Ankara
ABD Ba艧kan谋 Donald Trump'谋n a莽谋klad谋臒谋 yeni g眉mr眉k tarifelerinin k眉resel聽petrol聽talebine ili艧kin endi艧eleri art谋rmas谋yla sert d眉艧眉艧 ya艧ayan聽petrol聽fiyatlar谋n谋n, T眉rkiye gibi enerji ithalat莽谋s谋 ekonomiler i莽in avantaj yaratmas谋 bekleniyor.
Washington'un 2 Nisan'da bir莽ok ticaret orta臒谋ndan ithal edilen 眉r眉nlere en az y眉zde 10 ek vergi uygulayaca臒谋n谋 a莽谋klamas谋, k眉resel ticaret sava艧lar谋n谋n derinle艧ece臒i endi艧elerini beraberinde getirdi.
S枚z konusu a莽谋klama,聽petrol聽piyasalar谋nda a艧a臒谋 y枚nl眉 bask谋 olu艧tururken, Brent聽petrol眉n varil fiyat谋 ayn谋 hafta i莽erisinde y眉zde 9,1 de臒er kaybederek 65,74 dolara geriledi ve A臒ustos 2021'den bu yana kaydedilen en d眉艧眉k haftal谋k kapan谋艧谋 kaydetti. Ayn谋 d枚nemde Bat谋 Teksas t眉r眉 (WTI) ham聽petrol眉n varil fiyat谋 da y眉zde 9,8 d眉艧眉艧le 62,10 dolara geriledi.
Trump'谋n tarifelerine kar艧谋l谋k 脟in'den gelen misilleme ad谋mlar谋n谋n ard谋ndan 9 Nisan'da Brent聽petrol聽58,22 dolara kadar gerileyerek 艦ubat 2021'den bu yana en d眉艧眉k seviyeyi test etti. Ayn谋 g眉n, ABD y枚netiminin baz谋 眉lkeler i莽in ek vergileri 90 g眉n s眉reyle ask谋ya alaca臒谋n谋 duyurmas谋yla Brent聽petrol眉n varil fiyat谋 y眉zde 6,7 art谋艧la 65,47 dolara y眉kselse de haftay谋 y眉zde 2,2 kay谋pla 64,26 dolardan tamamlad谋.
B枚ylece Brent聽petrol, yakla艧谋k 4 y谋l谋n ard谋ndan ilk kez haftay谋 65 dolar谋n alt谋nda kapatm谋艧 oldu. WTI ham聽petrol眉n varil fiyat谋 da haftay谋 y眉zde 1,8 d眉艧眉艧le 60,97 dolardan kapatt谋.
Trump'谋n 陌ran'a y枚nelik yapt谋r谋mlar谋n eksiksiz uygulanaca臒谋na ili艧kin a莽谋klamalar谋n谋n ard谋ndan artan arz endi艧eleriyle bir sonraki haftay谋 y眉zde 4,2 art谋艧la 66,96 dolardan tamamlayan Brent聽petrol, 陌ran ile m眉zakerelerin olumlu seyretti臒ine ili艧kin haber ak谋艧谋 ve ABD-脟in ticaret anla艧mazl谋臒谋n谋n devam etmesinin k眉resel talebi zay谋flayaca臒谋 endi艧eleriyle, 21 Nisan ile ba艧layan hafta y眉zde 1,6 d眉艧erek 65,87 dolara geriledi. WTI ham聽petrol聽ayn谋 d枚nemde y眉zde 1,2 azalarak 62,93 dolara indi.鈥嬧€嬧€嬧€嬧€嬧€嬧€�
B枚ylece Donald Trump'谋n "kurtulu艧 g眉n眉" olarak nitelendirdi臒i 2 Nisan'dan bu yana Brent聽petrol聽y眉zde 10,5 d眉艧erek yakla艧谋k 7,8 dolar, WTI ham聽petrol聽ise y眉zde 10,7 azalarak yakla艧谋k 7,6 dolar de臒er kaybetti.
- "Fiyatlardaki gerileme T眉rkiye i莽in bir f谋rsat"
Viyana Enerji Ara艧t谋rmalar谋 Enstit眉s眉 Ba艧kan谋 Fereydoun Barkeshli, AA muhabirine yapt谋臒谋 de臒erlendirmede, s枚z konusu fiyat d眉艧眉艧lerinin T眉rkiye gibi net enerji ithalat莽谋s谋 眉lkeler a莽谋s谋ndan 枚nemli f谋rsatlar sundu臒unu belirtti.
Barkeshli, "Petrol聽fiyatlar谋ndaki gerileme T眉rkiye'nin enerji faturas谋n谋 hafifletebilir. Ancak Trump'谋n getirdi臒i tarifeler sebebiyle ya艧anabilecek k眉resel ekonomik yava艧lama 眉lkenin b眉y眉me beklentilerini olumsuz etkileyebilir." dedi.
