Londra
Temiz enerji kaynaklar谋n谋n 2024'te k眉resel elektrik 眉retimindeki pay谋 1940'tan beri ilk kez y眉zde 40'谋 a艧arak yeni bir d枚n眉m noktas谋na ula艧t谋.
Uluslararas谋 enerji d眉艧眉nce kurulu艧u Ember'in bu y谋l 6'nc谋s谋n谋 haz谋rlad谋臒谋 "K眉resel Elektrik De臒erlendirmesi" raporu yay谋mland谋. K眉resel elektrik sekt枚r眉nde ge莽en y谋l ya艧anan de臒i艧im ve geli艧melerin 眉lke bazl谋 verilere dayand谋r谋larak analiz edildi臒i rapor, d眉nya elektrik talebinin y眉zde 93'眉n眉 olu艧turan 88 眉lkenin ge莽en y谋lki elektrik 眉retim verisini de i莽eriyor.
Rapora g枚re, yenilenebilir enerji kaynaklar谋ndan elektrik 眉retimi ge莽en y谋l 858 teravatsaat art谋艧la rekor seviyeye 莽谋kt谋. Bu miktar, yenilenebilir enerji kaynaklar谋ndan rekor 眉retim sa臒land谋臒谋 2022'deki seviyeye g枚re 49 art谋艧a kar艧谋l谋k geliyor.
G眉ne艧 enerjisinden elektrik 眉retimi 2024'te 枚nceki y谋la g枚re 474 teravatsaat (y眉zde 29) y眉kseldi ve g眉ne艧, 眉st 眉ste 眉莽眉nc眉 y谋lda da temiz enerji kaynaklar谋ndan elde edilen 眉retime en b眉y眉k katk谋y谋 veren kaynak oldu.
Bu art谋艧la, g眉ne艧 enerjisinin k眉resel elektrik 眉retimindeki pay谋 y眉zde 6,9'a ula艧t谋.
G眉ne艧 enerjisinden elektrik 眉retimindeki b眉y眉menin yar谋s谋 脟in'de ger莽ekle艧irken, 2024'te 眉lkenin temiz enerji 眉retimindeki art谋艧, elektrik talebindeki art谋艧谋n y眉zde 81'ini kar艧谋lad谋.
Hindistan'da devreye giren elektrik 眉retim kapasitesi ise ge莽en y谋l 2023'e g枚re iki kat谋na 莽谋kt谋.
R眉zgar enerjisinin elektrik 眉retimindeki pay谋 2024'te y眉zde 8,1'e y眉kselirken, hidroelektrik kaynaklar谋n pay谋 y眉zde 14,3'te sabit kald谋 ve en b眉y眉k temiz elektrik kayna臒谋 pozisyonunu korudu.
N眉kleer enerji ise ge莽en y谋l d眉nya elektrik 眉retiminin y眉zde 9'unu kar艧谋lad谋. Di臒er yenilenebilir enerji kaynaklar谋n谋n elektrik 眉retimindeki pay谋 da y眉zde 2,6 seviyesinde ger莽ekle艧ti.
B枚ylece, yenilenebilir enerji ve n眉kleer dahil olmak 眉zere temiz enerji kaynaklar谋, k眉resel elektrik 眉retiminin y眉zde 40,9'unu kar艧谋lad谋. Bu kaynaklar谋n elektrik 眉retimindeki pay谋 1940'tan beri ilk kez y眉zde 40'谋 a艧arken, k眉resel elektrik 眉retiminde yeni bir d枚n眉m noktas谋na ula艧谋ld谋.
- Elektrik talebindeki art谋艧ta s谋cak hava dalgas谋 ve yapay zeka etkisi
Yenilenebilir enerjideki h谋zl谋 b眉y眉meye ra臒men, ge莽en y谋l fosil yak谋tlardan elektrik 眉retiminde de y谋ll谋k bazda y眉zde 1,4 ile s谋n谋rl谋 art谋艧 g枚r眉ld眉. Elektrik talebindeki y眉zde 4'l眉k b眉y眉me, fosil yak谋t kullan谋m谋n谋n artmas谋nda etkili oldu.
Fosil yak谋tlar谋n elektrik 眉retimindeki pay谋n谋n artmas谋 da, elektrik sekt枚r眉 kaynakl谋 emisyonlar谋n y眉zde 1,6 art谋艧la t眉m zamanlar谋n en y眉ksek seviyesine 莽谋kmas谋na yol a莽t谋.
脰te yandan, ge莽en y谋l d眉nya 莽ap谋nda g枚r眉len a艧谋r谋 s谋cak hava dalgalar谋 ve buna ba臒l谋 olarak artan klima kullan谋m谋 olmasayd谋, fosil yak谋tlardan elektrik 眉retimindeki b眉y眉me y眉zde 0,2 ile s谋n谋rl谋 kalacakt谋.
Hava ko艧ullar谋n谋n yan谋 s谋ra, elektrik talebindeki art谋艧ta yapay zeka, veri merkezleri, elektrikli ara莽lar ve 谋s谋 pompalar谋 gibi teknolojiler de etkili oldu. Bu teknolojilerin toplam谋 elektrik talebinde 2024'teki art谋艧谋n y眉zde 0,7'sini olu艧turdu. Bu oran, 5 y谋l 枚ncesindeki seviyenin iki kat谋na kar艧谋l谋k geldi.
- Temiz enerji, elektrik talebinden h谋zl谋 b眉y眉yecek
Rapora g枚re, gelecek y谋llarda temiz enerjiden elektrik 眉retimindeki b眉y眉menin talepteki art谋艧谋 geride b谋rakaca臒谋 ve bu durumun fosil yak谋ttan elektrik 眉retiminde kal谋c谋 bir d眉艧眉艧眉 ba艧lataca臒谋 枚ng枚r眉l眉yor.
Temiz enerjiden 眉retimde beklenen b眉y眉menin 2030'a kadar y眉zde 4,1'lik elektrik talep art谋艧谋n谋 kar艧谋lamak i莽in yeterli olaca臒谋 hesaplan谋yor.
Geli艧mekte olan teknolojilerin yan谋 s谋ra, 脟in ve Hindistan gibi d眉nyan谋n en b眉y眉k geli艧mekte olan ekonomilerinin elektrik 眉retimindeki de臒i艧imlerin k眉resel elektrik g枚r眉n眉m眉nde belirleyici olaca臒谋 tahmin ediliyor.
Ember Genel M眉d眉r眉 Phil MacDonald, rapora ili艧kin de臒erlendirmesinde, g眉ne艧 enerjisinin k眉resel enerji d枚n眉艧眉m眉n眉n "motoru" haline geldi臒ini belirterek, en h谋zl谋 b眉y眉yen ve en b眉y眉k enerji kayna臒谋 olarak g眉ne艧 enerjisinin artan elektrik talebini kar艧谋lamak i莽in kritik 枚nemde oldu臒unu kaydetti.