak 2025 y谋l谋 için yukar谋 yönlü güncellediklerini söyledi.

Orta vadeli tahminlerini olu艧tururken, enflasyon görünümünde belirgin ve kal谋c谋 bir iyile艧me sa臒lanana kadar, para politikas谋ndaki s谋k谋 duru艧u sürdüreceklerini esas ald谋klar谋n谋 dile getiren Karahan, "Ayr谋ca, ekonomi politikalar谋ndaki e艧güdümün de artarak devam edece臒ini tahminlerimize yans谋tt谋k." ifadesini kulland谋.

Karahan, "Bu çerçevede, bir önceki rapor dönemiyle ayn谋 艧ekilde, 2025 y谋l sonunda enflasyonun yüzde 24 seviyesinde gerçekle艧ece臒ini tahmin ediyoruz. 2026 y谋l sonu için yüzde 12 olan enflasyon tahminimizi de koruduk. Enflasyonun 2027 y谋l谋nda yüzde 8’e geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 seviyesinde istikrar kazanmas谋n谋 hedefliyoruz." diye konu艧tu.

"G谋da fiyatlar谋 varsay谋m谋m谋zda i艧lenmemi艧 g谋da kaynakl谋 yapt谋臒谋m谋z art谋艧 oldu"

Fatih Karahan, y谋l sonunun yakla艧mas谋 nedeniyle, 2025 tahmin aral谋臒谋n谋n mekanik olarak daralmas谋 gerekti臒ini ancak, son dönem artan belirsizlikler nedeniyle, tahmin aral谋臒谋n谋 yüzde 19 ile 29 olarak koruduklar谋n谋 belirterek, tahmin aral谋臒谋n谋n 2026 y谋l sonu için ise yüzde 6 ve 18’e kar艧谋l谋k geldi臒ine i艧aret etti.

2025 y谋l谋ndaki tahmin güncellemesinde, yukar谋 ve a艧a臒谋 yönlü etkilerin birbirini dengeledi臒ine dikkati çeken Karahan, 艧unlar谋 kaydetti:

"Burada öne ç谋kan unsurlardan biri g谋da fiyatlar谋 varsay谋m谋m谋zda i艧lenmemi艧 g谋da kaynakl谋 yapt谋臒谋m谋z art谋艧 oldu. Bu de臒i艧iklik, bir önceki tahminimizi 0,5 puan yukar谋 çekti. Ç谋kt谋 aç谋臒谋n谋n son dönemde öngörülerimizin üzerinde seyretmesine ra臒men, yapt谋臒谋m谋z s谋k谋la艧ma sayesinde bu sapman谋n net etkisi 0,3 puan ile s谋n谋rl谋 kald谋. Petrol ve ithalat fiyatlar谋 varsay谋m谋ndaki dü艧ü艧e kar艧谋n, sepet kur geli艧meleri kaynakl谋 olarak Türk liras谋 cinsi ithalat fiyat谋 varsay谋m谋ndaki güncelleme ise enflasyon tahminini 0,1 puan yükseltti. Ba艧lang谋ç ko艧ullar谋 ve ana e臒ilim de enflasyon tahminini 0,1 puan yukar谋 yönlü etkiledi."

Karahan, öte yandan sa臒l谋k muayene kat谋l谋m paylar谋nda 艧ubat ay谋nda yap谋lan indirimin etkisiyle, yönetilen ve yönlendirilen fiyatlardan kaynaklanan 1 puanl谋k bir a艧a臒谋 yönlü güncelleme oldu臒unu belirtti.

Son dönemde uygulad谋klar谋 politikalarla enflasyon görünümünde ciddi bir bozulma ya艧anmas谋n谋n önüne geçtiklerini vurgulayan Karahan, "Revizyona konu olan tüm geli艧meleri ve unsurlar谋 izlemeye devam edece臒iz. Bu süreçte, para politikas谋nda ald谋臒谋m谋z önlemler sayesinde yurt içi talebin zay谋flamaya devam etmesi bizim için en kritik hususlardan biri. Di臒er taraftan, belirsizliklerin geçmi艧 döneme göre daha yüksek oldu臒unu da göz önünde bulundurarak ihtiyatl谋 ve s谋k谋 para politikas谋 duru艧umuzdan taviz vermeyece臒iz." diye konu艧tu.

Karahan, temkinli duru艧un sürmesiyle, enflasyonun önümüzdeki dönemde istikrarl谋 olarak gerileyece臒ini öngördüklerinin alt谋n谋 çizdi.

"Para politikas谋ndaki s谋k谋 duru艧umuzu, enflasyonda kal谋c谋 dü艧ü艧 ve fiyat istikrar谋 sa臒lanana kadar kararl谋l谋kla sürdürece臒iz"

Nitekim para politikas谋ndaki kararl谋 duru艧un, yurt içi talepte dengelenme, Türk liras谋nda reel de臒erlenme ve enflasyon beklentilerindeki düzelme vas谋tas谋yla dezenflasyon sürecini güçlendirmeye devam edece臒ini bildiren Karahan, 艧u de臒erlendirmeleri yapt谋:

"Beklentilerin tekrar dü艧ü艧 e臒ilimine girmesi ve hizmet enflasyonundaki dü艧ü艧ün devam etmesiyle, enflasyon ana e臒ilimindeki gerileme 2025 y谋l谋n谋n kalan谋nda da sürecek. Para ve maliye politikalar谋n谋n artan e艧güdümü de bu sürece katk谋 sa臒layacak. Özetlemek gerekirse, para politikas谋ndaki s谋k谋 duru艧umuzu, enflasyonda kal谋c谋 dü艧ü艧 ve fiyat istikrar谋 sa臒lanana kadar kararl谋l谋kla sürdürece臒iz. Politika faizini, öngördü臒ümüz dezenflasyon sürecinin gerektirdi臒i s谋k谋l谋臒谋 sa臒layacak 艧ekilde belirliyoruz. Bu süreçte enflasyon gerçekle艧melerini, ana e臒ilimi ve enflasyon beklentilerini göz önünde bulunduruyoruz. Politika faizine ili艧kin at谋lacak ad谋mlar谋 enflasyon görünümü odakl谋, ihtiyatl谋 ve toplant谋 bazl谋 bir yakla艧谋mla al谋yoruz. Enflasyonda belirgin ve kal谋c谋 bir bozulma öngörmemiz durumunda, para politikas谋 duru艧umuzu s谋k谋la艧t谋rmak için her zaman haz谋r谋z."

Karahan, fiyat istikrar谋n谋n, sürdürülebilir büyüme ve toplumsal refah art谋艧谋 için ön ko艧ul oldu臒unun alt谋n谋 çizerek dezenflasyon sürecinde, enflasyonu belirledikleri ara hedeflerle uyumlu olacak 艧ekilde dü艧ürmek için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceklerini söyledi.

"S谋k谋 para politikam谋z谋n sonuçlar谋n谋 kademeli bir 艧ekilde almaya devam ediyoruz"

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas谋 (TCMB) Ba艧kan谋 Fatih Karahan, "S谋k谋 para politikam谋z谋n sonuçlar谋n谋 kademeli bir 艧ekilde almaya devam ediyoruz." dedi.

Bugünün, Finansal Okuryazarl谋k Günü oldu臒unu belirten Karahan, "Biz de fiyat istikrar谋n谋n önemine ve merkez bankac谋l谋臒谋na yönelik bilgi ve fark谋ndal谋臒谋 art谋rmak için çal谋艧malar yürütüyoruz. 'Merkezin Güncesi' ve 'Herkes için Ekonomi' gibi platformlarla finansal okuryazarl谋臒a katk谋da bulunuyoruz." ifadelerini kulland谋.

Konu艧mas谋nda "S谋k谋 para politikam谋z谋n sonuçlar谋n谋 kademeli bir 艧ekilde almaya devam ediyoruz." ifadesini kullanan Karahan, talepte olu艧an dengelenmenin e艧li臒inde, 2024 y谋l谋 haziran ay谋ndan bu yana dezenflasyon sürecinin kesintisiz bir 艧ekilde devam etti臒ini bildirdi. Karahan, gelinen noktada enflasyonun ana e臒iliminin geriledi臒ini, hizmet enflasyonundaki dü艧ü艧ün belirginle艧ti臒ini, mal enflasyonunun da dü艧ük seviyelerde seyretti臒ini dile getirdi.

Karahan, söz konusu sürece, son dönemde belirsizliklerin de yo臒unla艧t谋臒谋 bir tablonun e艧lik etti臒ini belirterek, "Mart ve nisan aylar谋nda finansal piyasalarda ya艧anan hareketlilik kar艧谋s谋nda, TCMB olarak proaktif bir biçimde gerekli ad谋mlar谋 att谋k. Önümüzdeki dönemde de para politikas谋ndaki kararl谋 duru艧umuzu sürdürerek, dezenflasyonun devam谋n谋 sa臒layacak 艧ekilde hareket edece臒iz." aç谋klamas谋nda bulundu.

Küresel çapta önemli de臒i艧imlere 艧ahit olundu臒unu söyleyen Karahan, "2 Nisan’da ABD taraf谋ndan geni艧 kapsaml谋 bir gümrük vergisi paketi aç谋kland谋. Duyuru öncesinde sektörel ya da bölgesel olaca臒谋 dü艧ünülen bu vergilerin, 180’den fazla ülkeyi kapsayacak 艧ekilde tasarland谋臒谋n谋 gördük." ifadelerini kulland谋.

Karahan, öte yandan, son haftalarda yap谋lan ikili görü艧me ve ertelemelerin küresel ticaret ile ilgili gerilimi bir miktar azaltt谋臒谋n谋 belirtti.

"Küresel belirsizli臒in 2 Nisan öncesi döneme göre halen yüksek seyretti臒i bir ortamda ilerliyoruz"

Son dönemdeki yumu艧amaya ra臒men, küresel ticaret ve ekonomi politikalar谋na dair belirsizli臒in yüksek seviyelerini korudu臒unu kaydeden Fatih Karahan, bu belirsizliklerle, küresel büyüme üzerinde a艧a臒谋 yönlü riskler artarken, enflasyon üzerinde ülkelere göre de臒i艧en olas谋 etkilerin söz konusu oldu臒unu söyledi. Karahan, 2 Nisan tarife ad谋mlar谋yla, beklenen oynakl谋臒谋 ölçen "VIX endeksi"nde keskin yükseli艧ler görüldü臒ünü an谋msatt谋.

