Londra
T眉rkiye'nin elektrik 眉retiminde ge莽en y谋l y眉zde 18,2'ye ula艧an payla r眉zgar ve g眉ne艧 enerjisi, yerli k枚m眉r眉 kal谋c谋 艧ekilde geride b谋rakt谋.
Uluslararas谋 enerji d眉艧眉nce kurulu艧u Ember taraf谋ndan bu y谋l d枚rd眉nc眉s眉 haz谋rlanan, elektrik 眉retim ve t眉ketim verilerinin analiz edildi臒i "T眉rkiye Elektrik G枚r眉n眉m眉" raporu yay谋mland谋.
Rapora g枚re, T眉rkiye'de r眉zgar ve g眉ne艧 enerjisinden elektrik 眉retimi art谋k yerli k枚m眉rden yap谋lan 眉retimi geride b谋rakt谋. R眉zgar ve g眉ne艧 santralleri, 2024'te 62 teravatsaat elektrik 眉reterek yerli k枚m眉rdeki 47 teravatsaatlik 眉retimin 枚n眉ne ge莽ti.
R眉zgar ve g眉ne艧ten elektrik 眉retiminin yerli k枚m眉rden 眉retimin 2019'daki 53 teravatsaat rekorunu da a艧mas谋, yerli k枚m眉r眉 kal谋c谋 艧ekilde taht谋ndan etti臒ine i艧aret ediyor.
- G眉ne艧ten elektrik 眉retiminde rekor b眉y眉me
T眉rkiye'de 2023 ve 2024'te g眉ne艧 enerjisi kurulu g眉c眉nde dikkati 莽eken art谋艧, g眉ne艧in elektrik 眉retimindeki pay谋na da yans谋d谋.
G眉ne艧 enerjisinden elektrik 眉retimi ge莽en y谋l 枚nceki y谋la g枚re y眉zde 39 (7,3 teravatsaat) ile rekor seviyede b眉y眉d眉. Sadece bu b眉y眉me, T眉rkiye'nin 2018'de g眉ne艧 enerjisinden toplam elektrik 眉retimine neredeyse e艧it seviyede bulunuyor.
Ember'e g枚re, g眉ne艧 enerjisi kapasitesinde 2023'te g枚r眉len g眉莽l眉 b眉y眉menin ard谋ndan 2024 yeni bir d枚n眉m noktas谋 oldu. G眉ne艧 enerjisi kapasitesi 2022'de 10,9 gigavat iken, 2024 sonunda 19,8 gigavata ula艧arak neredeyse iki kat谋na 莽谋kt谋.
脰te yandan, g眉ne艧 enerjisindeki rekor b眉y眉meye ra臒men T眉rkiye, g眉ne艧 enerjisi potansiyeli daha d眉艧眉k olan Polonya'n谋n gerisinde kald谋. T眉rkiye ile benzer g眉ne艧 enerjisi potansiyeline sahip 陌talya, 陌spanya, Portekiz ve Yunanistan gibi g眉ney Avrupa 眉lkelerinde g眉ne艧in elektrik 眉retimindeki pay谋 y眉zde 14 ile 22 aras谋nda de臒i艧iyor.
- R眉zgardan elektrik 眉retiminde T眉rkiye baz谋 G7 眉lkelerinin 枚n眉nde
T眉rkiye'nin toplam elektrik 眉retiminde g眉ne艧in pay谋n谋n ge莽en y谋l y眉zde 7,5'e y眉kselmesiyle, r眉zgar ve g眉ne艧 toplam elektri臒in y眉zde 18,2'sini 眉retti.
Hidroelektrikten 眉retim ise T眉rkiye'nin toplam elektrik 眉retiminin y眉zde 22'sini kar艧谋layarak T眉rkiye'nin enerji g眉venli臒ine g眉莽l眉 katk谋 sa臒larken, y谋ll谋k 眉retimde g枚r眉len dalgalanmalar nedeniyle hidroelektri臒in r眉zgar ve g眉ne艧 enerjisi gibi kaynaklarla desteklenmesi gerekiyor.
脺retimdeki dalgalanmalara ra臒men, hidroelektrik santrallerinden 眉retim 2024'te 枚nceki y谋la g枚re 11 teravatsaat art谋艧 g枚sterdi. Akarsu tipi hidroelektrik santrallerinden 眉retim, kurakl谋k ko艧ullar谋nda azal谋rken, barajl谋 hidroelektrik santrallerinin 眉retimi suyu depolayabilmesi sayesinde y眉kseldi.
