Ankara
Suriye'deki 61 y谋ll谋k Baas rejiminin devrilmesinin ard谋ndan 陌ran'谋n, 艦am'a ham petrol sevkiyat谋n谋 kesmesi, Suriye halk谋n谋n enerji ihtiya莽lar谋n谋 nas谋l kar艧谋layaca臒谋 ve ilerleyen d枚nemde b枚lgedeki yapt谋r谋mlar谋n nas谋l 艧ekillenece臒i konusunu g眉ndeme ta艧谋d谋.
陌莽 sava艧谋n ba艧lad谋臒谋 2011'den bu yana, rejimin sivil halka y枚nelik bask谋lar谋na kar艧谋l谋k Bat谋l谋 眉lkelerin, 艦am ile diplomatik ili艧kilerini keserek enerji sekt枚r眉ne y枚nelik k谋s谋tlay谋c谋 politikalar izlemesi, Suriye'yi yak谋t tedarikinde 陌ran'a ba臒谋ml谋 hale getirdi.
Rejim d枚neminde b枚lgeye g眉nl眉k yakla艧谋k 70 bin varil petrol tedarik eden ve Suriye'deki bask谋c谋 Baas rejimini 莽ok uzun s眉re destekleyen 陌ran'谋n, rejimin devrilmesinin ard谋ndan Suriye'ye yak谋t sevkiyat谋n谋 durdurmas谋yla g眉nde 90 bin ila 100 bin varil aras谋nda ham petrol i艧leyen b枚lgenin en b眉y眉k petrol rafinerisi Baniyas'谋n faaliyetleri kesintiye u臒rad谋.
Uluslararas谋 haber kaynaklar谋na g枚re, rafinerinin Genel M眉d眉r眉 陌brahim Musalim, Suriye'nin yeni h眉k眉metinin 眉lkeye uygulanan yapt谋r谋mlar谋n kald谋r谋lmas谋n谋 bekledi臒ini ve bunun, Suriye'nin 陌ran d谋艧谋 kaynaklardan petrol ithal etmesine olanak tan谋yaca臒谋n谋 belirtti.
S枚z konusu a莽谋klamalar, b枚lgedeki yapt谋r谋mlar谋n gelecek d枚nemde hafifleyebilece臒ine y枚nelik beklentileri kuvvetlendirdi.
- Yapt谋r谋mlar ve ter枚r 枚rg眉t眉 PKK/YPG Suriye'yi petrol darbo臒az谋na mahkum etti
Avrupa Birli臒i (AB), devrik Be艧艧ar Esed rejiminin bask谋c谋 y枚netimine kar艧谋l谋k toplamda 318 ki艧i ve 86 kurulu艧a yapt谋r谋m uygulad谋. Uygulanan yapt谋r谋mlar aras谋nda, Suriye'den ham petrol ve petrol 眉r眉nlerinin ithalat谋n谋n yasaklanmas谋 ve Suriye petrol end眉strisine yap谋lan yat谋r谋mlar谋n engellenmesi gibi 枚nlemler bulunuyor.
Ayr谋ca, m眉dahaleler aras谋nda Suriye'de yeni elektrik santrali in艧aat谋na y枚nelik yat谋r谋mlar谋n yasaklanmas谋, yeni santrallerin in艧a s眉recine teknik veya finansal yard谋m sa臒lanmas谋n谋n engellenmesi ve petrol ile do臒al gaz end眉strisi i莽in gerekli ekipmanlar谋n Suriye'ye ihracat谋n谋n k谋s谋tlanmas谋 yapt谋r谋mlar谋 yer al谋yor.
AB 眉lkelerinin yan谋 s谋ra, A臒ustos 2011'de ABD'de Suriye rejiminin b枚lgedeki bask谋c谋 uygulamalar谋na kar艧谋l谋k Suriye k枚kenli petrol ve petrol 眉r眉nlerinin ithalat谋n谋 yasaklam谋艧, ABD vatanda艧lar谋n谋n Suriye petrol眉 veya petrol 眉r眉nleriyle ilgili i艧lemlere kat谋lmalar谋n谋 engellemi艧ti.
Yapt谋r谋mlara ek olarak, rejimin ter枚r 枚rg眉t眉 PKK/YPG'nin baz谋 b枚lgelerdeki i艧galine izin vermesi sonras谋 ter枚r 枚rg眉t眉 bu b枚lgelerdeki petrol kaynaklar谋n谋 ele ge莽irmi艧 ve 眉lkenin buradan elde etti臒i gelirlerinden mahrum kalmas谋na yol a莽m谋艧t谋.