Sonras谋nda, geli艧melere ba臒l谋 olarak endeksin kademeli dü艧tü臒ünü ve 2025 y谋l谋 ilk çeyre臒indeki ortalamas谋na yakla艧t谋臒谋n谋 gözlediklerini söyleyen Karahan, 艧öyle devam etti:

"Bu süreçte ABD dolar endeksi ve küresel borsalarda iki yönlü keskin de臒i艧imler oldu. Benzer 艧ekilde, uzun vadeli tahvil faizlerinde de, haber ak谋艧谋na ba臒l谋 olarak dalgalanmalar gördük. Finansal varl谋k fiyatlar谋ndaki bu dalgalanmalar bilançolar üzerinden makro finansal riskleri art谋r谋yor. Aç谋klanan korumac谋 önlemlerin etkisiyle ABD ba艧ta olmak üzere tüm büyük ekonomilere dair büyüme beklentileri geriledi. Bu durum, ülkemizin d谋艧 talebine dair beklentileri de olumsuz etkiliyor. Euro Bölgesi büyümesindeki de臒i艧imler bu anlamda özel bir öneme sahip. Örne臒in, en önemli d谋艧 ticaret ortaklar谋m谋zdan Almanya’n谋n 2025 büyüme tahmini ekimdeki yüzde 0,7 seviyesinden may谋sta 0’a güncellendi. Bu do臒rultuda, d谋艧 talep göstergemiz, 2025 y谋l谋nda zay谋flayan bir küresel büyümeye i艧aret ediyor. Küresel büyümedeki zay谋flama beklentisiyle, enerji emtia fiyatlar谋nda, ba艧ta ham petrol ve do臒algaz olmak üzere, ilk etapta belirgin dü艧ü艧ler gördük. May谋s ay谋nda ise tekrar bir yükseli艧 oldu. Ancak fiyatlar, önceki Rapor döneminin alt谋nda kalmaya devam ediyor."

Karahan, enerji d谋艧谋 emtia fiyatlar谋n谋n ise önce bir dü艧ü艧 ya艧ad谋ktan sonra alt谋n ve di臒er de臒erli metal fiyatlar谋 kaynakl谋 yükseldi臒ini belirtti.

Emtia fiyatlar谋n谋n da finansal varl谋k fiyatlar谋na benzer 艧ekilde, küresel ticaret politikalar谋na ili艧kin haber ak谋艧谋yla dalgalanmalar gösterebildi臒ini ifade eden Karahan, son geli艧melerin enflasyon beklentileri üzerindeki etkilerinin ise ülkeden ülkeye farkl谋la艧t谋臒谋n谋 aktard谋.

Karahan, 艧u de臒erlendirmelerde bulundu:

"Geçti臒imiz rapor dönemiyle k谋yasland谋臒谋nda, özellikle geli艧mi艧 ülkeler için 2025 y谋l谋 enflasyon beklentisinin bir miktar yükseldi臒ini görüyoruz. Dolay谋s谋yla, korumac谋 e臒ilimlerin artmas谋n谋n küresel enflasyondaki dü艧ü艧ü yava艧latabilece臒i bekleniyor. Öte yandan, tarifelerin etkilerine ba臒l谋 olarak, enflasyon-büyüme görünümünün e艧anl谋 bozuldu臒u ekonomilerde politika ödünle艧iminin artabilece臒ini de臒erlendiriyoruz. Küresel piyasalarda, tarife ad谋mlar谋 sonras谋 daha fazla faiz indirimi fiyatlan谋yor. Bununla birlikte, merkez bankalar谋, indirim süreçlerini temkinli sürdüreceklerini vurgulamaya devam ediyor. Yurt içi görünüme geçmeden önce k谋saca özetlemek gerekirse, küresel belirsizli臒in 2 Nisan öncesi döneme göre halen yüksek seyretti臒i bir ortamda ilerliyoruz.

"Yurt içi talebin büyümeye katk谋s谋 belirgin dü艧erken, net ihracat谋n pozitif katk谋s谋 ön plana ç谋kt谋"

TCMB Ba艧kan谋 Karahan, "S谋k谋 para politikam谋z sonucunda, 2024 y谋l谋nda talep kompozisyonunun belirgin 艧ekilde dengelendi臒i bir süreç ya艧ad谋k. Yurt içi talebin büyümeye katk谋s谋 belirgin dü艧erken, net ihracat谋n pozitif katk谋s谋 ön plana ç谋kt谋." dedi.

Bununla birlikte, y谋l谋n son çeyre臒inde iktisadi faaliyetin toparlanma kaydetti臒ini belirten Karahan, bu dönemde kampanyalar ve öne çekilen talebin etkisiyle, hane halk谋n谋n mal talebinin güçlü seyretti臒ini, böylece, özel tüketimin çeyreklik olarak artt谋臒谋n谋 ifade etti.

Karahan, keza, 2024 y谋l谋n谋n ikinci ve üçüncü çeyreklerinde gerileyen sanayi üretiminin y谋l谋n son çeyre臒inde yeniden art谋艧a geçti臒ini vurgulad谋.

Sanayi üretimindeki bu art谋艧谋n 2025 y谋l谋 ilk çeyre臒inde yava艧lamakla birlikte sürdü臒ünü bildiren Karahan, 艧öyle konu艧tu:

"Hizmet üretim endeksi de 2024 y谋l谋n谋n son çeyre臒inde 谋l谋ml谋 bir toparlanma gösterdikten sonra 2025 y谋l谋n谋n ilk çeyre臒inde art谋艧谋n谋 devam ettirdi. 陌lk çeyrekteki art谋艧, 'mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler' ile 'bilgi ve ileti艧im' gibi hanehalk谋 talebi ile ili艧kisi nispeten zay谋f olan sektörler d谋艧land谋臒谋nda ise daha dü艧ük. 陌malat sanayinde kapasite kullan谋m oranlar谋, geçmi艧 dönem ortalamas谋n谋n alt谋nda seyrediyor. 陌YA verileri, parasal s谋k谋la艧t谋rman谋n etkisiyle iç talepte gerçekle艧en dengelenme ile uyumlu. Nitekim, imalat sanayi firmalar谋n谋n kay谋tl谋 iç piyasa sipari艧lerinin geçmi艧 dönem ortalamas谋 etraf谋nda seyretti臒ini görüyoruz. 陌艧 gücü piyasas谋na bak谋ld谋臒谋nda, man艧et i艧sizlik oran谋 dü艧ü艧ünü sürdürmekle birlikte geni艧 tan谋ml谋 göstergeler yüksek seviyesini koruyor. 陌lan ba艧谋na ba艧vurulara dair derledi臒imiz veriler de art谋艧a i艧aret ediyor. Burada geçmi艧 s谋k谋la艧t谋rma dönemlerine yakla艧an bir görünüm mevcut. Bahsetti臒im göstergelerle birlikte daha geni艧 bir veri setine bakt谋臒谋m谋zda, i艧 gücü piyasas谋nda s谋k谋l谋臒谋n, i艧sizlik oran谋n谋n ima etti臒inden daha az oldu臒unu de臒erlendiriyoruz."

Karahan, ilk çeyrekte, yurt içi talep ivme kaybetmekle birlikte öngörülenin bir miktar üzerinde seyretti臒ini aktard谋.

Bu dönemde perakende sat谋艧 hacim endeksinin art谋艧谋 önceki çeyre臒e k谋yasla bir miktar yava艧lad谋臒谋n谋 dile getiren Karahan, mart ay谋 özelinde endeksin, geçen y谋l谋n may谋s ay谋ndan bu yana ilk kez ayl谋k bazda geriledi臒inin görüldü臒ünü kaydetti.

Karahan, tüketimden ziyade bir de臒er biriktirme arac谋 olan kuyumculuk ürünlerini d谋艧layarak bak谋ld谋臒谋nda ise çeyreklik art谋艧 e臒iliminin daha 谋l谋ml谋 oldu臒unun görüldü臒ünü söyledi.

S谋k谋la艧t谋rma sonras谋nda mal tüketiminin, trendinin alt谋na geriledi臒ini, perakende sat谋艧larda da ivme kayb谋n谋n mevcut oldu臒unu vurgulayan Karahan, alt谋n hariç olarak ise bu görünümün daha belirginle艧ti臒ini kaydetti.

Karahan, kartla yap谋lan harcamalar谋n gerek ilk çeyrekte gerekse nisan ay谋nda hane halk谋 tüketiminde s谋n谋rl谋 bir art谋艧a i艧aret etti臒ini bildirdi.

Trendden sapmalara bak谋ld谋臒谋nda ise verilerin hane halk谋 tüketim harcamalar谋nda ivme kayb谋n谋n sürdü臒ünü ima etti臒ini belirten Karahan, "Talebe ili艧kin verilere bir bütün olarak bakt谋臒谋m谋zda ise talep ko艧ullar谋n谋n ilk çeyrekte enflasyonu dü艧ürücü etkisinin azald谋臒谋n谋 görüyoruz. Farkl谋 yöntemlerle hesaplad谋臒谋m谋z göstergelerin ortalamas谋, 2024 y谋l谋n谋n ikinci yar谋s谋nda negatif, bu y谋l谋n ilk çeyre臒inde ise nötre yak谋n bir seviye ima ediyor." de臒erlendirmesinde bulundu.

Fatih Karahan, öte yandan, finansal ko艧ullardaki s谋k谋la艧ma ve küresel geli艧melerin etkisiyle, talep ko艧ullar谋n谋n y谋l谋n ikinci çeyre臒inden itibaren dezenflasyonist patikayla daha uyumlu hareket edece臒ini öngördüklerini ifade etti.

"Talep ko艧ullar谋ndaki geli艧melerin dezenflasyon sürecini olumsuz etkilemesi durumunda, gerekli önlemleri alaca臒谋m谋z谋 tekrar vurgulamak isterim." ifadesini kullanan Karahan, iç talepteki dengelenmeyle uyumlu olarak, cari i艧lemler hesab谋nda da belirgin bir iyile艧me gerçekle艧ti臒ini söyledi.

