

Savunma sanayi araÅŸtırmacısı Yusuf Akbaba, İsrail'in hava savunma sistemlerine entegre ettiÄŸi yapay zeka sayesinde İran füzelerinin nereye düÅŸeceÄŸini bildiÄŸini ve Filistin kentlerine düÅŸen füzelere müdahale etmediÄŸini söyledi.
Akbaba, AA muhabirine, İsrail ile İran arasında yaÅŸanan çatışmalarda İsrail'in hava savunma sistemlerinin Filistinlileri korumadığı iddialarını deÄŸerlendirdi.
Hava savunma sistemlerinin her füzeyi vurmasının imkansız olduÄŸunu belirten Akbaba, "İsrail gibi çok katmanlı ve entegre hava savunma sistemine sahip ülkelerde dahi hava savunma sistemleri bütün tehditleri engelleyemez. Öncelikle bunu söyleyelim. İnsanlarda hava savunma sistemlerinin her ÅŸeyi engelleyebileceÄŸi yönünde bir algı var ama bu yanlış." dedi.
Akbaba, hava savunma sistemlerinin her füzeye karşı kullanılmadığına dikkati çekerek, karşıdan atılan füzenin cinsi, boyutu ya da teknolojik altyapısının bu sistemleri delebildiÄŸini dile getirdi.
Hava savunma sistemlerinin katmanlı olarak kullanıldığında etkili olacağını vurgulayan Akbaba, "Özellikle Rusya'daki hava savunma sistemlerinin son dönemde pek baÅŸarı elde edemediÄŸini gördük." diye konuÅŸtu.
İsrail, Filistinlilere "algoritmik ayrımcılık" uyguluyor
Akbaba, İsrail'in hava savunma sistemlerini konuÅŸlandırdığı yerlerin İsraillilerin yoÄŸun yaÅŸadığı bölgeler olduÄŸuna dikkati çekerek, iÅŸgal ettiÄŸi Filistin topraklarında hava savunma sistemlerinin yeteri kadar bulunmadığını bildirdi.
İsrail'in hava savunma sistemlerinde İsraillileri öncelediÄŸine iÅŸaret eden Akbaba, ÅŸöyle devam etti:
"İsrail zaten öncelikli olarak bu hava savunma sistemleriyle Yahudilerin yoÄŸun bulunduÄŸu bölgeleri, kendilerini korumayı amaçlıyor. Zaten o bölgelerden gitmesini istediÄŸi ya da umurunda olmayan Filistinliler için hava savunma sisteminin bir füzesini feda etmek istemeyecektir çünkü bu füzelerin en ucuzları dahi 500 bin dolar üzeri maliyete sahip. İsrail için önemli bir maliyet. Bu maliyeti herhangi bir Filistinli Müslüman için deÄŸil, tabii ki de İsrail'in bakış açısıyla bir Yahudi, bir İsrail vatandaşı için kullanmak isteyecektir."
Akbaba, İsrail'in hava savunma sistemlerinde yapay zeka algoritmaları kullandığını vurgulayarak, karşıdan gelen füzenin nereye düÅŸeceÄŸini hesapladıklarını anlattı.
İsrail'in füzelerin düÅŸeceÄŸi yere göre hava savunma sistemlerini aktif edip etmemeye karar verdiÄŸinin altını çizen Akbaba, gelen füzenin kendileri için "önemsiz" yere düÅŸeceÄŸini tahmin ettiklerinde önleme yapmadığından bahsederek, ÅŸunları söyledi:
"Füzeler otobana, boÅŸ araziye ya da tarlaya düÅŸüyorsa İsrail genelde çok pahalı olan hava savunma füzesini heba etmek istemiyor. Aslında Filistin'in yoÄŸun yaÅŸadığı bölgelere füzelerin düÅŸmesi de İsrail'in büyük ihtimalle bu algoritmalar sayesinde füzelerin buraya düÅŸeceÄŸini bilmesinden ya da roketlerin buraya düÅŸeceÄŸini algılayınca onlara karşı hava savunma füzesi göndermemesinden dolayı."
Hava savunma sistemlerinde hangi toprağın nasıl tanımlandığını vatandaÅŸların bilmesinin imkansız olduÄŸunu belirten Akbaba, İsrail hava savunma sistemlerinin iÅŸgal edilmiÅŸ Filistin topraklarını nasıl tanımladığını bilmenin tek yolunun hava savunma sistemini kullanan operatör olmaktan geçtiÄŸini ifade etti.
