Ìý³¢´Ç²Ô»å°ù²¹
¶Ùü²Ô²â²¹Ìý±·Ã¼°ì±ô±ð±ð°ùÌýBirliÄŸi Genel Direktörü Sama Bilbao y Leon, politika yapıcılar veÌýfinansÌý»åü²Ô²â²¹²õınınÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerjiye ilgisininÌýyenidenÌýcanlandığını belirterek, "14 büyük küreselÌýfinansÌýkuruluÅŸu 2050'ye kadarÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerji kapasitesini üç katına çıkarma taahhüdünü destekleme kararı aldı. Bunun bir sonraki adımı, çok uluslu kalkınma bankalarıyla çalışmak." dedi.
Küresel çaptaÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerji sektöründeki geliÅŸmelere iliÅŸkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Bilbao y Leon,Ìý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerjinin uzun bir süredir dünyadaki en büyük ikinci karbonsuz elektrik üretim kaynağı olduÄŸunu söyledi.
Bilbao y Leon, halihazırda birçok ülkeninÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerji kapasitesini artırma planları yaptığını dile getirerek, "Geçen yıl BM iklim müzakereleri COP28'de 23 ülkeÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerji kapasitesini 2050'ye kadar üç katına çıkarma taahhüdünde bulundu. Ãœlkelerin artanÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerji planlarından ziyade,ÌýfinansÌý»åü²Ô²â²¹²õınınÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerjiyeÌýyenidenÌýcanlanan ilgisi yeni bir geliÅŸme. Son dönemde 14 büyük küreselÌýfinansÌýkuruluÅŸu 2050'ye kadarÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerji kapasitesini üç katına çıkarma taahhüdünü destekleme kararı aldı. Åžu andaÌýfinansal kuruluÅŸlar,Ìý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýendüstrisini daha iyi anlamaya çalışıyorlar ve inceliyorlar. Bunun bir sonraki adımı, çok uluslu kalkınma bankalarıyla çalışmak." diye konuÅŸtu.
Bu kapsamda Dünya Bankası ile iletiÅŸim halinde olduklarını ifade eden Bilbao y Leon, halihazırda Asya bölgesinde Çin, Hindistan, Güney Kore ve Japonya baÅŸta olmak üzere birçok ülkenin yeniÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerji kapasitesi oluÅŸturma planları olduÄŸunu anlattı.
Bilbao y Leon, benzer bir eğilimin görüldüğü Avrupa'da da Çek Cumhuriyeti, Fransa, İsveç, Romanya, Bulgaristan, Polonya ve Hollanda'nın yeni projelerle ilerlediğini kaydetti.
- "Teknoloji ÅŸirketlerinin son dönemdekiÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerji yatırımları ÅŸaşırtıcı deÄŸil"
Kanada'da inÅŸa halinde olan küçük modüler reaktör projeleri bulunduÄŸunu ve ABD'de de yeni projeler için önemli miktardaÌýfinansal destek saÄŸlandığını aktaran Bilbao y Leon, "Karar vericiler ve politika yapıcıları her zaman mevcut teknolojilerin tüm yelpazesini dikkatle incelemeye ve kendi ülkeleri için bu teknolojilerin en uygun birleÅŸiminin ne olduÄŸuna bakmaya teÅŸvik ediyorum.Ìý±·Ã¼°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerjinin maliyeti, özellikle tüm sistemi hesaba kattığımızda, diÄŸer karbonsuz teknolojilerle rekabet edebilir düzeyde." dedi.
Bilbao y Leon, son dönemde teknoloji ÅŸirketlerinin küçük modüler reaktörler baÅŸta olmak üzereÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerji alanındaki yatırımlarının ÅŸaşırtıcı olmadığını belirterek, "YoÄŸun elektrik kullanıcılarının uzun süredir fark ettiÄŸi ÅŸey, uygun fiyatlı 7/24 enerjiye eriÅŸime ihtiyaç duymaları veÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýbunu saÄŸlıyor. Bu kapsamda küçük modüler reaktörlerin ek fırsatlar getireceÄŸini düşünüyorum." öngörüsünde bulundu.
DünyadaÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerji kapasitesinin artmasına raÄŸmen elektrik talebi ve üretiminin de artmasıyla bu kaynağın küresel elektrik üretimindeki payının yüzde 10 seviyesinde kalmaya devam edeceÄŸini söyleyen Bilbao y Leon,Ìý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerjinin tüm ekonominin karbonsuzlaÅŸtırılmasına önemli katkı sunmasını beklediklerini sözlerine ekledi.
-Ìý±·Ã¼°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerjideki büyümeyi geliÅŸmekte olan ekonomiler yönlendiriyor
¶Ùü²Ô²â²¹Ìý±·Ã¼°ì±ô±ð±ð°ùÌýBirliÄŸine göre, dünyada geçen yıl sonu itibarıyla elektrik üretmekte olanÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerji kapasitesi 368 gigavat seviyesindeydi. Bu kapasite, 2022'ye göre 3 gigavat artış gösterdi.
±«±ô³Ü²õ±ô²¹°ù²¹°ù²¹²õıÌýEnerji Ajansına göre, 2023'te Belarus, Çin, Güney Kore, Slovakya ve ABD'de toplam 5,5 gigavat kapasiteli 5 yeniÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýreaktör faaliyete geçti.
Bu yılın ocak-eylül döneminde Çin, Hindistan, BirleÅŸik Arap Emirlikleri ve ABD'de yeniÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýreaktörlerden 4,5 gigavatlık kapasite ÅŸebekeye baÄŸlandı. Aynı dönemde yedi diÄŸer reaktörün inÅŸasına baÅŸlandı. Bu reaktörlerin beÅŸi Çin, biri Mısır ve biri de Rusya'da bulunuyor.
Ekim 2024 itibarıyla dünyada yaklaşık 75 gigavat kapasiteli 62 reaktör inÅŸa halinde bulunurken, bu reaktörler elektrik sistemlerine baÄŸlandığında küreselÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerji kurulu gücü mevcut seviyesine göre yüzde 20 artmış olacak.
IEA'e göre, geliÅŸmekte olan ekonomilerÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerjideki büyümeyi yönlendiriyor. Özellikle Çin'in, 2035'e kadar küreselÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerji kapasitesindeki artışın en az yüzde 40'ını oluÅŸturacağı öngörülüyor. Bu projeksiyonlara göre Çin, tüm senaryolarda 2030 civarında dünyanın en büyükÌý²Ôü°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerji kapasitesine sahip olacak.
±·Ã¼°ì±ô±ð±ð°ùÌýenerji kapasitesindeki istikrarlı artışla, bu kaynağın küresel elektrik üretiminde halihazırda yüzde 10 olan payını koruması bekleniyor.