Karahan, 艧u bilgileri payla艧t谋:

"2024 y谋l谋n谋n son çeyre臒inde, cari aç谋臒谋n milli gelire oran谋 yüzde 0,8 seviyesine geriledi. 2025 y谋l谋 için ise, cari aç谋k üzerinde enerji ve emtia fiyatlar谋 kaynakl谋 a艧a臒谋 yönlü, küresel talep kaynakl谋 yukar谋 yönlü riskler öne ç谋k谋yor. Zay谋f seyreden küresel talebe ve son dönemde ticaret politikalar谋na ili艧kin belirsizliklere ra臒men, ihracat谋n 谋l谋ml谋 bir art谋艧la gücünü korudu臒unu görüyoruz. 陌thalat taraf谋nda ise söz konusu belirsizliklere ba臒l谋 olarak talebin öne çekilmesinin de etkisiyle art谋艧 söz konusu. Tahminlerimiz, 2025 y谋l谋nda cari aç谋臒谋n milli gelire oran谋n谋n, 2024 y谋l谋na k谋yasla bir miktar daha yüksek olmakla birlikte, uzun dönem ortalamalar谋n谋n alt谋nda kalaca臒谋na i艧aret ediyor. Tüketici enflasyonu nisan ay谋nda yüzde 37,9’a gerileyerek, 2024 may谋s ay谋ndaki tepe noktas谋na k谋yasla önemli bir dü艧ü艧 gösterdi. Öncü veriler bu e臒ilimin, may谋s ay谋nda da sürdü臒üne i艧aret ediyor."

Son rapor döneminden bu yana enflasyonun öngördükleri tahmin aral谋臒谋n谋n orta noktas谋n谋n alt谋nda gerçekle艧ti臒ini belirten Karahan, bu geli艧mede, özellikle yurt içi enerji fiyatlar谋nda öngörülere k谋yasla daha dü艧ük seyrin ve 厂补臒濒谋办 Uygulamalar谋 Tebli臒i’ne yönelik düzenlemenin etkisinin öne ç谋kt谋臒谋n谋 vurgulad谋.

Karahan, bilindi臒i gibi, ana e臒ilim göstergelerinin enflasyondaki gidi艧at谋 daha sa臒l谋kl谋 görülmesini sa臒lad谋臒谋n谋 kaydetti.

Ana e臒ilim ocak ay谋ndaki art谋艧谋n ard谋ndan, 艧ubat-mart döneminde önemli ölçüde yava艧lad谋臒谋n谋 bildiren Karahan, nisan ay谋nda ise finansal piyasalardaki geli艧melerin etkisiyle k谋smi bir yükseli艧 izlediklerini ifade etti.

Karahan, may谋s ay谋 öncü verilerinin ana e臒ilimde nisan ay谋na k谋yasla daha dü艧ük bir seyre i艧aret etti臒ini belirterek, gelinen noktada TÜFE y谋ll谋k enflasyonunun yüzde 37,9 oldu臒unu ifade etti.

"Mal enflasyonuna k谋yasla kademeli gerçekle艧se de hizmet enflasyonunda da yava艧lama e臒ilimi görüyoruz"

Bununla birlikte gerek ana e臒ilim göstergelerinin ortalamas谋 gerekse tahmin performans谋 görece iyi olan medyan enflasyonun y谋ll谋kland谋r谋lm谋艧 ana e臒ilimin yüzde 30’un biraz üzerinde oldu臒unu ima etti臒ini kaydeden TCMB Ba艧kan谋 Karahan, bunun da dezenflasyonun sürece臒ini gösterdi臒ini aktard谋.

Tüketici fiyat geli艧melerine alt gruplar baz谋nda bak谋ld谋臒谋nda ise mal enflasyonunun görece dü艧ük seyretti臒ini vurgulayan Karahan, 艧u de臒erlendirmelerde bulundu:

"Temel mal enflasyonu, ilk çeyrekteki 谋l谋ml谋 seyir sonucunda y谋ll谋k bazda yüzde 20’ye geriledi. Finansal ko艧ullara duyarl谋l谋臒谋 yüksek olan dayan谋kl谋 tüketim mallar谋nda ise yüzde 19 seviyesinde bir enflasyon söz konusu. Mal enflasyonuna k谋yasla kademeli gerçekle艧se de hizmet enflasyonunda da yava艧lama e臒ilimi görüyoruz. Nitekim, son bir senede hizmet enflasyonu 40 puandan fazla geriledi. Hizmet enflasyonuna yak谋ndan bakt谋臒谋m谋zda, geçmi艧e endeksleme e臒ilimi güçlü e臒itim ve kira gibi kalemlerin bu grubu yukar谋 çekti臒ini görüyoruz. Kira enflasyonu, deprem ve kentsel dönü艧üm gibi konut sektörüne özgü unsurlar谋n da etkisiyle hizmet grubunun kalan谋na k谋yasla belirgin bir atalet sergiliyor. Di臒er yandan, talep ko艧ullar谋na duyarl谋l谋臒谋 görece yüksek olan hizmet alt gruplar谋nda daha 谋l谋ml谋 bir seyir izliyoruz. Bir di臒er önemli konu da, son dönem finansal piyasalardaki geli艧melerin fiyatlara yans谋mas谋. Ayl谋k bazda temel mal enflasyonunun nisan ay谋nda yükseldi臒ini, hizmet enflasyonundaki art谋艧谋n ise görece s谋n谋rl谋 oldu臒unu gördük. Nitekim hizmet enflasyonu, ilk çeyrekte zamana ba臒l谋 fiyatlamaya tabi kalemlerin etkisiyle yükseldikten sonra, tekrar dü艧ü艧 e臒ilimine girdi. "

Karahan, ayn谋 dönemde, kur geli艧melerine hassasiyeti yüksek olan dayan谋kl谋 tüketim mallar谋 gibi baz谋 temel mal kalemlerinde ise fiyat art谋艧lar谋n谋n güç kazand谋臒谋n谋 aktard谋.

Avro/dolar paritesindeki geli艧melerin de etkisiyle, bu dönemde özellikle otomobil fiyatlar谋n谋n öne ç谋kt谋臒谋n谋n görüldü臒ü belirten Karahan, "Nitekim, enflasyonu ithal girdi yo臒unlu臒u ayr谋m谋nda inceledi臒imizde, ithal içeri臒i görece dü艧ük kalemlerde enflasyonun yava艧lama e臒ilimini sürdürdü臒ünü, ithal içeri臒i yüksek kalemlerde ise kur geli艧melerinin etkisiyle fiyat art谋艧lar谋n谋n güçlendi臒ini görüyoruz." dedi.

Karahan, ancak, mevcut ve öncü verilerin, döviz kuru geçi艧kenli臒inin geçen y谋la göre azald谋臒谋n谋 ve son dönemdeki döviz kuru geli艧melerinin enflasyona yans谋mas谋n谋n s谋n谋rl谋 oldu臒unu gösterdi臒ini belirterek, "Azalan KKM bakiyesi, finansal ko艧ullardaki s谋k谋la艧ma ve küresel geli艧melerin etkisiyle talep ko艧ullar谋n谋n y谋l谋n kalan谋nda daha 谋l谋ml谋 olaca臒谋n谋 ve kur geçi艧kenli臒ini s谋n谋rlayaca臒谋n谋 öngörüyoruz." ifadesini kulland谋.

Buna ek olarak, emtia fiyatlar谋nda küresel ticaret ve büyümeye yönelik kayg谋larla yak谋n dönemde gözlenen dü艧ü艧ün, kal谋c谋 olmas谋 durumunda kur kaynakl谋 yukar谋 yönlü etkinin bir k谋sm谋n谋 telafi edebilece臒ini de臒erlendirdiklerini vurgulayan Karahan, "Özellikle uluslararas谋 ham petrol fiyatlar谋, bir önceki Enflasyon Raporu’nda öngördü臒ümüz patikan谋n önemli ölçüde alt谋na gerileyerek, TL cinsi ithalat fiyatlar谋n谋n man艧et enflasyona olan etkisini hafifletti." diye konu艧tu.

Karahan, buna kar艧谋n, geçen ay yurt genelinde gerçekle艧en zirai don hadisesinin gelecek dönem için ba艧ta meyve olmak üzere, i艧lenmemi艧 g谋da fiyatlar谋 üzerinde yukar谋 yönlü riskleri art谋rd谋臒谋n谋 ifade etti.

Son ya艧anan zirai don hadisesinden en çok etkilenen 16 ürünün tüketici sepetindeki pay谋n谋n yüzde 1,5 civar谋nda oldu臒unu vurgulayan Fatih Karahan, 艧unlar谋 kaydetti:

"Mevcut ve öncü veriler, henüz g谋da fiyatlar谋na yans谋yan olumsuz bir görünüm olmad谋臒谋na i艧aret etse de, bu geli艧menin önümüzdeki dönemde g谋da enflasyonu üzerindeki bask谋lar谋 art谋rabilece臒ini de臒erlendiriyoruz. Her zaman vurgulad谋臒谋m谋z gibi, dezenflasyon sürecinde, enflasyon beklentileri ve firmalar谋n fiyatlama davran谋艧lar谋n谋n seyri de büyük önem arz ediyor. Bildi臒iniz üzere, al谋nan politika tedbirleri ve man艧et enflasyondaki dü艧ü艧ü takiben, enflasyon beklentileri sektörel farkl谋l谋k göstermekle birlikte belirgin bir gerileme e臒ilimine girmi艧ti. Son dönemde finansal piyasalarda ya艧anan geli艧melerin etkisiyle nisan ay谋nda enflasyon beklentilerindeki iyile艧me duraksad谋. Y谋l sonu beklentileri ba臒lam谋nda ise piyasa kat谋l谋mc谋lar谋n谋n beklentisinin yüzde 30 seviyesine yükseldi臒ini görüyoruz. Bu çerçevede, enflasyon beklentileri dezenflasyon patikam谋z谋n üzerinde seyretmeye devam ediyor. Bu görünüm para politikas谋ndaki s谋k谋 ve kararl谋 duru艧umuzu korumay谋 gerekli k谋l谋yor."

"Yapt谋臒谋m谋z faiz art谋艧lar谋, mevduat ve kredi fiyatlamalar谋na beklentilerimiz ölçüsünde yans谋d谋"

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas谋 (TCMB) Ba艧kan谋 Fatih Karahan, piyasalar谋n etkin i艧leyi艧inin sürmesi amac谋yla tüm para politikas谋 araçlar谋n谋 kararl谋l谋kla kullanmaya devam edeceklerini belirterek, "Yapt谋臒谋m谋z faiz art谋艧lar谋, mevduat ve kredi fiyatlamalar谋na beklentilerimiz ölçüsünde yans谋d谋." dedi.