ABD y枚netimi, Esed rejimine y枚nelik Sezar yapt谋r谋mlar谋 olarak bilinen m眉eyyideleri uygulamaya devam ederken, stratejik orta臒谋 PKK/YPG elindeki ham ve i艧lenmi艧 petrol眉n b眉y眉k k谋sm谋n谋 rejim b枚lgelerine sat谋yordu. Ter枚r 枚rg眉t眉, Esed rejimine ve Irak'谋n kuzeyine satt谋臒谋 petrolden y谋ll谋k 1,2 milyar dolar谋n 眉zerinde gelir elde ediyordu. Hesaplamalara g枚re, PKK/YPG, Suriyelilerin her y谋l yakla艧谋k 2,5 milyar dolarl谋k petrol眉n眉 gasbediyordu.
- B枚lgedeki istikrar谋n yeniden sa臒lanabilmesi i莽in Bat谋 yapt谋r谋mlar谋n谋n hafifletilmesi 艧art
Ara艧t谋rma kurulu艧u Energy Aspects Jeopolitik Ara艧t谋rmalar B枚l眉m眉 Ba艧kan谋 Richard Bronze, AA muhabirine yapt谋臒谋 a莽谋klamada, Suriye'nin petrol 眉retiminin eski haline d枚nmesi i莽in 莽枚z眉m眉n Bat谋 眉lkelerinin yapt谋r谋mlar谋n谋 hafifletmesinden ge莽ti臒ini belirtti.
Bronze, Baniyas petrol rafinerisinin operasyonlar谋na devam edebilmesi i莽in yeni bir ham petrol kayna臒谋na ihtiya莽 duyaca臒谋n谋 belirterek, alternatif bir 莽枚z眉m bulunmad谋臒谋 s眉rece b枚lgede yak谋t s谋k谋nt谋s谋n谋n derinle艧ece臒i uyar谋s谋nda bulundu.
Suriye'nin petrol 眉retiminin eski seviyelerine ula艧mas谋n谋n uzun zaman alaca臒谋na dikkati 莽eken Bronze, "Bat谋 yapt谋r谋mlar谋n谋n hafifletilmesi ve kilit petrol 眉retim b枚lgelerinde g眉venlik durumunun makul bir seviyede istikrar kazanmas谋 gerekecek. Ancak bu iki ko艧ul sa臒lansa bile, uluslararas谋 petrol 艧irketlerinin Suriye'ye geri d枚n眉p yat谋r谋m yapmay谋 ne kadar cazip bulacaklar谋n谋 de臒erlendirmeleri gerekecek." dedi.
Bronze, yeni Suriye y枚netiminin bu zorluklar谋 a艧mak i莽in uluslararas谋 yard谋ma ba艧vurabilece臒ini belirterek, "K谋sa vadede sa臒lanabilecek yard谋mlar, avantajl谋 枚deme ko艧ullar谋yla sunulacak tedarikler veya sat谋n al谋mlar谋 finanse edecek krediler olabilir. Uzun vadede ise odak, Suriye'nin petrol sekt枚r眉n眉n yeniden in艧as谋 olacak ve bu s眉re莽, geni艧 莽apl谋 yeniden yap谋lanma 莽abalar谋n谋n bir par莽as谋 haline gelecektir." 艧eklinde konu艧tu.
T眉rkiye'nin, 艦am'daki yeni y枚netime destek amac谋yla bu s眉re莽te rol oynayabilece臒ini vurgulayan Bronze, "T眉rk 艧irketleri, yeniden yap谋lanma f谋rsatlar谋n谋 枚ncelikle ticari a莽谋dan de臒erlendireceklerdir. Bu de臒erlendirme ise finansal ve g眉venlik durumunun 枚n眉m眉zdeki birka莽 ay i莽inde nas谋l 艧ekillenece臒ine ba臒l谋 olacak." ifadelerini kulland谋.
- T眉rkiye destek sa臒layabilir
陌talya'da bulunan Ricerche Industriali ed Energetiche'de (RIE) enerji jeopoliti臒i ve piyasalar谋 alan谋nda ara艧t谋rma g枚revlisi Francesco Sassi de 陌ran petrol眉 olmadan Suriye'nin yeni y枚netiminin enerji g眉venli臒ini sa臒lama kapasitesine dayal谋 me艧ruiyetini s眉rd眉rebilmesi i莽in alternatif kaynaklar谋n bulunmas谋 gerekti臒ine i艧aret etti.
Sassi, T眉rkiye'nin 艦am'a destek sa臒lamak amac谋yla m眉dahaleye 莽a臒r谋labilece臒inin alt谋n谋 莽izerek, "Ancak T眉rkiye, 陌ran ya da Irak gibi bol petrol kaynaklar谋na sahip bir 眉lke de臒il. T眉rkiye, petrol ithal eden bir 眉lke ancak Baniyas petrol rafinerisine istikrarl谋 tedarik sa臒lamak i莽in alternatif anla艧malara arac谋l谋k edebilir." de臒erlendirmesinde bulundu.
Bu noktada, Suriye'nin petrol arz g眉venli臒inin sa臒lanmas谋n谋n 枚nemine dikkati 莽eken Sassi, bu konuda ba艧ar谋s谋z olunmas谋 durumunda 眉lkenin istikrars谋zla艧aca臒谋n谋 da s枚zlerine ekledi.