Trump'谋n 脟in ile ba艧latt谋臒谋 ticaret sava艧谋n谋n k眉resel d眉zlemde yeni bir ekonomik d眉zenin habercisi oldu臒unu s枚yleyen Barkeshli, T眉rkiye'nin mevcut durumda "g枚rece g眉vende" oldu臒unu ifade ederek, "Uzun vadede b枚lgesel ekonomik i艧 birliklerini 枚nem kazanaca臒谋n谋 d眉艧眉n眉yorum. Bu s眉re莽te Avrasya'da yeni serbest ticaret b枚lgelerinin kurulmas谋, dolardan uzakla艧ma e臒ilimleri ve b枚lgesel para mekanizmalar谋n谋n geli艧imi gibi konular g眉ndeme gelebilir." de臒erlendirmesinde bulundu.
- "Dolar谋n k眉resel 枚l莽ekte zay谋flamas谋 da maliyetleri d眉艧眉ren bir unsur"
Uluslararas谋 veri analitik 艧irketi Kpler'in K谋demli聽Petrol聽Uzman谋 Homayoun Falakshahi de fiyatlardaki d眉艧眉艧眉n arkas谋nda yava艧layan k眉resel b眉y眉me beklentilerinin yatt谋臒谋n谋 anlatarak, "ABD i莽in b眉y眉me tahminimizi y眉zde 2'den y眉zde 0,8'e d眉艧眉rd眉k. Bu nedenle Brent聽petrol聽i莽in 12 ayl谋k ortalama fiyat tahminimizi varil ba艧谋na 71 dolardan 66 dolara revize ettik." bilgisini payla艧t谋.
Falakshahi, T眉rkiye鈥檔in y谋lba艧谋ndan bu yana g眉nl眉k ortalama 58 bin varil ham聽petrol聽ithal etti臒ini belirterek, "Petrol聽fiyatlar谋ndaki bu d眉艧眉艧, T眉rkiye gibi 眉lkelerin toplam enerji maliyetlerini azalt谋yor. Bunun yan谋 s谋ra dolar谋n k眉resel 枚l莽ekte zay谋flamas谋 da maliyetleri d眉艧眉ren bir di臒er unsur olarak kar艧谋m谋za 莽谋k谋yor. Ancak T眉rk liras谋n谋n dolar kar艧谋s谋nda de臒er kaybetmesi, kur avantaj谋n谋 b眉y眉k 枚l莽眉de ortadan kald谋r谋yor." diye konu艧tu.
ABD ve T眉rkiye aras谋ndaki ticaret a莽谋臒谋n谋n 2024'te bir 枚nceki y谋la g枚re y眉zde 62,7 artarak yakla艧谋k 1,5 milyar dolara ula艧t谋臒谋n谋 dikkati 莽eken Falakshahi, Trump'谋n tarifelere ili艧kin 90 g眉nl眉k erteleme karar谋n谋n, iki 眉lke aras谋nda yeni ticaret ko艧ullar谋n谋n m眉zakere edilmesine f谋rsat sa臒layabilece臒ini belirtti.
- Kaya聽petrol眉 眉zerindeki bask谋 art谋yor
Falakshahi, Trump'谋n g眉mr眉k tarifeleri nedeniyle k眉resel ekonomik b眉y眉me h谋z kaybederken,聽petrol聽眉r眉nlerine olan talebin de zay谋flamaya devam etti臒ine i艧aret ederek, "Petrol聽眉r眉nlerine y枚nelik talep art谋艧谋 tahminimizi g眉nl眉k 750 bin varilden 500 bin varile 莽ektik. Bu revizyon 枚zellikle ABD ve 脟in鈥檇e dizel ve nafta kullan谋m谋ndaki d眉艧眉艧ten kaynakl谋yor." ifadelerini kulland谋.
Petrol聽fiyatlar谋n谋n mevcut seviyelerde kalmas谋n谋n, ABD'de kaya聽petrol眉 眉retimini bask谋layaca臒谋na de臒inen Falakshahi, "Yeni聽petrol聽kuyular谋n谋n kazan莽 sa臒lamaya ba艧lamas谋 i莽in gereken minimum ham聽petrol聽fiyat谋 WTI baz谋nda yakla艧谋k 65 dolar. K谋sa vadede 眉retimde belirgin bir d眉艧眉艧 beklenmese de, fiyatlar谋n 60 dolar civar谋nda kalmas谋 halinde 眉retimde y谋l sonuna kadar g眉nl眉k 300 bin varillik azalma g枚rebiliriz." dedi.
Falakshahi, fiyatlar谋n 55 dolara gerilemesi durumunda ise g眉nl眉k 眉retim kayb谋n谋n 600 bin varili bulabilece臒ini ifade ederek, "K谋sa vadede sondaj faaliyetlerinin durdurulmas谋 daha maliyetli olaca臒谋 i莽in m眉mk眉n de臒il. As谋l etki 2鈥�3 ay sonraki sondaj planlar谋nda hissedilecek ve bu da ancak 5鈥�6 ay sonra 眉retime yans谋yacakt谋r." de臒erlendirmesini yapt谋.