Mart ay谋n谋n ikinci yar谋s谋nda, finansal piyasalarda riskten kaç谋nma davran谋艧谋 kaynakl谋 oynakl谋klar谋n görüldü臒ünü bildiren Karahan, 2 Nisan'da aç谋klanan ek gümrük tarifelerinin beklentilerin çok üzerinde olmas谋n谋n küresel piyasalarda oynakl谋臒谋 art谋rd谋臒谋n谋 söyledi.

Karahan, ilk günden itibaren, finansal piyasalarda ya艧anan geli艧melerin enflasyon görünümü aç谋s谋ndan olu艧turabilece臒i riskleri de臒erlendirerek s谋k谋 parasal duru艧unu güçlendirici ad谋mlar att谋klar谋n谋 ifade ederek 艧unlar谋 kaydetti:

"Bu ad谋mlar谋 üç ba艧l谋kta ele alabiliriz. Türk liras谋n谋n (TL) fonlama maliyetlerini art谋r谋c谋 ad谋mlar, likidite ad谋mlar谋 ve döviz talebini s谋n谋rlay谋c谋 ad谋mlar. Fonlama maliyeti ile ba艧lamak gerekirse, öncelikle 20 Mart tarihinde ara toplant谋 düzenledik. Bu toplant谋da, oynakl谋臒谋n geçici olabilece臒ini de臒erlendirerek Merkez Bankas谋 gecelik borç verme faiz oran谋n谋 yüzde 44'ten 46'ya yükselttik. Bir hafta vadeli repo ihalelerine ise bir süreli臒ine ara verdik. 2 Nisan sonras谋nda küresel finansal piyasalarda artan oynakl谋臒谋n enflasyon görünümünde kal谋c谋 riskler yaratabilece臒ini öngörerek 17 Nisan toplant谋s谋nda politika faizini yüzde 42,5’ten 46'ya yükselttik. Ayr谋ca, gecelik vadeli borç verme faiz oran谋n谋 49'a, borçlanma faiz oran谋n谋 ise 44,5'e yükselttik. Likidite yönetimi kapsam谋nda ise TL depo ihalelerinin vadelerini uzatt谋k. Ayr谋ca, likidite araçlar谋m谋z谋n çe艧itlili臒ini art谋rarak k谋sa vadeli likidite senetleri ihraç etmeye ba艧lad谋k. Son olarak döviz talebini s谋n谋rlamaya yönelik att谋臒谋m谋z ad谋mlar geliyor. Bu çerçevede, TCMB nezdinde TL uzla艧mal谋 vadeli döviz sat谋m i艧lemlerine ba艧lad谋k."

Karahan, ilgili dönemde para piyasas谋 fonlar谋ndan ç谋k谋艧lar谋n yaratabilece臒i dolarizasyon risklerini ve faiz oynakl谋klar谋n谋 engellemek için D陌BS al谋mlar谋 gerçekle艧tirdiklerini kaydederek, mart ay谋n谋n ikinci yar谋s谋nda finansal piyasalarda ya艧anan oynakl谋臒谋n finansal varl谋klarda de臒er kay谋plar谋na neden oldu臒unu ve TL varl谋klardan ç谋k谋艧 gözlendi臒ini söyledi.

Bu dönemde TL mevduata yönelimin devam etti臒ini aktaran Karahan, söz konusu ç谋k谋艧谋n para piyasas谋 fonlar谋 kaynakl谋 oldu臒unu belirtti.

Karahan, piyasadaki oynakl谋臒谋n azalmas谋 ve al谋nan tedbirlerin etkisiyle yat谋r谋mc谋lar谋n TL'ye yönelik risk alg谋s谋nda toparlanma oldu臒una i艧aret ederek, nisan ay谋ndan itibaren para piyasas谋 fonlar谋nda s谋n谋rl谋 bir yükseli艧 görüldü臒ünü bildirdi.

Mart ay谋nda ya艧anan oynakl谋kta 21 Mart haftas谋nda hane halk谋 yabanc谋 para (YP) mevduat talebinin h谋zl谋 bir 艧ekilde artt谋臒谋n谋 vurgulayan Karahan, 20 Mart tarihli ara PPK toplant谋 karar谋n谋n ard谋ndan söz konusu talebin s谋n谋rland谋臒谋 ve 17 Nisan tarihli PPK toplant谋 karar谋yla da YP mevduatta azalman谋n tekrar belirginle艧ti臒ini bildirdi.

"Mevduat faizlerinin seviyesi, TL'ye geçi艧i ve tasarruflar谋 destekliyor"

Karahan, finansal piyasalardaki geli艧melerin makroekonomik görünümü bozmamas谋 için gerekli önlemlerin h谋zl谋 bir biçimde al谋nd谋臒谋na i艧aret ederek, bu ad谋mlar谋n katk谋s谋yla, oynakl谋臒谋n giderek azald谋臒谋n谋 dile getirdi.

Piyasalar谋n etkin i艧leyi艧inin sürmesi amac谋yla, tüm para politikas谋 araçlar谋n谋 proaktif bir yakla艧谋mla ve kararl谋l谋kla kullanmaya devam edeceklerinin alt谋n谋 çizen Karahan, 艧öyle devam etti:

"Bile艧ik bazda mevduat ve ticari kredi faizleri yakla艧谋k yüzde 60, tüketici kredisi faizleri ise yüzde 70 civar谋nda olu艧uyor. Yapt谋臒谋m谋z faiz art谋艧lar谋, mevduat ve kredi fiyatlamalar谋na beklentilerimiz ölçüsünde yans谋d谋. Para politikas谋 duru艧umuz ve makroihtiyati çerçeve sayesinde mevduat faizlerinin seviyesi, TL'ye geçi艧i ve tasarruflar谋 destekliyor. Kredilere bakacak olursak, nisan ay谋nda dönemsel etkilerin de katk谋s谋yla tüketici kredilerinde bir miktar h谋zlanma gözlemlemi艧tik."

Karahan, may谋s ay谋n谋n ilk yar谋s谋na ili艧kin verilerin, kredi büyümesinde haftal谋k bazda yeniden bir yava艧lamaya i艧aret etti臒ini aktararak, tüketici kredilerinin, iç talepteki dengelenmeyi destekleyecek bir h谋zda ilerlemesinin büyük önem ta艧谋d谋臒谋n谋 ifade etti.

Tüketici kredilerinin 谋l谋ml谋 ve kontrollü bir patikada sürmesini temin etmek için ellerindeki tüm araçlar谋 kullanmaya devam edeceklerine dikkati çeken Karahan, "TL ticari kredi büyümesi, ayl谋k büyüme s谋n谋rlar谋 ve kredi talebiyle uyumlu bir seyirde ilerliyor." dedi.

Karahan, parasal aktar谋m mekanizmas谋n谋 güçlendirmek amac谋yla yabanc谋 para kredilerdeki ayl谋k büyüme s谋n谋r谋n谋, mart ay谋nda yüzde 0,5 seviyesine indirdiklerini ve istisnalar谋n kapsam谋n谋 daraltt谋klar谋n谋 hat谋rlatarak, bu de臒i艧iklik sonras谋nda yabanc谋 para kredilerdeki büyümenin hedeflerle uyumlu bir patikada seyretti臒ini kaydetti.

KKM bakiyesinin azalmas谋 bilanço üzerindeki riskleri azalt谋yor

Kur Korumal谋 Mevduat (KKM) hesaplar谋n谋n 2023 A臒ustos'ta 140 milyar dolar谋n üzerine yükseldi臒ini ve mevcut durumda bakiyenin 17 milyar dolara geriledi臒ini ifade eden Karahan, 艧ubat ay谋nda da tüzel ki艧i KKM hesaplar谋 için yeni aç谋l谋艧 ve yenilemeleri sonland谋rd谋klar谋n谋 anlatt谋.

Karahan, KKM bakiyesindeki azal谋艧谋, finansal istikrar üzerinde risk olu艧turmadan ve TL cinsi mevduat谋 önceleyerek sa臒lad谋klar谋n谋 belirterek 艧unlar谋 söyledi:

"KKM bakiyesinin azalmas谋 TL mevduat pay谋n谋 art谋rarak parasal aktar谋m mekanizmas谋n谋 güçlendiriyor ve Merkez Bankas谋 bilançosu üzerindeki riskleri azalt谋yor. Son dönemde finansal piyasalardaki oynakl谋klar TL pay谋nda bir geri çekilmeye yol açsa da at谋lan ad谋mlar谋n etkisiyle bu dü艧ü艧 s谋n谋rl谋 kald谋 ve nisan ortas谋ndan itibaren e臒ilim tekrar yataya döndü. Nitekim TL mevduat谋n pay谋 yüzde 58 ile tarihsel ortalamas谋na yak谋n bir seviyede ilerliyor. Yat谋r谋m fonlar谋n谋 da dahil etti臒imizde bu görünüm de臒i艧memekte. Ocak ay谋ndan itibaren belirginle艧en dezenflasyon süreciyle birlikte Türkiye'ye yönelik sermaye giri艧leri pozitif ayr谋艧m谋艧t谋. Bununla birlikte, finansal piyasalarda son dönemde ya艧anan geli艧meler ve azalan risk i艧tah谋yla, geli艧mekte olan ülkelerden ve Türkiye'den sermaye ç谋k谋艧lar谋 belirginle艧ti. Mart ay谋n谋n ikinci yar谋s谋ndan sonra Türkiye'den ç谋k谋艧lar谋n tarife ad谋mlar谋n谋n aç谋klanmas谋yla h谋zland谋臒谋n谋 görüyoruz."

Son haftalarda geli艧mekte olan ülkeler ve Türkiye'ye yönelik sermaye ak谋mlar谋nda ç谋k谋艧lar谋n durdu臒u ve 谋l谋ml谋 bir sermaye giri艧i ya艧and谋臒谋n谋 vurgulayan Karahan,"Brüt rezervler, bu y谋l mart ay谋 ortas谋nda, geçen y谋l mart ay谋ndaki 124 milyar dolar seviyesinden 171 milyar dolar seviyesine ula艧谋rken, swap hariç net rezervler ise, bu dönemde eksi 65 milyar dolardan 66 milyar dolara yükselmi艧ti." dedi.

