Ankara
Jeotermal Elektrik Santral Yat谋r谋mc谋lar谋 Derne臒i (JESDER) Ba艧kan谋 Ufuk 艦ent眉rk, T眉rkiye'de petrol arama amac谋yla a莽谋l谋p petrol bulunamad谋臒谋 i莽in kapat谋lan kuyularda jeotermal kaynaklar谋n incelendi臒ini belirterek, "Haz谋rlanan rapora g枚re 150 derece s谋cakl谋klara eri艧ebilen petrol kuyular谋 var. Bu petrol kuyular谋ndan elde edilebilecek jeotermal kaynakla yakla艧谋k 50 bin d枚n眉m seraya 谋s谋 kayna臒谋 sa臒lamak m眉mk眉n." dedi.
Jeotermal Elektrik Santral Yat谋r谋mc谋lar谋 Derne臒i Ba艧kan谋 艦ent眉rk, T眉rkiye'nin jeotermal enerjide potansiyelinin y眉zde 10'unu kulland谋臒谋n谋 belirterek, "Hem elektrik hem serac谋l谋kta bunu 10 kat谋na 莽谋karma altyap谋m谋z ve potansiyelimiz mevcut." dedi.
Anadolu Ajans谋 (AA) Enerji Terminali Program谋'na konuk olan 艦ent眉rk, yenilenebilir enerji kaynaklar谋 aras谋nda 枚nemli bir yere sahip olan jeotermal enerjiye ili艧kin de臒erlendirmelerde bulundu.
Jeotermal enerji sekt枚r眉n眉n en 枚nemli sorunlar谋ndan birinin izin s眉re莽leri oldu臒unu aktaran 艦ent眉rk, yerli yat谋r谋mc谋lar谋n ba艧lad谋臒谋 projelerin tamamlanmas谋n谋n 4 ila 5 y谋l s眉rd眉臒眉 i莽in fizibilitenin 枚ng枚r眉lemedi臒ini anlatt谋.
艦ent眉rk, izin s眉re莽lerinin m眉mk眉n oldu臒u kadar k谋salt谋lmas谋 amac谋yla 脟evre, 艦ehircilik ve 陌klim De臒i艧ikli臒i Bakanl谋臒谋, Tar谋m ve Orman Bakanl谋臒谋 ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl谋臒谋 ile 莽al谋艧malar y眉r眉tt眉klerini belirterek, "Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan谋m谋z s眉per izin mekanizmas谋na ge莽ilece臒ini s枚yledi. Jeotermal yat谋r谋mc谋lar谋 olarak bundan 莽ok mutlu olduk." diye konu艧tu.
T眉rkiye'nin s枚z konusu mekanizmaya ihtiya莽 duydu臒unu vurgulayan 艦ent眉rk, 艧枚yle devam etti:
"Bir jeotermal elektrik santrali in艧a edebilmek i莽in tam 41 kurumdan izin al谋yorsunuz. Bunlar谋 arka arkaya birer hafta aral谋kla bile yapsan谋z, ki m眉mk眉n de臒il, 41 hafta yani neredeyse yakla艧谋k bir y谋l谋n谋z izin s眉reciyle ge莽iyor. Y谋l谋n ba艧谋nda ba艧lad谋臒谋n谋z fizibilite izinler tamamlan谋p daha in艧aata ba艧layamadan neredeyse 枚zelli臒ini kaybetmi艧 oluyor. O nedenle 枚zellikle d枚vizle yap谋lan yat谋r谋mlarda kuyulardan veya d枚viz art谋艧谋ndan kaynakl谋 risk ta艧谋yan yat谋r谋mlar谋n 枚n眉n眉 a莽mak i莽in s眉per izin mekanizmas谋na T眉rkiye'nin ivedilikle ihtiyac谋 var."
艦ent眉rk, T眉rkiye'de petrol arama amac谋yla a莽谋l谋p petrol bulunamad谋臒谋 i莽in kapat谋lan kuyularda jeotermal kaynaklar谋n 2015'te 陌zmir Y眉ksek Teknoloji Enstit眉s眉 (陌YTE) ve T脺B陌TAK'谋n yapt谋臒谋 AR-GE 莽al谋艧mas谋yla incelendi臒i bilgisini payla艧arak, "Bu rapora g枚re 150 derece s谋cakl谋klara eri艧ebilen petrol kuyular谋 var. Bu petrol kuyular谋ndan elde edilebilecek jeotermal kaynakla yakla艧谋k 50 bin d枚n眉m seraya 谋s谋 kayna臒谋 sa臒lamak m眉mk眉n." dedi.
