Ankara
Uluslararas谋 Enerji Ajans谋'n谋n (IEA) k眉resel petrol talep b眉y眉mesinin bu y谋l yava艧layaca臒谋n谋 tahmin etmesinin ard谋ndan piyasada arz fazlas谋 ya艧anaca臒谋 ihtimalleri pazar oyuncular谋n谋 endi艧elendirse de bu durumun ABD'de yap谋lacak ba艧kanl谋k se莽imi sonu莽lar谋na g枚re yeniden 艧ekillenece臒i 枚ng枚r眉l眉yor.
IEA'n谋n bu ay yay谋mlanan D眉nya Enerji G枚r眉n眉m眉 2024 raporuna g枚re, k眉resel petrol talep b眉y眉mesinin bu y谋l g枚zle g枚r眉l眉r 艧ekilde yava艧layarak g眉nl眉k 1 milyon varilin alt谋nda kalaca臒谋 belirtiliyor.
"Belirtilen Politikalar Senaryosu"nda 2023-2035 y谋llar谋nda petrol talebinin ge莽en y谋l yay谋mlanan D眉nya Enerji G枚r眉n眉m眉 raporuna k谋yasla de臒i艧meyece臒i ve 2030'dan 枚nce zirve yapaca臒谋 tahmininde bulunan ajans, talebin 2050'ye kadar olan s眉re莽te 2023'e oranla g眉nl眉k yakla艧谋k 6 milyon varil azalaca臒谋 tahmininde bulundu.
Ula艧谋m sekt枚r眉nde azalan petrol talebinin bu d眉艧眉艧e 枚nc眉l眉k edece臒ini 枚ng枚ren senaryoya g枚re, k眉resel petrol talebinin 2030'dan 枚nce g眉nl眉k 102 milyon varilin biraz alt谋nda zirve noktas谋na ula艧aca臒谋 ve 2035'e kadar g眉nl眉k 99 milyon varile d眉艧erek 2023 seviyesine geri d枚nece臒i belirtildi.
- "Cumhuriyet莽ilerin zaferi, ABD'deki yenilenebilir enerji b眉y眉mesini yava艧latabilir"
Washington Arap K枚rfez 脺lkeleri Enstit眉s眉 Misafir 脰臒retim 脺yesi Kate Dourian, AA muhabirine, 5 Kas谋m'da yap谋lacak ABD ba艧kanl谋k se莽imleri sonucunun k眉resel petrol talebini etkileyece臒ini s枚yledi.
ABD'de Cumhuriyet莽i Parti'nin ba艧kan aday谋 Donald Trump'谋n kazanmas谋 durumunda 眉lkede yenilenebilir enerji yat谋r谋mlar谋n谋n azalabilece臒ini ifade eden Dourian, "Cumhuriyet莽i bir zafer, ABD'deki yenilenebilir enerji b眉y眉mesini yava艧latarak 莽evre politikalar谋n谋 azaltabilir, bu da ABD'de petrol ve do臒al gaz kullan谋m谋n谋 art谋r谋r." de臒erlendirmesini yapt谋.
Dourian, se莽im sonras谋 ABD'nin ekonomik b眉y眉mesinde ya艧anacak olas谋 de臒i艧ikliklerin d眉nyan谋n en 莽ok ham petrol t眉keten 眉lkesinde talebi etkileyerek petrol fiyatlar谋 眉zerinde etkili olabilece臒ini ifade ederek, bu durumun k眉resel petrol piyasas谋nda arz ve talebi dengelemeye 莽al谋艧an Suudi Arabistan'谋n petrol 眉retimini de etkileyebilece臒ini kaydetti.
S枚z konusu durumlar谋n ortaya 莽谋kmas谋n谋n zaman alaca臒谋na i艧aret eden Dourian, "Bu etkiler hemen ortaya 莽谋kmayacak, 莽眉nk眉 yeni yat谋r谋m kararlar谋n谋n petrol ve temiz enerji 眉retimini etkilemesi zaman alacak. ABD'li enerji 艧irketleri, b眉y眉k olas谋l谋kla stratejilerini h眉k眉met politikalar谋ndan ziyade ekonomik ko艧ullara g枚re belirleyecektir." g枚r眉艧眉n眉 payla艧t谋.
