Londra
D眉nyadaki ekonomik dalgalanmalar, jeopolitik gerilimler ve artan belirsizlik, temiz enerji d枚n眉艧眉m眉n眉n h谋z谋nda yava艧lamaya yol a莽t谋.
D眉nya Ekonomik Forumu'nun (WEF) 120 眉lkenin mevcut enerji sistemleri ve enerji d枚n眉艧眉m眉 performans谋n谋 Enerji D枚n眉艧眉m Endeksi'ni (ETI) kullanarak Accenture ile i艧birli臒inde analiz etti臒i Etkin Enerji D枚n眉艧眉m眉n眉n Te艧vik Edilmesi 2024 raporu yay谋mland谋.
Bu y谋l 14'眉nc眉s眉 haz谋rlanan rapora g枚re, d眉nyada daha g眉venli, s眉rd眉r眉lebilir ve adil bir enerji sistemine d枚n眉艧眉mde ilerleme devam ediyor ancak k眉resel 莽apta artan belirsizlikler nedeniyle bu d枚n眉艧眉m眉n h谋z谋 yava艧l谋yor.
Raporda incelenen 120 眉lkeden 107'sinde son 10 y谋lda enerji d枚n眉艧眉m眉nde ilerleme g枚r眉lmesine ra臒men, ekonomik dalgalanmalar, artan jeopolitik gerilimler ve teknolojik geli艧melerin hepsi enerji d枚n眉艧眉m眉n眉n h谋z谋n谋 ve gidi艧at谋n谋 zorla艧t谋ran etkiler yaratt谋. 脰te yandan, yenilenebilir enerji kaynaklar谋na yap谋lan k眉resel yat谋r谋mlar谋n artmas谋 ve son 10 y谋lda Sahra Alt谋 Afrika'da enerji d枚n眉艧眉m眉 performans谋n谋n 枚nemli 枚l莽眉de iyile艧mesi ise iyimser geli艧meler olarak 枚ne 莽谋kt谋.
Raporda kullan谋lan ETI puanlar谋 ge莽en y谋l rekor seviyeye ula艧m谋艧 olsa da, enerji d枚n眉艧眉m眉n眉n h谋z谋nda ilk olarak 2022'de tespit edilen yava艧lama 2023'te daha da yo臒unla艧t谋. 2021-2023 y谋llar谋nda k眉resel ETI puanlar谋ndaki 眉莽 y谋ll谋k iyile艧me, bir 枚nceki 眉莽 y谋ll谋k d枚nemdeki y眉kseli艧ten yakla艧谋k d枚rt kat daha az oldu.
Bu y谋l s枚z konusu 120 眉lkenin y眉zde 83'眉n眉n enerji d枚n眉艧眉m眉ndeki temel performans 枚l莽眉tlerinden en az birinde ge莽en y谋la g枚re daha d眉艧眉k puanlar elde edildi.
- Avrupa lider konumunu s眉rd眉r眉yor
Raporda kullan谋lan ETI s谋ralamas谋na g枚re, Avrupa enerji d枚n眉艧眉m眉nde bu y谋l da liderli臒ini s眉rd眉rd眉. 陌sve莽 ilk s谋rada yer al谋rken, Danimarka, Finlandiya, 陌svi莽re ve Fransa bunu takip etti. Bu 眉lkeler siyasi istikrar, ara艧t谋rma ve geli艧tirmeye yap谋lan g眉莽l眉 yat谋r谋m, b枚lgesel jeopolitik durum, enerji verimlili臒i politikalar谋 ve karbon fiyatland谋rmas谋yla h谋zlanan temiz enerji d枚n眉艧眉m眉nden faydaland谋. Fransa, ge莽en y谋l enerji yo臒unlu臒unu azaltarak ilk kez ilk 5 眉lke aras谋na girdi.
G20 眉lkeleri aras谋nda Almanya 11, Brezilya 12, 陌ngiltere 13, 脟in 17 ve ABD 19'uncu s谋rada yer ald谋. Letonya listeye 15 ve 艦ili 20'inci s谋radan girerek, ETI s谋ralamas谋nda ilk kez ilk 20 眉lkeden biri oldu. Bu iki 眉lkede yenilenebilir enerji kapasitesindeki h谋zl谋 b眉y眉me buna 枚nc眉l眉k etti.
脟in ve Brezilya'da temiz enerjinin pay谋n谋 art谋rmaya ve 艧ebeke kapasitesini art谋rmaya y枚nelik ad谋mlar 枚nemli geli艧me olarak 枚ne 莽谋kt谋. T眉rkiye ise ETI s谋ralamas谋nda 59'uncu s谋rada yer ald谋.
ETI skorlar谋ndaki fark, geli艧mi艧 ve geli艧mekte olan 眉lkeler aras谋nda darald谋. Enerji d枚n眉艧眉m眉n眉n a臒谋rl谋k merkezi geli艧mekte olan 眉lkelere kaysa da, temiz enerji yat谋r谋mlar谋 geli艧mi艧 ekonomilerde ve 脟in'de yo臒unla艧maya devam etti. Bu durum, geli艧mekte olan 眉lkelerde e艧itlik莽i bir enerji d枚n眉艧眉m眉n眉 kolayla艧t谋rmak i莽in geli艧mi艧 眉lkelerin finansal deste臒ine ve ileri g枚r眉艧l眉 politika ihtiyac谋na i艧aret ediyor.
WEF Enerji Merkezi Ba艧kan谋 Roberto Bocca, rapora ili艧kin de臒erlendirmesinde, enerji d枚n眉艧眉m眉n眉n geli艧mekte olan ve geli艧mi艧 ekonomilerde e艧it 艧ekilde ger莽ekle艧mesi gerekti臒inin alt谋n谋 莽izdi.
Enerjiyi 眉retme ve t眉ketme bi莽iminin d枚n眉艧眉mde ba艧ar谋 sa臒lanmas谋 i莽in kritik oldu臒unu kaydeden Bocca, "Enerji d枚n眉艧眉m眉 i莽in 眉莽 temel kald谋ra莽 眉zerinde acilen harekete ge莽memiz gerekiyor. Bunlar, emisyonlar谋 azaltmak i莽in mevcut enerji sisteminde reform yapmak, temiz enerji 莽枚z眉mlerini geni艧 枚l莽ekte uygulamak ve GSYH birimi ba艧谋na enerji yo臒unlu臒unu azaltmak." bilgisini payla艧t谋.