LONDRA (AA) -
Uluslararas谋 bir grup bilim insan谋, ge莽en ay Asya'da milyarlarca insan谋 etkileyen ve 枚l眉mlere yol a莽an a艧谋r谋 s谋cak hava dalgas谋n谋n iklim de臒i艧ikli臒i nedeniyle daha s谋cak ve olas谋 hale geldi臒ini tespit etti.
Birle艧ik Krall谋k, Malezya, 陌sve莽 ve Hollanda'daki 眉niversite ve meteoroloji kurumlar谋ndan bilim insanlar谋n谋n yer ald谋臒谋 World Weather Attribution (WWA) grubunun bir par莽as谋 olan 13 ara艧t谋rmac谋, Suriye, L眉bnan, Filistin, 陌srail ve 脺rd眉n'眉 i莽eren Bat谋 Asya b枚lgesindeki 眉莽 g眉nl眉k maksimum s谋cakl谋k ortalamas谋 ve Filipinler'deki 15 g眉nl眉k maksimum s谋cakl谋k ortalamas谋n谋 dikkate alarak iklim de臒i艧ikli臒inin a艧谋r谋 s谋cak hava dalgas谋 眉zerindeki etkisini inceledi.
脟al谋艧mada ayr谋ca Hindistan, Banglade艧, Myanmar, Laos, Vietnam, Tayland ve Kambo莽ya'y谋 i莽eren G眉ney Asya b枚lgesine ait hava durumu verilerini de analiz etti.
Nisanda G眉ney ve G眉ney Do臒u Asya'da Myanmar, Laos ve Vietnam'da g眉nl眉k s谋cakl谋k rekorlar谋 k谋r谋l谋rken, Filipinler'de bug眉ne kadarki en s谋cak gece ya艧and谋. Hindistan'da s谋cakl谋klar ge莽en ay 46 dereceye ula艧t谋, Filistin ve 陌srail'de 40 derecenin 眉zerine 莽谋kt谋. Ge莽en ay d眉nya genelinde kay谋tlara ge莽en en s谋cak nisan ay谋 olurken, 眉st 眉ste 11. kez s谋cak ay rekoru k谋r谋ld谋.
Bilim insanlar谋n谋n ili艧kilendirme analizine g枚re, nisandan Asya'da milyarlarca insan谋 etkileyen 40 derecenin 眉zerindeki a艧谋r谋 s谋cakl谋klar谋n insan faaliyetlerinin yol a莽t谋臒谋 iklim de臒i艧ikli臒i nedeniyle daha s谋cak ve olas谋 hale geldi臒i belirlendi.
陌klim de臒i艧ikli臒inin 艧iddetlendirdi臒i s谋cak hava dalgalar谋, Gazze'de yerlerinden edilen 1,7 milyon Filistinli ve Asya'da yoksulluk i莽inde ya艧ayan insanlar i莽in hayat谋 daha da zorla艧t谋rd谋.
Suriye, L眉bnan, Filistin, 陌srail ve 脺rd眉n'眉 i莽eren Bat谋 Asya'da, insan faaliyetlerinin neden oldu臒u k眉resel 谋s谋nma nedeniyle nisan ay谋nda s谋cak hava dalgalar谋n谋n daha s谋k g枚r眉ld眉臒眉 tespit edildi.
Bilim insanlar谋 iklim de臒i艧ikli臒inin s谋cakl谋klar谋n g枚r眉lme olas谋l谋臒谋n谋 yakla艧谋k 5 kat art谋rd谋臒谋 ve gelecekte Bat谋 Asya'daki a艧谋r谋 s谋cakl谋klar谋n daha s谋k ve yo臒un hale gelebilece臒i uyar谋s谋nda bulundu.
Filipinlerde de benzer s谋cak hava dalgalar谋n谋n El Nino ko艧ullar谋nda yakla艧谋k her 10 y谋lda bir, El Nino'nun etkisinin olmad谋臒谋 d枚nemlerde ise yakla艧谋k her 20 y谋lda bir meydana gelmesi beklenirken, ara艧t谋rmac谋lar, iklim de臒i艧ikli臒i olmasayd谋, El Nino ko艧ullar谋nda bile bu seviyede s谋cak hava olaylar谋n谋n ya艧anmas谋n谋n neredeyse imkans谋z oldu臒unu ortaya koydu.
陌klim de臒i艧ikli臒i bu y谋lki s谋cak hava dalgas谋n谋 1 derece daha s谋cak hale getirirken, El Nino bu s谋cakl谋臒a 0,2 derece katk谋da bulundu. K眉resel 谋s谋nman谋n 2 dereceye ula艧mas谋 durumunda ise, Filipinler'de benzer s谋cak hava dalgalar谋 her 2 ila 3 y谋lda bir ya艧anacak ve 0,7 daha s谋cak olacak.
Bilim insanlar谋, G眉ney Asya'da s谋cak hava dalgalar谋n谋n g枚r眉lme olas谋l谋臒谋n谋n ise iklim de臒i艧ikli臒i nedeniyle 45 kat artt谋臒谋n谋 ve s谋cak hava dalgas谋n谋n 0,85 daha s谋cak hale geldi臒ini tespit etti.