Karahan, 2 May谋s itibar谋yla 139 milyar dolara gerileyen brüt rezervlerin sonras谋nda tekrar artarak 16 May谋s'ta 146 milyar dolara ula艧t谋臒谋n谋 aktararak, swap hariç net rezervlerin ise bu dönemde 14 milyar dolara geriledikten sonra 21 milyar dolara yükseldi臒ini kaydetti.

TCMB Ba艧kan谋 Karahan sorular谋 yan谋tlad谋 

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas谋 (TCMB) Ba艧kan谋 Fatih Karahan, y谋l谋n 2. Enflasyon Raporu'nun tan谋t谋m谋 amac谋yla 陌蝉迟补苍产耻濒 Finans Merkezi'ndeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas谋 Yerle艧kesi'nde düzenlenen bilgilendirme toplant谋s谋n谋n ard谋ndan kat谋l谋mc谋lar谋n sorular谋n谋 yan谋tlad谋.

Son dönemde enflasyon patikas谋n谋 etkileyen birkaç önemli geli艧me oldu臒unu belirten Karahan, özellikle yukar谋 yönlü etkileyen faktörlere bak谋ld谋臒谋nda en öne ç谋kan谋n martta kurda ya艧anan beklentinin üzerindeki art谋艧 oldu臒unu söyledi.

"Burada belirleyici olacak olan geçi艧kenli臒in ne kadar oldu臒u" diyen Karahan, 艧unlar谋 kaydetti:

"陌lk dönemde yapt谋臒谋m谋z çal谋艧malarda elimizde veri yokken biraz daha teorik kapsaml谋 bakt谋臒谋m谋zda bunun yüzde 35-40 aral谋臒谋nda olaca臒谋n谋 yani geçmi艧e göre biraz daha dü艧ük, 2023 yaz aylar谋na göre daha dü艧ük olaca臒谋n谋 de臒erlendirmi艧tik. Burada veriler bunu asl谋nda destekler nitelikte, nisan ay谋 verisini gördük. May谋s ay谋 verisinde de öncü veriler benzer bir geçi艧kenli臒e i艧aret ediyor. Yukar谋 yönlü etkileyen di臒er bir geli艧me zirai don hadisesi. Burada tabii ki bir say谋 vermek zor ama etkilenen ürünlerin TÜFE'deki oran谋 yüzde 1,5 civar谋nda. Burada rekoltenin ne kadar etkilenece臒ine ba臒l谋 olarak önümüzdeki dönemde bir miktar yukar谋 yönlü risk söz konusu. Öte yandan a艧a臒谋 yönlü birkaç geli艧me de oldu. Özellikle küresel tarafta tarife ad谋mlar谋n谋n etkisiyle belirsizli臒inin artmas谋 ile birlikte küresel talepte bir dü艧ü艧 olaca臒谋 bekleniyor. Bu da dezenflasyonist bizim aç谋m谋zdan. Öte yandan bir de tabii ki bizim yapt谋臒谋m谋z ciddi bir ek s谋k谋la艧ma var. Bunun indirim döneminde gelmi艧 olmas谋 da biraz daha s谋k谋la艧t谋r谋c谋 etkisini güçlendiriyor diye de臒erlendiriyoruz. Bu da iç talebi yava艧lat谋c谋. Yani hem iç talep hem d谋艧 talep bir önceki rapor dönemine göre daha zay谋f olacak diye de臒erlendiriyoruz. Bir de 厂补臒濒谋办 Uygulama Tebli臒i'nde yap谋lan de臒i艧iklik. Onun da yönetilen yönlendirilen fiyatlar üzerinden enflasyon etkisi oldu. Bütün bunlar谋 de臒erlendirdi臒imizde bunlar谋n birbirini dengeledi臒ini gördük. Bunun neticesinde de hedefimizi güncellemedik."

"Önümüzdeki dönemde talep ko艧ullar谋n谋n dezenflasyon sürecine katk谋 vermeye devam etmesini istiyoruz"

TCMB Ba艧kan谋 Karahan, bir soru üzerine asgari ücret konusunda kendilerinin karar verici ya da tavsiye verici olmad谋臒谋n谋n alt谋n谋 çizerek, "Raporda sundu臒umuz enflasyon tahminleri, ücret geli艧meleri dahil çe艧itli varsay谋mlar çerçevesinde 艧ekilleniyor. Ücretler konusunda varsay谋mlar da özellikle yetkili mercilerin aç谋klamas谋 çerçevesinde olu艧uyor. Ama ücret konusunda genel olarak hep söyledi臒imiz 艧u; yüksek enflasyon ücretlerin reel olarak erimesine neden oluyor, dolay谋s谋yla bize dü艧en burada temel 艧ey enflasyonu kal谋c谋 olarak dü艧ürmek, fiyat istikrar谋n谋 sa臒lamak." ifadelerini kulland谋.

S谋k谋la艧ma ad谋mlar谋n谋n içeri臒ine ili艧kin sorulan soru üzerine Karahan, TCMB'nin faiz kararlar谋n谋, enflasyon gerçekle艧meleri, beklentileri ve ana e臒ilimin belirledi臒ini dile getirdi.

Karahan, ana e臒ilim hususunda önemli geli艧menin kur kaynakl谋 oldu臒una vurgu yaparak, 艧unlar谋 söyledi:

"Mart ay谋nda ya艧ad谋臒谋m谋z beklentilerin üzerinde gerçekle艧en kur art谋艧谋. Bunun geçi艧kenli臒ini bir kere görmek istiyoruz, bir tahminimiz vard谋, nisan ay谋 verileri bunu teyit eder nitelikteydi, may谋s ay谋 öncü verileri de bunun yine benzer 艧ekilde oldu臒unu söylüyor ama bunu bir görmek istiyoruz. Bir de enflasyonun ana e臒ilimi hakk谋nda net bir bilgiye sahip olmak istiyoruz. 艦u anda geçici etkiler de söz konusu. 艦u anda ana e臒ilimin nereye gidece臒ini tam olarak görmek çok kolay de臒il. Bu do臒rultuda da tek bir veriye bakarak öngörüde bulunmak do臒ru de臒il. Özellikle önümüzdeki dönemde de talep göstergelerinin seyri önem kazand谋. Biz önümüzdeki dönemde talep ko艧ullar谋n谋n dezenflasyon sürecine katk谋 vermeye devam etmesini istiyoruz. Kararlar谋m谋zda önemli olan bir di臒er unsur, enflasyon üzerindeki riskler. Evet 艧u anda att谋臒谋m谋z ad谋mlar sayesinde enflasyon görünümü bozulmad谋 fakat risk dengesine bakt谋臒谋m谋zda risklerin daha belirgin bir 艧ekilde yukar谋 yönlü oldu臒unu görüyoruz. Risklerin dengeli olmas谋 da önümüzdeki dönemde kararlar谋m谋zda etkili olacak. Burada tabii öne ç谋kan bir di臒er unsur da yurt içi yerle艧iklerin portföy tercihleri olacak. Bunu da önümüzdeki dönemde inceliyor olaca臒谋z. Ama her zaman oldu臒u gibi bundan sonra da politika faizini, enflasyon patikas谋n谋n, dezenflasyon patikas谋n谋n gerektirdi臒i s谋k谋l谋臒谋 sa臒layacak 艧ekilde belirleyece臒iz. Belirgin ve kal谋c谋 bir bozulma olmas谋 durumunda da para politikas谋 araçlar谋n谋 s谋k谋la艧t谋r谋c谋 bir 艧ekilde kullanmaya haz谋r谋z."

"A艧谋r谋 oynakl谋k gözlenen piyasa ko艧ullar谋nda oynakl谋臒谋 dü艧ürücü hamlelere devam edece臒iz"

TCMB Ba艧kan谋 Fatih Karahan, kurda 19 Mart'ta ya艧anan yükseli艧in nedeninin ve etkilerinin sorulmas谋 üzerine, 19 Mart günü yurt d谋艧谋 bankalar谋n Türk bankalar谋yla yapabilecekleri i艧lemleri belirledi臒i limitlerin çok h谋zl谋 bir 艧ekilde doldu臒unu ve bunun neticesinde de döviz kurunda k谋sa süreli bir yükseli艧 ya艧and谋臒谋n谋 an谋msatt谋.

O gün döviz i艧lem hacminin tarihsel ortalaman谋n çok üstünde oldu臒una dikkati çeken Karahan, 艧u de臒erlendirmelerde bulundu:

"Geçmi艧 10-15 seneye bakt谋臒谋m谋zda, 10-15 sene içinde gerçekle艧en en yüksek i艧lem hacminin birkaç kat谋 miktardayd谋 ve bu daha önce de söyledi臒imiz gibi yurt d谋艧谋 kaynakl谋 bir geli艧meydi. Biz h谋zl谋 bir 艧ekilde ad谋m att谋k. Bugünü takip eden birkaç günde de asl谋nda özellikle o haftan谋n cuma gününde de çar艧amba gününe benzer hatta daha yüksek miktarda bir i艧lem hacmi oldu, buna ra臒men operasyonel aksakl谋k ya艧anmad谋. A艧谋r谋 oynakl谋k gözlenen piyasa ko艧ullar谋nda biz oynakl谋臒谋 dü艧ürücü hamlelere devam edece臒iz, bu, dezenflasyon süreci aç谋s谋ndan önem ta艧谋yor."

"S谋k谋l谋臒谋 de臒erlendirirken tek bir göstergeye bakmak do臒ru olmaz, burada birçok gösterge söz konusu"

Enflasyon ve faiz oranlar谋na reel sektörden ele艧tirilerin oldu臒unun an谋msat谋lmas谋 üzerine Karahan, Merkez Bankas谋'nda 艧effaf ve çift yönlü ileti艧im uygulad谋klar谋ndan, sürekli her kesimle görü艧tüklerinden, her 艧ehre geziler düzenlediklerinden bahsetti.

Karahan, "Burada birçok geri bildirim al谋yoruz. Tabii ki reel sektör ko艧ullardan dönem dönem 艧ikayet ediyor, kur geli艧melerinden de 艧ikayet etti臒i oluyor ama bunlar dezenflasyon sürecinin devam etmesi ve sa臒l谋kl谋 ilerlemesi aç谋s谋ndan oldukça önemli. S谋k谋l谋臒谋 de臒erlendirirken tek bir göstergeye bakmak do臒ru olmaz, burada birçok gösterge söz konusu." dedi.

