

Sosyal medyada yapay zeka teknolojisiyle birlikte daha da artan bilgi kirliliÄŸi, akademik çalışmaya konu oldu. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik AraÅŸtırma Kurumu (TÜBİTAK) destekli bir proje ile yapay zeka kaynaklı bilgi kirliliÄŸi ve toplumsal bellek arasındaki baÄŸlantı araÅŸtırılacak. Çalışmayla sosyal medyada yayılan yanıltıcı içeriklerin, toplumsal bellek ve davranışlar üzerindeki etkisi incelenecek. Proje kapsamında Bursa Teknik Üniversitesi'nde (BTÜ) BiliÅŸsel Psikoloji Laboratuvarı kuruldu. Projenin yürütücüsü olan ve Anadolu Ajansı Teyit Hattı'na konuÅŸan BTÜ Ä°nsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Bölümü'nden Dr. ÖÄŸretim Üyesi Pınar Bürhan, belleÄŸin doÄŸası gereÄŸi yeniden yapılanan bir süreç olduÄŸunu ve manipüle edilebileceÄŸini söyledi.
YANLIÅž BİLGİ, BELLEKTE GERÇEĞİN YERİNE GEÇEBİLİR Mİ?
Yanlış bilgi yayılımının yanlış öÄŸrenme sorununa neden olduÄŸu ve bir yanlışı düzeltmenin zorluÄŸu biliniyor. Bununla birlikte tartışılan sorular da var:
-Sürekli tekrar eden yanlış bilgi, belleÄŸi deÄŸiÅŸtirebilir ve bellekte gerçeÄŸin yerine geçebilir mi?
-Yanlış bilgi etkisi, kiÅŸinin yanlış, sahte, çarpıtılmış bilgiyi gerçek anılarıyla birleÅŸtirip hatalı anımsamalara yol açabilir mi?
-Bellek, zamanla yanlış bilginin kaynağı haline gelebilir ve yanlış bilgiyi doğru gibi hatırlayabilir mi?
-Bazı insanlar, yanlış bilgiye daha mı yatkın? Neden?
YANILTICI BİLGİNİN BELLEK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Bunlar ve bunlara benzer sorularla birlikte yanıltıcı bilginin bellek üzerindeki etkisi, bir akademik çalışmayla analiz edilecek. BTÜ'de 1,5 yıl önce yazılan biliÅŸsel psikoloji alanındaki proje, TÜBİTAK 3501-Kariyer GeliÅŸtirme Programı kapsamında desteklendi. Proje 1,5 yıl önce yazıldı ve geçen kasım ayında TÜBİTAK'tan maddi destek alındı.
Üniversitede halihazırda BiliÅŸsel Psikoloji Laboratuvarı açıldı. Projenin yürütücüsü olan BTÜ Ä°nsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Bölümü'nden Dr. ÖÄŸretim Üyesi Pınar Bürhan ve projeye destek sunan lisans öÄŸrencileri Zeynep SavaÅŸ, Sema Nur Güner ile Recep Bürtek çalışmalarını sürdürüyor. Ön çalışma kapsamında sahte haber örnekleri belirlendi. Åžu an veri aÅŸamasına hazırlanılıyor, veri toplanacak ve davranış ölçümleri alınacak. Analiz kapsamında gerçek dünyanın yanı sıra sanal gerçeklikle yaratılan dünyalardan elde edilen veriler de deÄŸerlendirilecek.
BAZILARIMIZIN YANLIÅž BİLGİYE ÇOK DAHA YATKIN OLDUÄžU DOÄžRU MU?
Projenin yürütücüsü olan Bürhan, teknoloji ve dijital medya aracılığıyla yayılan yanıltıcı içeriklerin hızla artış gösterdiÄŸini düÅŸünüyor. Bu projeyle dijital medyada yayılan yanlış bilgi içeriklerinin bellek üzerindeki etkileri incelenecek. Anadolu Ajansı Teyit Hattı'na konuÅŸan Bürhan ÅŸu bilgileri paylaÅŸtı:
da da Bürhan'ın ÅŸu deÄŸerlendirmesi paylaşılmıştı:
Yanıltıcı bilgilerin ve bellek üzerindeki etkilerinin analiz edileceÄŸi proje kapsamı ise ÅŸöyle: