Anadolu Ajansının (AA) Sinema Atölyesi serisinin ikinci etkinliÄŸi, "Film nasıl okunur?" temasıyla AAtölye'de düzenlendi.
AA Akademi koordinasyonunda düzenlenen Sinema ·¡ÄŸ¾±³Ù¾±³¾±ô±ð°ùi kapsamında gerçekleÅŸen etkinlikte, SineyaÅŸlılık internet sitesinin kurucusu ve sinema alanında birçok kitapla makaleye imza atan akademisyen yazar Prof. Dr. Seçil Büker, yönetmen Semih KaplanoÄŸlu'nun "Yumurta" filmi üzerinden uygulamalı film analizi yaptı.
Etkinlik baÅŸlangıcında moderatör AA Dış ve Ekonomi Haberleri Yayın Müdürü Dr. Barışkan Ünal, bir filmde anlamı yaratma sürecinin üç aÅŸaması olduÄŸunu ve ilkinin senaryo aÅŸamasında baÅŸladığını söyledi.
Ünal, "Bu süreç, senaristin dünyasıyla alakalıdır ve onun yazdığı metne kendi ruhunu, kültüründen düÅŸüncelerinden aktarmasıyla oluÅŸturulur." ifadesini kullandı.
Ä°kinci aÅŸamanın yönetmenle devreye girdiÄŸini anlatan Ünal, "Senaryoyu alan yönetmen artık onu görselle anlatmanın yolunu seçer. Görseli anlatırken de anlatma ÅŸekli, anlatırken kullandığı kamera açılarından renklere, mekan seçiminden o sahneyi nasıl tasarladığına, diyalogdan anlatının üslubuna kadar her ÅŸey bir filmi nasıl algılayacağınızı etkiler. Burada da yönetmen anlam oluÅŸturmayı bazen bilinçli yapar, özellikle bir anlamı yaratmak için yapar, bazen de bilinçaltısal süreçlerde bunu gerçekleÅŸtirir." dedi.
Ünal, "Üçüncü olarak da ortaya çıkan film bizim karşımıza geldiÄŸinde, izleyici olarak biz de o filmde bazı anlamları keÅŸfederiz veya anlam üretimine dahil oluruz. Yani bir film, yönetmenin elinden çıktığında bitmiÅŸ bir ürün deÄŸildir. Her izleyicinin karşısında yeniden üretilir. Hatta bazen akademisyenler bir filme dair çözümleme yaptıklarında ve yönetmene sorduklarında yönetmen 'aslında ben doÄŸrudan onu düÅŸünerek çekmemiÅŸtim' bile diyebilir ama o sahnedeki anlatı, motifler ve sinematografik unsurlar filmde o anlamı ortaya çıkarır." ÅŸeklinde konuÅŸtu.
"Film çözümlemek gerçekten dedektiflik"
Prof. Dr. Büker de filmin kendisinin bir metin olduÄŸunu ve sosyoloji, psikoloji, felsefe gibi farklı açılardan bakarak çözümlenebileceÄŸini kaydetti.
Büker, "Film çözümlemek gerçekten dedektiflik. (Senarist ve yönetmenden sonra) Ä°kinci yaratım süreci. Kendi adıma dedektif gibi çalışıyorum. Nereden tutunayım; sinematografik koddan mı yoksa kültürel bir koddan mı ya da bir motiften mi yola çıkayım diye bakıyorum. Çok deÄŸiÅŸik açılardan tutunabilirsiniz. Bana çok keyif veriyor çünkü yeniden bir ÅŸey yaratıyorsunuz bir metnin üzerine. Filmi yaratım süreci, bir kez olan bir süreç ama okunma süreci binlerce kez gerçekleÅŸebilir." ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Büker, konuÅŸmasının ardından yönetmen Semih KaplanoÄŸlu'nun "Yumurta" filmi üzerinden uygulamalı film analizi yaptı.
Film üzerine Prof. Dr. Hasan Akbulut ile kitap da yazdıklarını belirten Büker, tek bir film üzerine kitap yazmanın kolay olmadığını, Türk sinema literatüründe bir film üzerine yazılmış sadece iki kitap bulunduÄŸunu söyledi.
"Yumurta" filminin metinler arası geçiÅŸlerini ve filmin ana karakterlerinin rollerini, hikayeyle olan bütünleÅŸmesini anlatan Büker, "Bir filmde motifler çok sık tekrarlandığında o filmin teması oluÅŸur. Bu filmin teması, görünürde Ä°stanbul'dan taÅŸraya yolculukken aslında Yusuf'un ruhuna yaptığı yolculuk." dedi.
Büker, kitabı okuyan KaplanoÄŸlu'nun da analizlerinden etkilenerek ikinci filmi "Süt" için bazı düzenlemeler yaptığını söylediÄŸini de aktardı.
AA'nın Sinema ·¡ÄŸ¾±³Ù¾±³¾±ô±ð°ùi AAtölye'de ayda iki kez farklı temalarla düzenlenmeye devam edecek.