Jeotermal kaynaklardan ileri teknolojilerde faydalanma yollar谋n谋n a莽谋ld谋臒谋na dikkati 莽eken 艦ent眉rk, "AR-GE 莽al谋艧malar谋 yap谋ld谋. K谋ymetli maden ve mineraller 莽谋kar谋labilir. 脟眉nk眉 art谋k yat谋r谋m maliyetiniz s谋f谋r. Bununla ilgili olu艧turdu臒umuz fark谋ndal谋k sayesinde MTA bu petrol kuyular谋n谋n jeotermal envanterini haz谋rl谋yor ve bakanl谋臒a sunulacak." ifadelerini kulland谋.
- Maddi risk, fon olu艧turularak azalt谋labilir
艦ent眉rk, jeotermal enerji yat谋r谋mlar谋n谋n do臒as谋 gere臒i maddi risk ta艧谋d谋臒谋n谋 vurgulayarak, 莽ekimser olan yat谋r谋mc谋lar谋 莽ekmek i莽in baz谋 risklerin minimize edilmesi gerekti臒ini anlatt谋.
陌zlanda'n谋n 1939'da yat谋r谋mlar谋n te艧vik edilmesi ve riskin minimize edilmesi i莽in bir fon olu艧turdu臒unu aktaran 艦ent眉rk, 艧unlar谋 kaydetti:
"Bizim olan bir kayna臒谋n risklerimizi minimize etmek i莽in kullan谋lmas谋n谋 d眉艧眉nd眉k. Her y谋l cirolar谋m谋z谋n y眉zde 1'ini devlete idare pay谋 olarak yat谋r谋yoruz. Bu paydan yerel y枚netimler, yat谋r谋m谋 izleme koordinasyon ba艧kanl谋klar谋 veya il 枚zel idareleri faydalan谋yordu ve kalan bir k谋sm谋 b眉t莽eye gelir olarak aktar谋l谋yordu. Bu k眉莽眉k bir miktar de臒il, 2024'te yakla艧谋k 1 milyar lira civar谋nda bir miktar. Yani 35 milyon dolar civar谋nda birikmi艧 miktar. K眉莽眉k ba艧layarak bu fonu yar谋n yat谋r谋mc谋lar谋n ba艧ka unsurlar谋ndan elde edilecek gelirlerle de b眉y眉tmek m眉mk眉n."
艦ent眉rk, idare pay谋 olarak belirlenen pay谋n d枚rtte birini bir fon olu艧turmak ve geli艧tirmek amac谋yla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl谋臒谋 ile 莽al谋艧t谋klar谋n谋 belirterek, "Bu fon kayna臒谋 i莽in fonu b眉y眉tmenin unsurlar谋 aras谋nda da 艧unu 枚ng枚rd眉k, e臒er bu kuyu ba艧ar谋l谋 莽谋karsa sigorta etti臒imiz kuyu de臒erinin y眉zde 10'u kadar da biz bu fona katk谋da bulunal谋m. E臒er bu kuyudan herhangi bir 艧ey elde edemezsek siz de bu kuyunun tamam谋n谋 sigorta etmeyin, y眉zde 50, 60'谋n谋 枚deyin. Yat谋r谋mc谋 riskiyle birlikte bu fondan kar艧谋lans谋n." diye konu艧tu.
D眉nya Bankas谋'n谋n 5 y谋l 枚nce s枚z konusu fonu T眉rkiye'de uygulad谋臒谋n谋 ve bu sayede yat谋r谋mc谋 莽ekilerek yakla艧谋k 10 kuyu a莽谋ld谋臒谋n谋 kaydeden 艦ent眉rk, T眉rkiye'nin jeotermal kayna臒谋n谋n tamam谋n谋 kullanabilmek i莽in kendi fonunu olu艧turmas谋 gerekti臒ini vurgulad谋.
艦ent眉rk, 2021'de 脟evre, 艦ehircilik ve 陌klim De臒i艧ikli臒i Bakanl谋臒谋 taraf谋ndan jeotermal kaynaklarda hidrojen s眉lf眉r眉n ar谋t谋larak al谋c谋 ortama verilmesine y枚nelik mevzuat d眉zenlemesi yap谋ld谋臒谋n谋 aktararak s枚zlerini 艧枚yle tamamlad谋:
"艦u anda t眉m yat谋r谋mc谋lar谋m谋z e艧ik de臒erlerin 眉zerindeki t眉m santrallere ar谋tma kurma 莽al谋艧malar谋na ba艧lad谋 ve 枚ncelikle terzi usul眉 yapabilece臒imiz ar谋tma tesislerini 9 Eyl眉l 脺niversitesi ile yapt谋臒谋m谋z bir 莽al谋艧mayla envanterledik. Onlar谋n sonu莽lar谋n谋 yat谋r谋mc谋lar谋m谋zla payla艧t谋k ve bu y谋l sonuna kadar bakanl谋臒a sundu臒umuz bir termin plan谋 莽er莽evesinde e艧ik de臒eri a艧an santrallerimiz ar谋tma tesislerine kavu艧acaklar."