De臒erlendirme yaparken çok say谋da ölçü taraf谋ndan de臒erlendirme yapmak gerekti臒ini dile getiren, bu ölçütler hakk谋nda bilgi veren Karahan, "Bunlar谋n hepsini de臒erlendiriyoruz ama eninde sonunda bir duru艧u, bir faizin yeteri kadar s谋k谋 olup olmad谋臒谋n谋 gösteren tek gösterge fiyat geli艧meleridir. Fiyat geli艧meleri yeteri kadar h谋zl谋, bizim tahminimizle, patikam谋zla uyumlu oluyor mu, olmuyor mu? S谋k谋l谋臒谋n yeterli olup olmad谋臒谋n谋 belirleyen temel geli艧me budur. Biz de kararlar谋m谋z谋 s谋k谋l谋臒谋 belirlerken, tabii ki belli hesaplar çerçevesinde yap谋yoruz ama sonunda yeterli olup olmad谋臒谋n谋 de臒erlendirirken fiyat geli艧melerine ve bunun alt谋nda yatan makro ekonomik görünüme dikkat ediyoruz." de臒erlendirmesinde bulundu.

Bundan sonraki likidite ad谋mlar谋na ili艧kin görü艧leri sorulan Karahan, "艦u anda bakt谋臒谋m谋zda enflasyon üzerindeki risklerin biraz daha bariz bir 艧ekilde yukar谋 yönlü oldu臒unu görüyoruz. Bu risklerin biraz daha dengeli oldu臒unu de臒erlendirdi臒imizde burada bir hafta vadeli repo oran谋na fonlama maliyetini çekmeyi dü艧ünüyoruz. Likidite fazlas谋 oldu臒u durumda da bunu yapabiliriz." dedi.

Karahan, son dönemde yapt谋klar谋 s谋k谋la艧man谋n indirim döngüsündeyken geldi臒i için önceki faiz art谋艧lar谋na göre etkisinin biraz daha fazla olabilece臒ini belirterek, bunun sonucunda daha önceki projeksiyonlara göre büyümenin yava艧lamas谋n谋n muhtemel oldu臒unu ve bu yava艧laman谋n enflasyondaki dü艧ü艧ü destekleyece臒ini söyledi.

Dezenflasyonun belirginle艧mesi, risklerin ortadan kalkmas谋 ile beklentilerdeki kat谋l谋臒谋n k谋r谋laca臒谋n谋 ifade eden Karahan, "Dezenflasyonun maliyeti azalm谋艧 olacak. Asl谋nda burada büyüme ile enflasyon aras谋ndaki ili艧ki daha çok beklenti yönetimiyle alakal谋." diye konu艧tu.

Karahan, enflasyonun dü艧ü艧üyle birlikte özellikle geçmi艧te de görüldü臒ü gibi hane halk谋 ve reel sektörün beklentilerinin iyile艧meye devam edecek oldu臒undan, bunun zaten enflasyonun reel ekonomiye maliyetini azaltaca臒谋n谋 kaydetti.

Maa艧 art谋艧lar谋n谋n enflasyon üzerinde tek bir belirleyici olmad谋臒谋n谋 aktaran Karahan, 艧unlar谋 aktard谋:

"Dolay谋s谋yla onun etkisini ayr谋 modellemiyoruz. Modelimiz içinde varsay谋mlardan sadece bir tanesi ve dedi臒im gibi yetkililerin aç谋klamalar谋 çerçevesinde yap谋yoruz. Bir de tabii model dinamikleri içinde i艧 gücü s谋k谋l谋臒谋n谋n de臒i艧mesiyle birlikte gerçekle艧en ücret geli艧meleri oluyor. Ama bunu biz varsay谋m olarak girmiyoruz. Model içinde gerçekle艧iyor. "

"Küresel tarafta yukar谋 yönlü baz谋 riskler özellikle ticaret politikalar谋na ba臒l谋"

Küresel tarafta yukar谋 yönlü baz谋 risklerin oldu臒unu dile getiren Fatih Karahan, bu risklerin özellikle ticaret politikalar谋na ba臒l谋 oldu臒unu vurgulad谋.

Karahan, gümrük tarifleri üzerinden hem mal enflasyonuna yukar谋 yönlü etki olabilece臒ini hem de küresel sermaye hareketleri üzerinden özellikle geli艧mekte olan ülkeler üzerinde dolayl谋 kanallarla enflasyon görünümünü etkileyebilece臒ini ifade ederek, 艧unlar谋 kaydetti:

"Bu bir risk yukar谋 yönlü. A艧a臒谋 yönlü risk de emtia fiyatlar谋 üzerinden. Evet zaten raporda da gösterdik. Bir miktar a艧a臒谋 geldi. Özellikle bizim bir önceki rapor dönemine göre beklentimizin alt谋nda. Bununla birlikte jeopolitik geli艧melere ba臒l谋 olarak daha da a艧a臒谋 gidebilmesi söz konusu. Bu da a艧a臒谋 yönlü bir risk olarak önümüzde duruyor." dedi.

"Enflasyonun a艧a臒谋 seviyelere, tahminimizle tutarl谋 seviyelere gelece臒ini dü艧ünüyoruz"

Fatih Karahan, yurt içi risklere bak谋ld谋臒谋nda zirai donun etkisini tam olarak net göremediklerini belirterek, bunun önümüzdeki aylarda görülece臒ine i艧aret etti.

Enflasyonda beklentilerin asl谋nda bozulmad谋臒谋na dikkati çeken Karahan, "Ama beklentilerdeki iyile艧me durmu艧 gözüküyor ve genel olarak enflasyon beklentileri son dönemde enflasyon üzerinde bir risk zaten, bunu politika metinlerimizde belirtiyoruz. A艧a臒谋 yönlü risk de talepteki yava艧lama iç tarafta yapt谋臒谋m谋z ek s谋k谋la艧ma sonras谋nda. Burada talebin biraz daha h谋zl谋 bir 艧ekilde yava艧layaca臒谋n谋 dü艧ünüyoruz." aç谋klamas谋n谋 yapt谋.

Karahan, enflasyonda bir kat谋l谋k oldu臒unu çok dü艧ünmediklerini ifade ederek, "Yani enflasyonun görünümünde bir bozulma oldu臒unu dü艧ünmüyoruz. 艦u anda zaten bakt谋臒谋m谋zda ana e臒ilim göstergeli yüzde 30'luk bir enflasyonu ima ediyor. Yani yüzde 30, yüzde 31 civar谋nda bir enflasyonu ima ediyor. Bu 艧u demek; beklentiler hiç düzelmese, bundan sonra talep ko艧ullar谋 bozulmasa 艧u anki haliyle zaten enflasyon yüzde 30 civar谋nda gidecek gibi.

Hem d谋艧 talep küresel geli艧melerin etkisiyle hem iç talep bizim yapt谋臒谋m谋z ek s谋k谋la艧ma etkisiyle hem de emtia fiyatlar谋 dezenflasyonu destekleyici seviyede. Dolay谋s谋yla 艧u anda ana e臒ilim göstergelerini ima etti臒i seviyenin k谋r谋laca臒谋n谋 ve enflasyonun a艧a臒谋 seviyelere bizim tahminimizle tutarl谋 seviyelere gelece臒ini dü艧ünüyoruz." de臒erlendirmesinde bulundu.

"Bütçe aç谋klar谋n谋n ve kamu harcamalar谋n谋n milli gelire oran谋 2027'ye kadar kademeli olarak azal谋yor"

Fatih Karahan, politika duru艧lar谋n谋 belirlerken enflasyon görünümünü etkileyen bütün faktörleri göz önünde bulundurarak karar verdiklerini kaydetti.

E艧güdümün tek bir boyutunun olmad谋臒谋na i艧aret eden Karahan, 艧öyle devam etti:

"Birkaç boyuttan olu艧uyor. burada önemli olanlardan bir tanesi yönetilen yönlendirilen fiyatlar谋n belirlenmesi. Burada son döneme bakt谋臒谋n谋zda asl谋nda bu fiyatlar谋n belirlenirken enflasyon hedefimizin gözetildi臒ini çok net bir 艧ekilde görebiliyorsunuz. Özellikle enerji fiyatlar谋 taraf谋nda.

Bir de tabii 厂补臒濒谋办 Uygulama Tebli臒i'nde yap谋lan de臒i艧iklikler. Bunlar asl谋nda bizim enflasyon hedefimizde tutarl谋 geli艧meler. Dolay谋s谋yla burada çok üst düzey bir e艧 güdüm oldu臒unu söyleyebilirim. Onun d谋艧谋nda di臒er boyut tabii ki bütçe aç谋klar谋n谋n seviyesi ve bununla ba臒l谋 olarak da kamu harcamalar谋n谋n seviyesi. Biz burada OVP üzerinden bir görünüm al谋yoruz."

Karahan, bugüne kadar OVP hedeflerinin genel anlamda bütçe taraf谋nda tuttu臒unu belirterek, "Burada OVP'ye bakt谋臒谋n谋zda bütçe aç谋klar谋n谋n ve kamu harcamalar谋n谋n milli gelire oran谋 2027'ye kadar kademeli olarak azal谋yor. Biz de bunun gerçekle艧ece臒ini dü艧ünerek bunun önümüzdeki dönemde bize destek olaca臒谋n谋 dü艧ünüyoruz." aç谋klamas谋n谋 yapt谋.

Dövizle ilgili 19 Mart'ta ani yükseli艧ler gerçekle艧ti臒ine ve bundan sonra ya艧anabilecek bu tür dalgalanmalara kar艧谋 yeterli önlemlerin al谋n谋p al谋nmayaca臒谋na ili艧kin soru üzerine Karahan, genel olarak politika duru艧unu "dezenflasyonun belirlenen ara hedefler ile uyumlu olaca臒谋 艧eklinde" belirlediklerini kaydederek, sözlerini 艧öyle sürdürdü:

"陌艧in di臒er boyutu para politikas谋 çerçevesi. Para politikas谋 çerçevesinin zengin olmas谋n谋n belirli sebepleri var. Bu tür durumlarda yurt içi ya da yurt d谋艧谋 olu艧abilecek geli艧melerin enflasyon görünümünü bozmamas谋 için para politikas谋 çerçevesini buna göre belirliyoruz. Asl谋nda makroihtiyati tedbirlerin bir k谋sm谋n谋 da buna yönelik olarak de臒erlendirmek laz谋m. Son dönemdeki tecrübemizden sonra da asl谋nda geçen sene zenginle艧tirdi臒imiz çerçevenin ne kadar do臒ru oldu臒unu da görmü艧 olduk."

