365bet�����������籭

Birinci Dünya Savaşı'nın ardından dağılan Rus İmparatorluğu'nun yerine Kafkasya'da yeni siyasi yapıların oluştuğu bir dönemde, Azerbaycan halkı kendi kaderini tayin etme hakkını kullanarak, 28 Mayıs 1918'de bağımsızlığını ilan etti.

Tiflis'te toplanan Azerbaycan Milli Şurası tarafından ilan edilen Azerbaycan Cumhuriyeti, Kafkasya'da ve Türk dünyasında halk egemenliğine dayanan ilk cumhuriyet olarak tarihe geçti.

Azerbaycan Cumhuriyeti sadece bağımsızlık ilan etmekle kalmadı, aynı zamanda çağdaş devlet yapısının temel unsurlarını kısa sürede hayata geçirdi. Parlamento sistemi kurularak çok partili siyasal hayata geçildi.

Hukuk, eğitim, dış politika ve ordu gibi alanlarda kapsamlı reformlar başlatıldı. En dikkat çekici adımlardan biri ise kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması oldu. Bu yönüyle Azerbaycan, kadınlara siyasi haklar tanıyan ilk Müslüman ülke unvanını aldı.

Azerbaycan hükümeti, Bakü Ermeni ve Bolşevik çetelerinin işgali altında olduğu için bir süre ülkenin ikinci büyük kenti Gence'de faaliyet gösterdi.

Azerbaycan'ın bağımsızlığını ilk tanıyan Osmanlı devleti oldu. İki devlet arasında 4 Haziran 1918'de anlaşma imzalandı. Bu kapsamda dönemin Harbiye Nazırı Enver Paşa, kardeşi Nuri Paşa (Killigil) komutasında bir ordu kurarak Azerbaycan'a yardım gönderdi.

"Kafkas İslam Ordusu" ismi verilen ordu, 15 Eylül 1918'de Bakü'yü kurtardı ve hükümet buraya taşındı. Kafkas İslam Ordusu, Bakü'nün kurtuluşu için yaptığı savaşlarda 1130 şehit verdi.

Azerbaycan'da kısa sürede ekonomi, eğitim, din ve vicdan özgürlüğü alanında reformlar yapılarak ülke tarihinde ilklere imza atıldı. Irk, din, mezhep ve cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm yurttaşlara eşit haklar tanındı.

Azerbaycan, Müslüman doğuda kadınlara seçme hakkı tanıyan ilk ülke oldu. Ülkenin kendi para birimi ve posta pulları tedavüle girdi, Devlet Bankası ve Bakü Devlet Üniversitesi kuruldu.

Dış tehditlere karşı 26 Haziran'da Azerbaycan kendi ordusunu kurdu ve bu ordunun oluşumunda Osmanlı subayları önemli rol oynadı.

Hükümetin 27 Haziran 1918'de aldığı kararla, Türk dili, devlet dili olarak ilan edildi. Daha önce çoğunda Rusça eğitim yapılan ortaokullarda, Türkçe eğitim yapılması zorunlu kılındı.

7 Aralık 1918'de 120 sandalyelik parlamento faaliyete başladı. Ülkedeki tüm siyasi parti ve etnik grupların temsil edildiği parlamento, faaliyet gösterdiği 17 ay süresince 230 yasa tasarısını kabul etti.

Azerbaycan Cumhuriyeti, sadece 23 ay varlığını sürdürebildi. 28 Nisan 1920'de Kızıl Ordu'nun Bakü'ye girmesiyle Sovyet işgali başladı ve cumhuriyetin faaliyetlerine son verildi. Ancak kısa sürede atılan bu adımlar, Azerbaycan halkının bağımsızlık idealini derinleştirdi ve siyasi hafızasında kalıcı bir iz bıraktı.

Azerbaycan'ın kurucusu kabul edilen "Mehmet Emin Resulzade"

Sovyet ordusunun ülkeyi işgalinin ardından hükümet yöneticileri ve aydınların çoğu ülkeyi terk etti fakat hepsi Azerbaycan davasını hayatlarının sonuna kadar yaşattı.

Azerbaycan'ın kurucusu olarak kabul edilen Mehmet Emin Resulzade​​​​​​��'nin, "Bir kere yükselen bayrak bir daha inmez" sözleri, yıllar sonra tüm Azerbaycanlılar için slogan haline geldi.

Azerbaycan, Sovyetlerin dağılmasının ardından tekrar bağımsızlığını ilan etti. Bağımsızlık bildirgesinde, ülkenin, 1918-1920 döneminde faaliyet gösteren Azerbaycan Cumhuriyeti'nin varisi kabul edildiği belirtildi.