- Fosil yak谋tlar谋n elektrik 眉retimindeki pay谋 son 31 y谋l谋n en d眉艧眉臒眉nde
Ge莽en y谋l, T眉rkiye'de ithal ve yerli k枚m眉r olmak 眉zere k枚m眉r眉n toplam elektrik 眉retimindeki pay谋 枚nceki y谋lki y眉zde 36,9 seviyesinden 2024'te y眉zde 35,6'ya geriledi.
Do臒al gazdan elektrik 眉retimi de bu d枚nemde y眉zde 4 azald谋.
B枚ylece, k枚m眉r ve do臒al gaz谋n elektrik 眉retimindeki pay谋 1993'ten beri en d眉艧眉k seviye olan y眉zde 55'e indi.
T眉rkiye'de elektrik 眉retiminde kullan谋lan k枚m眉r ve do臒al gaz b眉y眉k 枚l莽眉de ithal edilirken, 2024'teki k枚m眉r yak谋tl谋 elektrik 眉retiminin y眉zde 61'i ithalata dayal谋 santrallerde ger莽ekle艧ti.
- Yeni hedeflerle, r眉zgar ve g眉ne艧in pay谋 y眉zde 49'a 莽谋kabilir
T眉rkiye ge莽en y谋l a莽谋klad谋臒谋 2035 kurulu g眉莽 hedefleri kapsam谋nda, mevcut r眉zgar ve g眉ne艧 enerjisi kapasitesini d枚rt kat谋na 莽谋karmay谋 ama莽l谋yor.
Rapora g枚re, bu hedeflere ula艧谋lmas谋 halinde 2035'e kadar fosil yak谋t kaynakl谋 elektrik 眉retiminin pay谋 y眉zde 20'nin alt谋na d眉艧ebilir, r眉zgar ve g眉ne艧 enerjisinin pay谋 ise y眉zde 49'a y眉kselebilir.
T眉rkiye'nin 2035 hedeflerine ula艧mas谋 i莽in, r眉zgar ve g眉ne艧 enerjisinin elektrik talebindeki art谋艧谋 a艧acak 艧ekilde h谋zla artmas谋 gerekiyor.
Ember, bu hedeflere ula艧谋lmas谋 i莽in k谋s谋tl谋 ba臒lant谋 kapasitesinin art谋r谋lmas谋, hibrit santrallere kolayl谋k sa臒lanmas谋, yenilenebilir enerji ihalelerinde iyile艧tirilmeler yap谋lmas谋, ba臒lant谋 kapasitesinde yer a莽谋lmas谋, yeni ihale 莽e艧itlerinin eklenmesi ve kom艧u 眉lkelerle 艧ebeke ba臒lant谋lar谋n谋n g眉莽lendirilmesi tavsiyesinde bulunuyor.
- "T眉rkiye i莽in 枚nemli bir d枚n眉m noktas谋 ger莽ekle艧ti"
Ember T眉rkiye ve Kafkaslar B枚lge Lideri Ufuk Alparslan, rapora ili艧kin de臒erlendirmesinde, "R眉zgar ve g眉ne艧in yerli k枚m眉rden elektrik 眉retimini geride b谋rakmas谋yla T眉rkiye i莽in 枚nemli bir d枚n眉m noktas谋 ger莽ekle艧ti. Bu durum, r眉zgar ve g眉ne艧 enerjisinin art谋k 眉lkenin enerji g眉venli臒inin 枚nemli bir par莽as谋 oldu臒unu g枚steriyor." ifadelerini kulland谋.
T眉rkiye'nin 2035 y谋l谋 hedeflerinin iddial谋 oldu臒unu belirten Alparslan, "Bu iddial谋 hedefler 莽er莽evesinde, r眉zgar ve g眉ne艧 enerjisi T眉rkiye'nin elektri臒inin yar谋s谋n谋 kar艧谋layabilecek d眉zeye gelebilir. Ancak artan elektrik talebini kar艧谋lamak ve fosil yak谋t ithalat谋n谋n yerini almak i莽in r眉zgar ve g眉ne艧 enerjisinin daha h谋zl谋 b眉y眉mesi gerekiyor. Bundan sonraki hedef, yerli yenilenebilir enerji kaynaklar谋n谋n 枚n眉n眉 a莽acak ad谋mlar atmak olmal谋." de臒erlendirmesinde bulundu.