"陌艧sizlik ile at谋l i艧 gücü oran谋ndaki hareket aras谋nda fark olu艧tu"

Ba艧kan Karahan, "Enflasyon öngörülerine göre belirlenen ücret zamlar谋n谋n at谋l i艧 gücünün yükselmesine etkisi oldu臒unu dü艧ünüyor musunuz?" 艧eklindeki soruya kar艧谋l谋k, genel olarak i艧sizlik oran谋ndaki a艧a臒谋 yönlü hareketle at谋l i艧 gücü oran谋ndaki hareket aras谋nda bir fark olu艧tu臒unu söyledi.

"De臒erlendirmemiz; i艧sizlik oran谋n谋n, man艧et i艧sizlik oran谋n谋n ima etti臒inden daha az s谋k谋 oldu臒u yönünde." diyen Karahan, 艧öyle devam etti:

"Bu aradaki fark谋n neden oldu臒una yönelik asl谋nda iki tane sav popülarite kazanm谋艧 durumda. Bunlardan bir tanesi i艧 bulabilece臒inden ümidini kesen insanlar谋n artm谋艧 olmas谋. Bir hipotez bu. Di臒eri de yar谋 zamanl谋 çal谋艧an ama tam zamanl谋 çal谋艧mak isteyen insanlar谋n artm谋艧 olmas谋. Biz bunu mikro verilerden detayl谋 olarak inceledik. Bizim analizlerimiz, bu iki sav谋n da as谋l nedenler olmad谋臒谋n谋 aç谋kças谋 gösteriyor. Burada bir kere at谋l istihdam içinde zamana ba臒l谋 eksik çal谋艧anlara bakt谋臒谋m谋zda asl谋nda istihdamdakilerin yüzde 60'谋 tam zamanl谋 çal谋艧谋yor. Bu da asl谋nda pandemi döneminde ortaya ç谋kan ve yayg谋nla艧an çal谋艧ma ko艧ullar谋n谋 iyile艧tirme, de臒i艧tirme iste臒inin bir yans谋mas谋. Esnek çal谋艧ma modelleri de bu dönemde bunlar谋n yayg谋nla艧m谋艧 olmas谋 buna biraz olanak veriyor. 陌kinci sava geldi臒imizde de 艧unu görüyoruz. Haftada 40 saat ve üzeri istihdam edilip daha fazla çal谋艧mak istedi臒ini belirtenlerin oran谋, 40 saatin alt谋nda çal谋艧谋p da ayn谋 beyanda bulunanlar谋n oran谋na yakla艧t谋. Yani asl谋nda yar谋m zamanl谋lardan gelen bir de臒i艧im söz konusu de臒il. Asl谋nda bu at谋l i艧sizlikteki art谋艧 bu yar谋 zamanl谋 çal谋艧anlardan kaynaklanm谋yor gibi gözüküyor."

"Kesinlikle bir rezerv hedeflememiz yok"

TCMB Ba艧kan谋 Karahan, faiz politikas谋na ili艧kin bir soru üzerine, enflasyon hedeflemesi yapt谋klar谋n谋 aktararak, 艧u de臒erlendirmelerde bulundu:

"Dolay谋s谋yla faiz kararlar谋m谋z da dahil olmak üzere di臒er birçok karar谋m谋z da enflasyon gerçekle艧melerine, beklentilerine ve ana e臒ilime binaen oluyor. Enflasyon görünümü üzerinden faiz kararlar谋n谋 veriyoruz. Bahsetti臒iniz unsurlar tabii ki önümüzdeki dönemde enflasyon üzerindeki riskleri etkileyebiliyor. Tamamen önemsiz diyemem ama kesinlikle bir rezerv hedeflememiz yok. Dolay谋s谋yla herhangi bir rezerv seviyesini faiz indirimine ba臒lamak do臒ru de臒il."

Karahan, 19 Mart'ta 1,5 trilyon liral谋k likiditeyi k谋sa vadeli çekmelerinin hata olup olmad谋臒谋na ili艧kin soruya kar艧谋l谋k, dalgalanma öncesinde sistemde 1,5 trilyon lira civar谋nda likidite fazlas谋n谋n söz konusu oldu臒unu söyledi.

Burada çok çe艧itli sterilizasyon amaçlar谋n谋n bulundu臒unu dile getiren Karahan, "O dönemde daha çok depo ihalelerini belli vadede kullan谋yorduk. Para piyasas谋nda kotasyonlar谋 ve sonra da likidite senedini 艧artlar de臒i艧tikten sonra yapmaya ba艧lad谋k. Burada asl谋nda uzun vadeli sterilizasyona bir miktar ba艧lam谋艧t谋k depolar谋n vadesini uzatarak. Likidite senetleri i艧levini gördü. O dönem 280 milyar liraya ula艧an bir bakiye oldu. Daha sonra da bunu 艧u anda s谋f谋rlad谋k." diye konu艧tu.

Karahan, gelecek dönemde likidite senedinin de araçlar谋n içinde oldu臒unu, likidite fazlas谋 oldu臒unda depo ihalelerini de kullanmay谋 dü艧ündüklerini anlatt谋.

"Sene sonunda ayl谋k enflasyon yüzde 1'in biraz üzerine oturacak"

Fatih Karahan, y谋l谋n geri kalan谋nda ayl谋k enflasyonun seyrinin nas谋l olaca臒谋n谋n beklendi臒ine ili艧kin soruya, 艧u cevab谋 verdi:

"Burada 艧u andaki patikam谋z mevsimsellikten ar谋nd谋r谋lm谋艧 bakt谋臒谋m谋zda ayl谋k enflasyonun azalarak sene sonunda yüzde 1'in biraz üzerinde bir yere oturaca臒谋n谋 varsay谋yor ama patika lineer olmayabilir. Çünkü risklerin yüksek oldu臒u bir dönemdeyiz. Bir de ayl谋k bazda hakikaten verilerde çok oynakl谋k oluyor. Bu oynakl谋k oldu臒u durumda da ana e臒ilimdeki iyile艧me 艧u anki seviyeden çok lineer ve kusursuz bir 艧ekilde o seviyeye inecek de臒il ama y谋l sonunda mevsimsellikten ar谋nd谋r谋lm谋艧 bazda bakt谋臒谋m谋zda yüzde 1'in biraz üstüne oturan bir ayl谋k enflasyon patikas谋 öngörüyoruz. Burada bunun ileti艧imini biraz azaltmam谋z谋n belli sebepleri var. Birincisi faiz indirimleri do臒rudan o verdi臒imiz patikalara ba臒land谋 geçen sene. Halbuki bizim amac谋m谋z bu de臒ildi. Asl谋nda geçen sene verdi臒imiz patikada çok daha erken enflasyondaki kat谋l谋k h谋zl谋 çözülüyordu ve daha erken faiz indirimleri vard谋. Sonra biz onu geciktirdik bu kat谋l谋k biraz daha geç çözülmeye ba艧lay谋nca. O yüzden onun ileti艧imini biraz azaltt谋k. Bir di臒er unsur da mevsimsellikten ar谋nd谋rma yöntemlerinin, bu biraz daha teknik, son dönemde çok iyi çal谋艧mamas谋. Bu da Türkiye'ye özgü bir unsur de臒il. Birçok ülkede görülen bir unsur."

"Fiyatlama davran谋艧lar谋 iki sene öncesine göre çok daha makul"

TCMB Ba艧kan谋 Karahan, enflasyon hedeflerine ve döviz kurunun tutulmas谋na ili艧kin bundan sonra daha agresif mi olunaca臒谋na ili艧kin soru üzerine, kur geçi艧kenli臒inin önemine i艧aret etti.

Geçmi艧 dönemlere göre kur hareketlerinin kur geçi艧kenli臒ine etkisinin azald谋臒谋n谋 dile getiren Karahan, sözlerini 艧öyle sürdürdü:

"Mesela talebin güçlü oldu臒u, beklentilerin ç谋palanmam谋艧 ve yüksek oldu臒u, fiyatlama davran谋艧lar谋n谋n bozuk oldu臒u ekonomilerde kur geçi艧kenli臒i, daha genel olarak asl谋nda arz yönlü 艧oklar谋n enflasyona geçi艧kenli臒i daha yüksek oluyor. Ülkemizde de bakt谋臒谋m谋zda fiyat istikrar谋n谋n, ve 2010'lu y谋llarda tek haneli enflasyonun oldu臒u y谋llarda kur geçi艧kenli臒inin yüzde 20 civar谋nda oldu臒unu gösteriyor ama dedi臒im gibi 2023 y谋l谋n谋n yaz ay谋nda da bunun çok daha yüksek oldu臒unu zaten söyledim. Geldi臒imiz noktada 2010'lu y谋llardaki geçi艧kenlikten daha yüksek ama iki y谋l öncesine göre daha dü艧ük bir geçi艧kenlik oldu臒unu dü艧ünüyorduk. Zaten veriler de bunu destekler nitelikte."

Karahan, bu geli艧menin nedenlerine ili艧kin detaylar payla艧arak, talepte dengelenme ya艧ad谋klar谋n谋, enflasyon beklentilerinin ve fiyatlama davran谋艧lar谋n谋n iki sene öncesine göre çok daha makul seviyelerde oldu臒unu, kur korumal谋 mevduat (KKM) bakiyesinin azald谋臒谋n谋 vurgulad谋.

"Y谋l sonunda enflasyonun band谋m谋z谋n içinde kalaca臒谋na son derece eminim"

Fatih Karahan, kurun enflasyon etkisinin iki y谋l önceye göre daha az seviyede oldu臒unu belirterek, "Bu da tabii ki hedefimizin, y谋l sonu tahminimizin üst band谋 da dahil de臒i艧memesinde önemli bir unsur. Bir de tabii ki sadece yukar谋 yönlü etki olmad谋. Dedi臒im gibi küresel tarafta, emtia fiyatlar谋 üzerinden, küresel talep üzerinden, bir de bizim iç talebimizdeki s谋k谋la艧ma üzerinden bir dengelenme olacak. Bu önemli bir unsur." 艧eklinde konu艧tu.

