Dubai
Uluslararas谋 Enerji Ajans谋 (IEA) Ba艧kan谋 Fatih Birol, fosil yak谋tlar谋n bug眉nk眉 seviyede kullan谋lmas谋 halinde iklim hedeflerine ula艧谋lamayaca臒谋n谋 belirterek, "Yenilenebilir enerji d枚n眉艧眉m眉n眉, verimlili臒i h谋zland谋r谋rken, iklim i莽in zararl谋 oldu臒unu d眉艧眉nd眉臒眉m眉z fosil yak谋tlar谋 da h谋zla d眉艧眉rmek gerekli. 陌kinci olarak geli艧mekte olan yoksul 眉lkelerin temiz enerji teknolojilerinde yat谋r谋mlara eri艧mesi i莽in gerekli finansal mekanizmalar谋n kurulmas谋n谋 sa臒lamak. Bu ikisini zirvedeki m眉zakerelerin ba艧ar谋ya ula艧mas谋 i莽in en 枚nemli 艧art olarak g枚r眉yorum." dedi.
Birol, Birle艧mi艧 Milletler 陌klim De臒i艧ikli臒i 脟er莽eve S枚zle艧mesi 28. Taraflar Konferans谋'nda (COP28) AA muhabirine yapt谋臒谋 a莽谋klamada, yenilenebilir enerji yat谋r谋mlar谋n谋n 莽ok h谋zl谋 b眉y眉me g枚sterdi臒ini s枚yledi.
COP28'de 118 眉lkenin k眉resel yenilenebilir enerji kapasitesini 眉莽 kat谋na 莽谋karmak i莽in taahh眉tte bulundu臒unu an谋msatan Birol, "B枚yle bir taahh眉tname olmasa bile, tahminlerimize g枚re 2030'a kadar yenilenebilir enerji kapasitesi iki kat谋ndan fazla b眉y眉yecek. Burada bizim 枚nerdi臒imiz 眉莽 kat b眉y眉mesi ve 100'眉n 眉zerinde 眉lke bu konuda anla艧t谋. Birka莽 眉lke kald谋 taahh眉de imzas谋n谋 koymayan, ben 枚n眉m眉zdeki g眉nlerde onlar谋n da imza ataca臒谋n谋 d眉艧眉n眉yorum." diye konu艧tu.
Birol, bu taahh眉t kapsam谋nda enerji verimlili臒indeki ilerleme h谋z谋n谋 iki kat谋na 莽谋karma hedefinin de yer ald谋臒谋n谋 belirterek, 艧枚yle konu艧tu:
"Her iki hedefin de m眉zakereler biterken sonu莽 metninde yer alabilece臒ini d眉艧眉n眉yorum. Bu yat谋r谋mlar谋 ger莽ekle艧tirmek i莽in d眉nyada 莽ok fazla para var, sermaye azl谋臒谋 diye bir sorun s枚z konusu de臒il. Sorun, mevcut sermayenin temiz enerji teknolojilerine kanalize edilmesi. Bunun i莽in de h眉k眉metlerin temiz enerji yat谋r谋mlar谋n谋 yat谋r谋mc谋 i莽in ilgin莽 hale getirmesi gerekiyor ki bunu yapan 眉lkeler 莽ok g眉zel sonu莽lar elde ediyorlar. Bu bak谋mdan, ben sermaye meselesinin ba艧l谋 ba艧谋na bir sorun olaca臒谋n谋 d眉艧眉nm眉yorum, 枚nemli olan h眉k眉metlerin bunu ciddiye al谋p yat谋r谋m 艧artlar谋n谋 cazip hale getirmesi. 2015'te Paris'teki iklim zirvesinden bug眉ne kadar temiz enerji yat谋r谋mlar谋 neredeyse y眉zde 100 artt谋. COP28'de verilen taahh眉tler i莽in yat谋r谋mlar谋n y眉zde 50 kadar artmas谋 gerekiyor ki olmayacak bir durum de臒il. Bu da y谋ll谋k yakla艧谋k 2,5 trilyon dolar yat谋r谋m demek."
Birol, iklim m眉zakerelerinin sonuna gelindi臒inde karar metninde olmas谋 gerekti臒ini d眉艧眉nd眉臒眉 iki 艧art bulundu臒unu ifade ederek, bu 艧artlar谋 艧枚yle a莽谋klad谋:
"Fosil yak谋tlar谋 bug眉nk眉 seviyede kullan谋rsak, iklim hedeflerine ula艧amay谋z. O bak谋mdan, iki t眉rl眉 karar almak laz谋m. Yenilenebilir enerji d枚n眉艧眉m眉n眉, verimlili臒i h谋zland谋r谋rken, iklim i莽in zararl谋 oldu臒unu d眉艧眉nd眉臒眉m眉z fosil yak谋tlar谋 da h谋zla d眉艧眉rmek gerekli. 陌kinci olarak geli艧mekte olan yoksul 眉lkelerin temiz enerji teknolojilerinde yat谋r谋mlara eri艧mesi i莽in gerekli finansal mekanizmalar谋n kurulmas谋n谋 sa臒lamak. Bu ikisini zirvedeki m眉zakerelerin ba艧ar谋ya ula艧mas谋 i莽in en 枚nemli 艧art olarak g枚r眉yorum. Umuyorum ki 枚zellikle zengin 眉lkeler ve D眉nya Bankas谋 ile IMF gibi uluslararas谋 finans organizasyonlar谋 gerekli 枚nlemleri al谋rlar."
- Yenilenebilir kaynaklar谋n elektrik 眉retimindeki pay谋 y眉zde 60'a ula艧acak
COP28'de 118 眉lkenin imza att谋臒谋 taahh眉tte d眉nyadaki temiz enerji teknolojileri lideri 脟in, Hindistan, T眉rkiye ve G眉ney Afrika'n谋n hen眉z imzas谋 bulunmuyor.
Taahh眉d眉 imzalayan 眉lkeler aras谋nda Birle艧ik Arap Emirlikleri, ABD, Brezilya, Japonya, 陌ngiltere, Meksika, Polonya, Almanya, Avustralya, Kanada, Danimarka, Fransa, Kenya, Hollanda, Nijerya ve 陌spanya yer al谋yor.
K眉resel yenilenebilir enerji kapasitesinin 眉莽 kat谋na 莽谋kar谋lmas谋 2022'deki mevcut 3,4 teravat seviyesinden 2030'da 11 teravata y眉kselmesi, verimlilikteki ilerleme h谋z谋n谋n iki kat谋na 莽谋kar谋lmas谋 ise y谋ll谋k y眉zde 2'den y眉zde 4'e 莽谋kar谋lmas谋 anlam谋na geliyor.
S枚z konusu iki hedef, IEA'n谋n COP28 枚ncesinde zirvenin ba艧ar谋ya ula艧mas谋 i莽in a莽谋klad谋臒谋 be艧 枚nemli ad谋mdan ikisi olarak 枚ne 莽谋k谋yor.
K眉resel yenilenebilir enerji kapasitesinin 眉莽 kat谋na 莽谋kar谋lmas谋 durumunda yenilenebilir enerjinin d眉nyadaki elektrik 眉retimindeki pay谋n谋n 2022'deki yakla艧谋k y眉zde 30 seviyesinden 2030'da y眉zde 60'a ula艧aca臒谋 枚ng枚r眉l眉yor. Bu art谋艧la, k眉resel elektrik sekt枚r眉 kaynakl谋 emisyonlar谋n s枚z konusu d枚nemde y眉zde 45 azalaca臒谋 hesaplan谋yor.