Dourian, son y谋llarda ABD'de artan petrol 眉retiminin, Suudi Arabistan'谋n OPEC+ grubunun anla艧mas谋 莽er莽evesinde uygulad谋臒谋 眉retim kesintilerinin sebeplerinden biri oldu臒unun da alt谋n谋 莽izerek, "ABD 眉retimi, k眉resel dengeleri etkileyecek bir seviyeye 莽谋karsa, gelecekte artan 眉retim fazlas谋 fiyatlar 眉zerinde bask谋 olu艧turaca臒谋ndan pazar pay谋 i莽in bir rekabetin ortaya 莽谋kabilece臒ini 枚ng枚rmek m眉mk眉n." dedi.
- D眉艧en talepte ba艧rol 脟in
IEA ve OPEC'in k眉resel petrol talep b眉y眉mesi konusunda farkl谋 de臒erlendirmeleri oldu臒unu ancak her ikisinin de ayl谋k raporlar谋nda a艧a臒谋 y枚nl眉 revizyonlar yapt谋臒谋n谋 an谋msatan Dourian, "OPEC ekimde bu y谋l i莽in b眉y眉me tahminini g眉nde 2 milyon varilin alt谋na 莽ekerken, IEA bu b眉y眉menin 1 milyon varilin alt谋nda olmas谋n谋 bekliyor. Dolay谋s谋yla aralar谋nda b眉y眉k bir fark bulunuyor. E臒er IEA tahmini do臒ru 莽谋karsa, OPEC+ grubunun aral谋kta g眉nl眉k 2,2 milyon varillik g枚n眉ll眉 kesintilerin piyasaya d枚nmesiyle 眉retimi art谋rmas谋 zorla艧acakt谋r. Bu durum, petrol fiyatlar谋n谋n mevcut seviyelerde kalmas谋 halinde daha da zorla艧acakt谋r." diye konu艧tu.
Dourian, kilit noktan谋n d眉nyan谋n en 莽ok petrol ithal eden 眉lkesi 脟in'den gelen zay谋f ekonomik veriler oldu臒unun alt谋n谋 莽izerek, 艧枚yle devam etti:
"Burada ba艧rol, 脟in'in yava艧layan ekonomisinin petrol talep b眉y眉mesi 眉zerindeki etkisidir. IEA taraf谋ndan bu y谋l, 枚zellikle Amerika k谋tas谋 枚nc眉l眉臒眉nde, OPEC+ grubu d谋艧谋 arz b眉y眉mesinin g眉nde 1,5 milyon varil olarak tahmin edilmesiyle, OPEC+ grubunun hareket alan谋 darald谋. Bu durum, Suudi Arabistan'谋n, dengeleri olumsuz bir duruma sokmadan 眉yelerinin ek arz sa臒lamas谋 i莽in gerekli alan谋n olu艧turulmas谋n谋 sa臒lamak amac谋yla kota uyumuna odaklanmas谋 gerekti臒i anlam谋na da geliyor."
脟in'in eyl眉lde g眉nl眉k 11,1 milyon varil ithalat ger莽ekle艧tirdi臒ini ancak son 5 ayda bu miktar谋n d眉艧t眉臒眉ne i艧aret eden Dourian, "E臒er bu durum yap谋sal bir gerileme ise petrol dengeleri 眉zerinde 枚nemli bir etki yaratacakt谋r. IEA'ya g枚re, 2050'de 脟in'in petrol talebinin 2030'daki ortalama g眉nl眉k 17,4 milyon varilden g眉nl眉k 11,8 milyon varile d眉艧mesi beklenmektedir. Hindistan'谋n talebinin de hem OPEC hem de IEA senaryolar谋nda artmas谋 枚ng枚r眉lmektedir ancak bu 脟in'den kaynaklanan talep kayb谋n谋 telafi etmeye yetmeyecektir." de臒erlendirmesinde bulundu.
Dourian, bu durumun uzun vadede Asya pazar谋nda ihracat莽谋lar aras谋nda daha fazla rekabetin zeminini haz谋rlayaca臒谋n谋 vurgulayarak, Rusya ve 陌ran'谋n 脟in ve Hindistan'a indirimli fiyatlar sunarak kazan莽 sa臒lad谋臒谋n谋, uzun vadede talep d眉艧se bile, K枚rfez 眉lkelerinin en d眉艧眉k maliyetli ve en az karbon yo臒unlu臒una sahip petrol眉 眉retmeleri nedeniyle avantajl谋 bir konumda olaca臒谋n谋 ifade etti.