Karahan, enflasyon band谋n谋n orta noktas谋n谋 göz önünde bulundurarak para politikas谋 duru艧unu belirlediklerini ifade ederek, 艧unlar谋 kaydetti:

"Enflasyonda nokta hedef vermek çok zor. Hem verinin kendisi oynak, aydan aya görüyoruz. Yani piyasan谋n da bizim de a艧a臒谋 ya da yukar谋 yönünü yan谋ld谋臒谋m谋z aylar oluyor. Çok farkl谋 艧oklar谋n gerçekle艧ebildi臒i, küresel ortamdaki oynakl谋臒谋n yüksek oldu臒u bir dönemdeyiz. Dolay谋s谋yla bir bant ileti艧imi yap谋yoruz bir süredir. Sene sonunda da enflasyonun band谋m谋z谋n içinde kalaca臒谋 konusunda son derece eminim."

"Ana e臒ilim bu patikada gitti臒i sürece faiz indirimleri gerçekle艧ebilir"

TCMB Ba艧kan谋 Karahan, 艧artlar uygun gitmesi halinde gev艧emenin önce faizlerde mi yoksa makro ihtiyati politikalarda m谋 gerçekle艧ece臒ine ve ana e臒ilime dair soru üzerine, 艧u anki seviyede yüzde 1'in biraz üzerine giden bir ana e臒ilim öngördüklerini söyledi.

"Çeyreklik bazda ileti艧im yap谋nca çok fazla oynakl谋k da oldu臒u için ileti艧im aç谋s谋ndan onu do臒ru bulmuyoruz." diyen Karahan, "Bizim patikam谋zda tabii ki bir faiz patikas谋 var bu ana e臒ilim üzerinde. Yani yüzde 1'e gidene kadar indirim olmayacak 艧eklinde bir davran谋艧 söz konusu de臒il. Bu biraz kulland谋臒谋m谋z modeller çerçevesinde modelin ima etti臒i bir faiz politikas谋 var. Dolay谋s谋yla bu ana e臒ilim bu dedi臒im patikada gitti臒i sürece gerçekle艧ebilecek olan indirimler tabii ki söz konusu." 艧eklinde konu艧tu.

Karahan, soru üzerine hem temmuz ay谋nda hem de bir sonraki y谋l ba艧谋nda son dönemde oldu臒u gibi yönetilen/yönlendirilen fiyatlar belirlenirken enflasyon hedefinin gözetilece臒ini dü艧ündüklerini anlatt谋.

"Merkez bankalar谋 sosyal medyay谋 da kullanmaya ba艧lad谋"

Fatih Karahan, TCMB'nin ileti艧im çal谋艧malar谋na ili艧kin bir soru üzerine, Merkez Bankas谋n谋n ileti艧iminin oldukça hassas oldu臒unu, geçmi艧te ileti艧imin daha çok piyasa kat谋l谋mc谋lar谋 üzerinden yap谋ld谋臒谋n谋 ifade etti.

"Geçti臒imiz dönemde, belki son 5-10 y谋l içinde, merkez bankalar谋n谋n bilançolar谋n谋n da büyümesi ve ekonomideki rollerinin artmas谋yla, hane halk谋n谋n da reel sektörün de çok yak谋ndan merak etti臒i bir unsur haline geldi merkez bankalar谋." diyen Karahan, sözlerini 艧öyle tamamlad谋:

"Burada da tabii sosyal medyan谋n da ortaya ç谋kmas谋yla asl谋nda hane halk谋na ve reel sektöre yap谋lan ileti艧im biraz daha merkez bankas谋 kanal谋ndan de臒il de sosyal medya üzerindeki ki艧iler üzerinden olmaya ba艧lad谋. Bu da ileti艧imin yani Merkez Bankas谋n谋n söyledi臒i 艧eylerin dönem dönem yanl谋艧 anla艧谋lmas谋na sebep oldu. Bu sadece bizim üzerimizde de臒il. Bütün dünyada olan bir konu. 陌ki hafta önce BIS toplant谋lar谋 kapsam谋nda Basel'deydik. Orada merkez bankac谋lar taraf谋ndan konu艧ulan temel konulardan bir tanesi merkez bankas谋 ileti艧iminin di臒er kesimlere nas谋l olmas谋 gerekti臒i yönündeydi. Burada hakikaten birçok merkez bankas谋n谋n biraz daha deneysel yöntemlerle sosyal medyay谋 da kullanmaya ba艧lad谋臒谋n谋 gördük. Bunu da asl谋nda az önce söyledi臒im tespitlerin bir yans谋mas谋 olarak de臒erlendiriyoruz."

TCMB Ba艧kan Yard谋mc谋lar谋 Karahan ve Akçay sorular谋 yan谋tlad谋 

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas谋 (TCMB) Ba艧kan Yard谋mc谋s谋 Hatice Karahan, "艦u anda rezervler yeniden sakinle艧en bir ortamda art谋艧a geçti. Bunu yeterli görüyor muyuz? Bir gerileme meydana geldi fakat burada uluslararas谋 kabul görmü艧 rezervler var, bunlara bakarak yeterlilik seviyesini ölçmeye çal谋艧谋yoruz." dedi.

Merkez Bankas谋 Ba艧kan谋 Fatih Karahan'谋n, y谋l谋n 2. Enflasyon Raporu'nun tan谋t谋m谋 amac谋yla 陌蝉迟补苍产耻濒 Finans Merkezi'ndeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas谋 Yerle艧kesi'nde düzenledi臒i bilgilendirme toplant谋s谋nda baz谋 sorulara Ba艧kan Yard谋mc谋lar谋 Hatice Karahan ve Osman Cevdet Akçay yan谋t verdi.

Ba艧kan Yard谋mc谋s谋 Hatice Karahan, "Net ve brüt rezervler için ideal oran nedir? Minimum e艧i臒i nerede görüyorsunuz?" sorusu üzerine 艧unlar谋 dile getirdi:

"Olas谋 艧oklara kar艧谋 gerekli döviz likiditesini bulundurmak amac谋yla rezerv tutuyoruz. Son ya艧ad谋klar谋m谋zla ve oynakl谋klarla bu anlamda faydas谋 oldu. Merkez bankac谋l谋臒谋n谋n bir fonksiyonu da beklenmedik geli艧meler ve 艧oklar kar艧谋s谋nda bir pilot gibi çevik 艧ekilde aksiyon almakt谋r, duru艧u ayarlamakt谋r, elindeki enstrümanlar谋 en iyi 艧ekilde kullanmakt谋r ve böylece ortam谋 sakinle艧tirmektir. Biz de son dalgalanmalarda rezervlerle bunu yapt谋k. 艦u anda rezervler yeniden sakinle艧en bir ortamda art谋艧a geçti. Bunu yeterli görüyor muyuz? Bir gerileme meydana geldi fakat burada uluslararas谋 kabul görmü艧 rezervler var, bunlara bakarak yeterlilik seviyesini ölçmeye çal谋艧谋yoruz. Geldi臒imiz noktada baz谋 ölçütlere göre yeterli seviyedeyiz ancak baz谋 metrikler ilerlememiz gerekti臒ini bize gösteriyor. Bu nedenle ilerleyen dönemde de piyasa ko艧ullar谋 elverdi臒ince rezerv biriktirmemiz gerekti臒ini dü艧üyoruz. Tabii bunu yaparken bir yandan aktar谋m mekanizmas谋n谋n ve likidite ko艧ullar谋n谋n olumsuz etkilenmemesine dikkat edece臒iz."

Bir ba艧ka soru üzerine Karahan, “Bizim ana hedefimiz, klasik bir cevap ama bunu her seferinde vurgulamak istiyoruz; dezenflasyon, tek gündemimiz bu. Elbette bunu etkileyen iç ve d谋艧 geli艧meler olabilir, bizim buradaki dayan谋kl谋l谋臒谋m谋z yapt谋臒谋m谋z çal谋艧malar kapsam谋nda ilerliyor. Dolay谋s谋yla her türlü 艧oka haz谋r oldu臒umuz müddetçe politikam谋z谋 ve hedeflerimizi ba艧ar谋yla gerçekle艧tirece臒imize inan谋yoruz." ifadelerini kulland谋.

"Çok veri odakl谋 gidece臒iz"

Ba艧kan Yard谋mc谋s谋 Osman Cevdet Akçay da "Son günlerde gecelik faizlerin yüzde 49’dan biraz a艧a臒谋 indi臒ini görüyoruz, koridordaki yapt谋臒谋n谋z s谋k谋la艧man谋n sonuna gelindi mi?" sorusuna "Çok veri odakl谋 gidece臒iz. Gev艧emenin hangi kanal üzerinden ne kadar olaca臒谋, Para Politikas谋 Kurulu’na kadar yakla艧谋k bir ay谋m谋z var o zaman içerisinde belli olacak." 艧eklinde cevap verdi.

"Para politikas谋 duru艧unun faiz ve makroihtiyati politikalar olarak iki baca臒谋 var. Gev艧eme için 艧artlar olu艧ursa bu ayaklardan bir önceli臒iniz olur mu?" sorusuna ise Akçay 艧u yan谋t谋 verdi:

"Son ald谋臒谋m谋z makroihtiyati tedbirleri d谋艧ar谋da b谋rakarak konu艧ay谋m, burada önemli bir nokta söyledi臒iniz, orada da karar verece臒iz. S谋k谋la艧man谋n ne kadar oldu臒unu ölçmeniz çok kolay bir 艧ey de臒il, iki opsiyonumuz olabilir. Bir tanesi faizleri a艧a臒谋 indirirken limitlerle pek fazla oynamamak, ikincisi ise faizleri yukar谋da tutarken limitleri biraz gev艧etmek. Sürekli bir krediye eri艧im 艧ikayeti oldu臒u için belki eri艧imi biraz daha selektif dedi臒imiz seçici krediler taraf谋nda geni艧leterek faizi biraz daha yukar谋da tutmak ve dezenflasyonun iyice oturdu臒undan emin olmak yolunu seçebiliriz. Böyle opsiyonlar谋m谋z var."