Akbaba, İsrail'in Filistinlileri iÅŸgal edilmiÅŸ topraklardan çıkarmak için mücadele ettiÄŸini vurgulayarak, "İşgal edilen topraklar zaten İsrail için boÅŸaltılarak Yahudilerin yerleÅŸmesi gereken bölgeler olduÄŸu için oraların mevcut Müslüman nüfus varken hava savunma sistemleriyle korunmasına önem vereceklerini pek düÅŸünmüyorum." ÅŸeklinde konuÅŸtu.
İran'ın saldırıları sırasında İsrail BaÅŸbakanı Binyamin Netanyahu'nun kamuoyuna karşı Filistinlileri de kapsayan "tek devlet" kavramının bir aldatmacadan ibaret olduÄŸunu belirten Akbaba, Gazze'de bu kadar büyük katliam varken, İran'ın Filistinlileri hedef alıyormuÅŸ gibi göstermenin "komik ve saçma" olduÄŸunu dile getirdi.
Akbaba, İran füzelerinde güdüm sorunu olduÄŸuna dikkati çekerek, "İran'ı da bu noktada savunuyorum ama İran füze sistemlerinin en büyük sorunlarından biri zaten güdüm. Yani hassas hedefleme, hassas konum kabiliyetinden İran büyük oranda yoksun. Bunun da en temel sebebi zaten yıllardır maruz kaldığı ambargo. İran'ın santimetrik sapmalarla hedefi vurması pek olası deÄŸil." dedi.
İsrail'in hava savunma sistemlerinin iÅŸgal altındaki Filistin topraklarına düÅŸen İran füzelerini bilerek bırakıyor olabileceÄŸini ifade eden Akbaba, sözlerini ÅŸöyle tamamladı:
"Åžu an mevcut füzelerin düÅŸtüÄŸü bölgelere bakınca İsrail'in ya böyle bir algoritmayla bu bölgeleri karanlık bölge gösterdiÄŸi ya da füzelerin buraya düÅŸeceÄŸini anladığında bunlara karşı bir savunma yapmadığı görülüyor. En başında da söylediÄŸim gibi İsrail o bölgedeki hiçbir Filistinlinin, hiçbir Müslümanın hayatta kalmasını zaten istemiyor. Gazze'de bunu görüyoruz. Bu noktada hem Filistinli Müslümanların hem de siyahi Yahudilerin yaÅŸadığı bölgelerin hava savunma ÅŸemsiyesinin dışında bırakılması ya da hava savunma ÅŸemsiyesindeki deliÄŸin özellikle o noktalarda olması beklenmedik bir ÅŸey deÄŸil.
Baktığınızda zaten İsrail en ufak bir bahaneyle, hatta bahaneye gerek duymadan bölgedeki Müslümanlara, Filistin halkına zulüm uygulayabiliyor ya da herhangi bir bahaneye ihtiyaç duymadan bir gün evlerini yıkabiliyor, tutuklayabiliyor. Bu da İsrail'in, Filistinli Müslümanları cezalandırmak için kullandığı farklı yöntemlerden biri. Åžu açıdan bakıyor: 'Füzeler, Filistinlilerin kafasına düÅŸsün, iki üç tanesinden kurtulurum.' Åžimdi baktığınızda dinleyiciler için bu komplo teorisi anlatıyor gibi gelebilir ama İsrail'in zaten yıllardır yaptıkları ortada. 'İsrail, bu tarz ÅŸeyleri yapmıyor.' diyemeyiz. 'Yapıyordur ama nasıl yaptığını tam anlamıyla bilmiyoruzdur.' diyebiliriz."
İsrail'in İran'a ÅŸiddetli saldırılarıyla baÅŸlayan çatışma
İsrail, 13 Haziran'da İran'ın çeÅŸitli kentlerindeki nükleer tesisler baÅŸta olmak üzere ordunun üst komuta kademesini de hedef alan geniÅŸ çaplı saldırılar düzenledi.
İran'da Genelkurmay BaÅŸkanı, Devrim Muhafızları Genel Komutanı ve bazı üst düzey komutanlar ile 9 nükleer bilim insanı saldırılarda öldü. İran SaÄŸlık Bakanlığı, yaptığı açıklamada, İsrail'in saldırılarında toplam sivil can kaybının 627, yaralı sayısının da 5 bin 332 olduÄŸunu bildirdi.
İsrail BaÅŸbakanlık Ofisi, İran ordusunun yaptığı misillemelerde 28 kiÅŸinin öldüÄŸünü, en az 1272 kiÅŸinin yaralandığını aktardı.
Türkiye baÅŸta olmak üzere çok sayıda ülke İsrail'i kınadı.
ABD BaÅŸkanı Donald Trump'ın duyurduÄŸu iki ülke arasındaki ateÅŸkes 24 Haziran'da devreye girdi.