

ABD BaÅŸkanı Trump, dün gece Truth sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada İran’daki Fordo, Natanz ve İsfahan olmak üzere üç nükleer tesise hava saldırısı düzenlediklerini duyurdu. ABD saldırısı sonrası, baÅŸta X (eski adıyla Twitter) olmak üzere sosyal medya platformlarında çok sayıda gerçek dışı fotoÄŸraf ve video dolaşıma girdi.
İDDİALAR VE BULGULAR
1) "Video, ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine gerçekleÅŸtirdiÄŸi saldırı esnasında kaydedildi" iddiası
Gece saatlerinde kaydedildiÄŸi anlaşılan ÅŸiddetli bir patlama videosu, ABD saldırısı sonrası X'te dolaşıma girdi. Videoda, mantar ÅŸeklinde bir alev bulutunun gökyüzüne yükseldiÄŸi görüldü. Bazı kullanıcılar bu videonun nükleer tesislerden birine gerçekleÅŸtirilen saldırı esnasında kaydedildiÄŸini savundu.Yapılan araÅŸtırmada, görüntülerin İran ve ABD-İsrail çatışmalarıyla herhangi bir baÄŸlantısı olmadığı tespit edildi. Videonun, Eylül 2024'te Ukrayna'nın Rusya'daki Tver bölgesinde yer alan bir cephaneliÄŸe gerçekleÅŸtirdiÄŸi drone saldırısı esnasında kaydedildiÄŸi anlaşıldı.
2) "Görüntü, ABD'nin İran nükleer tesisine saldırısını gösteriyor" iddiası
BaÅŸka bir ÅŸiddetli patlama videosu da "İran'dan, ABD'nin nükleer tesislere yönelik saldırısı hakkında açıklama: İran, birkaç gecedir Fordo'ya yapılacak saldırıyı bekliyordu. Tesis uzun zaman önce boÅŸaltılmıştı ve saldırıda geri dönülmez bir zarar görmedi." ifadeleriyle dolaşıma sokuldu.Yaklaşık 120 bin görüntüleme alan bu videonun 2024 yılının Aralık ayında İsrail'in Suriye'ye yönelik saldırıları esnasında kaydedildiÄŸi belirlendi. Görüntülerin o tarihten itibaren çok sayıda haber kaynağında yer aldığı anlaşıldı.
3) "Video, ABD savaÅŸ uçaklarının İran'ın nükleer santralini vurma anını gösteriyor" iddiası
Sosyal medya platformu X'te "ABD savaÅŸ uçakları İran’ın nükleer santrallerine saldırdı." ifadeleriyle dolaşıma sokulan bir videoda, peÅŸ peÅŸe ÅŸiddetli patlamaların meydana geldiÄŸi görüldü.Videonun 16 Haziran'da İsrail'in İran'a gerçekleÅŸtirdiÄŸi saldırılardan biri esnasında kaydedildiÄŸi ve İran basınına yansıdığı anlaşıldı.
4) "Görüntü ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine saldırdığı anı gösteriyor" iddiası
Farsça konuÅŸan bir kadın tarafından kaydedilen ve yerleÅŸim yerlerine yakın bir noktada çıkan yangını gösteren bir video da ABD saldırılarıyla iliÅŸkilendirilerek paylaşıldı. Videonun, 15 Haziran Cumartesi gecesi yaÅŸanan İsrail saldırısının ardından Tahran'ın batısındaki Åžehran petrol deposunda kayda geçtiÄŸi ortaya çıktı.
5) Video, ABD'nin İran'ı hedef alan hava saldırılarını mı gösteriyor?
Dolaşıma giren ve denizde kaydedildiÄŸi anlaşılan bir videoda, bazı gemilerin ÅŸiddetli biçimde patladığı anlar yer aldı. Videoyu çeken kiÅŸilerden bazılarının Türkçe konuÅŸması dikkat çekti.Videodan alınan ekran görüntüleri geriye dönük olarak taratıldığında, 365betÌåÓýÔÚÏßÊÀ½ç±'deki İran destekli Husilerin kontrolündeki limanlara Mayıs 2025'te ABD'nin gerçekleÅŸtirdiÄŸi saldırılar esnasında kaydedildiÄŸi tespit edildi.
6) “Görüntü ABD saldırısı sonrası bu sabah İran’da kayda geçti” iddiası
Gündüz saatlerinde hareket halindeki bir aracın içinden kaydedilen videoda ise yol kenarındaki yapıdan gökyüzüne duman bulutu yükseldiÄŸi görüldü. Görüntünün güncel İran ve İsrail çatışmalarıyla baÄŸlantılı olduÄŸu öne sürüldü.
Yapılan incelemede patlama videosunun 26 Nisan'da İsrail tarafından Åžehid Recai Limanı'na gerçekleÅŸtirilen saldırı esnasında kaydedildiÄŸi anlaşıldı.