Londra
N眉kleer enerjide yeni bir b眉y眉me d枚nemi i莽in piyasa, teknoloji ve politika temellerinin mevcut oldu臒u ve d眉nyada h谋zla artan elektrik talebinin kar艧谋lanmas谋nda n眉kleerin 枚nemli rol oynayabilece臒i bildirildi.
Uluslararas谋 Enerji Ajans谋n谋n (IEA) "N眉kleer Enerji i莽in Yeni Bir D枚neme Giden Yol" ba艧l谋kl谋 raporu yay谋mland谋. K眉resel n眉kleer enerji sekt枚r眉nde mevcut durumun de臒erlendirildi臒i rapor, n眉kleer enerjide yeni projelerin nas谋l finanse edilece臒i, in艧as谋 ve yak谋t ikmali i莽in g眉venilir tedarik zincirlerinin nas谋l sa臒lanabilece臒ine ili艧kin 枚nerileri de i莽eriyor.
Rapora g枚re, k眉resel elektrik talebindeki g眉莽l眉 art谋艧 nedeniyle g眉venli ve temiz enerji kayna臒谋 ihtiyac谋, n眉kleer enerji i莽in yeni bir 莽a臒 ba艧latma potansiyeli sunuyor.
Hidroelektrikten sonra d眉nyan谋n en b眉y眉k ikinci d眉艧眉k emisyonlu elektrik kayna臒谋 olan n眉kleer enerji, halihaz谋rda k眉resel elektrik arz谋n谋n yakla艧谋k y眉zde 10'una tekab眉l ediyor.
Bu y谋l d眉nyada faaliyet halinde olan yakla艧谋k 420 n眉kleer enerji reakt枚r眉nden 眉retilen elektri臒in t眉m zamanlar谋n en y眉ksek seviyesine 莽谋kaca臒谋 枚ng枚r眉l眉yor. Bu art谋艧ta Japonya'da yeniden 眉retimin ba艧lamas谋, Fransa'da baz谋 santrallerdeki bak谋m 莽al谋艧malar谋n谋n tamamlanmas谋 ve 脟in, Hindistan, G眉ney Kore ve Avrupa dahil olmak 眉zere 莽e艧itli piyasalarda yeni n眉kleer reakt枚rlerin devreye girmesi etkili oluyor.
- K眉resel n眉kleer enerji haritas谋 de臒i艧iyor
Yapay zeka, sanayi ve iklimlendirme, elektrikli ara莽lar ve veri merkezlerinin yo臒un kullan谋m谋ndan dolay谋 h谋zla artan elektrik talebini kar艧谋layabilmek i莽in n眉kleer enerji dahil yeni 眉retim kapasitesine ihtiya莽 duyulaca臒谋 枚ng枚r眉l眉yor.
Bu kapsamda, mevcut n眉kleer enerji filosunun 莽o臒u geli艧mi艧 ekonomilerde bulunmas谋na ra臒men k眉resel n眉kleer enerji haritas谋 de臒i艧iyor ve halihaz谋rda in艧a halinde olan 莽o臒u proje 脟in'de bulunuyor.
D眉nya genelinde 2017'den beri in艧as谋na ba艧lanan 52 reakt枚rden 25'i 脟in tasar谋m谋yken 23'眉 Rus tasar谋m谋 olarak 枚ne 莽谋k谋yor.
- K眉莽眉k mod眉ler reakt枚rlere ilgi
Rapora g枚re, n眉kleer enerji teknolojilerindeki yenilikler, yeni projelerin ivme kazanmas谋na yard谋mc谋 oluyor. Daha k眉莽眉k 枚l莽ekli n眉kleer enerji santrallerinin bir t眉r眉 olan ve daha h谋zl谋 in艧a edilebilen k眉莽眉k mod眉ler reakt枚rler (SMR), 枚zel sekt枚r眉n de bu alana ilgisinin artmas谋n谋 sa臒l谋yor.
Do臒ru desteklerin sa臒lanmas谋yla, SMR'lerin kurulumlar谋n谋n 2040'a kadar 80 gigavata ula艧abilece臒i ve k眉resel n眉kleer enerji kapasitesinin y眉zde 10'unu olu艧turabilece臒i 枚ng枚r眉l眉yor ancak bu teknolojinin ba艧ar谋s谋 ve benimsenme h谋z谋n谋n, sekt枚r眉n maliyetleri di臒er temiz enerji projelerinin maliyetlerine yak谋n bir seviyeye d眉艧眉rme becerisine ba臒l谋 olaca臒谋 tahmin ediliyor.
- "40'tan fazla 眉lkede n眉kleerin rol眉n眉 art谋rma planlar谋 var"
N眉kleer enerjide yeni d枚nemin 2030'a kadar y谋ll谋k 120 milyar dolar yat谋r谋m gerektirece臒i hesaplan谋yor. Bu, mevcut y谋ll谋k yat谋r谋mlar谋n iki kat谋na 莽谋kmas谋 anlam谋na geliyor.
Gerekli altyap谋 yat谋r谋m谋n谋n 枚l莽e臒i g枚z 枚n眉ne al谋nd谋臒谋nda, yeni n眉kleer projelerin hayata ge莽irilmesi i莽in kamu finansman谋n谋n yan谋 s谋ra 枚zel sekt枚r sermayesinin de sekt枚re 莽ekilmesi kilit 枚nem ta艧谋yor.
IEA Ba艧kan谋 Fatih Birol, rapora ili艧kin de臒erlendirmesinde, n眉kleer enerjinin g眉莽l眉 geri d枚n眉艧眉n眉n devam etti臒ini belirterek, "N眉kleer enerji, bu y谋l rekor d眉zeyde elektrik 眉retecek." ifadesini kulland谋.
陌n艧a halindeki n眉kleer enerji kapasitesinin artt谋臒谋n谋 kaydeden Birol, "70 gigavattan fazla yeni n眉kleer enerji kapasitesi in艧a ediliyor ve 40'tan fazla 眉lkenin enerji sistemlerinde n眉kleerin rol眉n眉 art谋rma planlar谋 var. 脰zellikler SMR'ler heyecan verici bir b眉y眉me potansiyeli sunuyor ancak h眉k眉metlerin ve end眉strinin n眉kleer enerjide yeni bir d枚neme giden yolda, yeni projelerin zaman谋nda ve b眉t莽eye uygun 艧ekilde in艧a edilmesinden ba艧layarak finansman ve tedarik zincirleri a莽谋s谋ndan da baz谋 枚nemli engelleri a艧mas谋 gerekiyor." ifadelerini kulland谋.
Birol, halihaz谋rda n眉kleer enerjide zenginle艧tirme kapasitesinin neredeyse tamam谋n谋n 4 tedarik莽i 眉lkede yo臒unla艧t谋臒谋 bilgisini payla艧arak, "Rusya, k眉resel kapasitenin y眉zde 40'谋n谋 olu艧turarak bu alanda en b眉y眉k paya sahip. N眉kleer enerji teknolojilerinin yan谋 s谋ra uranyum 眉retimi ve zenginle艧tirmesinin belirli pazarlarda yo臒unla艧mas谋, gelecek i莽in bir risk fakt枚r眉 ve tedarik zincirlerinde daha fazla 莽e艧itlili臒e ihtiya莽 duyuldu臒unun g枚stergesi." de臒erlendirmesinde bulundu.