365bet体育在线世界杯

Tarih boyunca birçok kez farkl谋 devletler taraf谋ndan al谋nmak istenen dünyan谋n en önemli 艧ehirlerinden 陌蝉迟补苍产耻濒, Fatih Sultan Mehmet komutas谋ndaki Osmanl谋 ordusu taraf谋ndan 6 Nisan 1453'te ku艧at谋lmaya ba艧land谋, 54 gün sonra yo臒un ve çetin geçen bir muharebe sonras谋nda 29 May谋s 1453'te fethedildi.

Fatih Sultan Mehmet Vak谋f Üniversitesi (FSMVÜ) 陌nsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü Ö臒retim Üyesi Prof. Dr. Fahameddin Ba艧ar,  572 y谋l önce ya艧anan 陌蝉迟补苍产耻濒'un fethi ile ilgili merak edilenler, ku艧atman谋n seyrini de臒i艧tiren dönüm noktalar谋 ve baz谋 kaynaklarda geçen iddialara ili艧kin AA muhabirine de臒erlendirmelerde bulundu.

Gemilerin karadan yürütülmesi

Gemilerin karadan yürütülerek Haliç'e indirilmesi ve güzergah谋 ile baz谋 kaynaklarda bir gecede gerçekle艧en sürpriz bir harekat oldu臒u yönündeki iddialara de臒inen Ba艧ar, 20 Nisan'da Bizans'a yard谋m için gelen üç Ceneviz gemisinin Zeytinburnu aç谋klar谋nda Osmanl谋 donanmas谋n谋 yenilgiye u臒ratt谋臒谋n谋, bu ma臒lubiyetin orduda moral bozuklu臒una sebep oldu臒unu ve ku艧atman谋n kald谋r谋lmas谋 yönündeki tekliflerin yenilenmesine yol açt谋臒谋n谋 söyledi.

Sultan II. Mehmet'in bu deniz ma臒lubiyetinin telafisi için gemilerin karadan yürütülerek Haliç'e indirilmesi projesini devreye ald谋臒谋n谋 belirten Ba艧ar, "Deniz ma臒lubiyetinin sebep oldu臒u moral bozuklu臒unun giderilmesi ve ordunun yeniden surlara hücum etmek için cesaretlenmesi amac谋yla bu plan devreye al谋nd谋. Sürpriz de臒ildi, bir sene öncesinden haz谋rl谋klar谋 ba艧lam谋艧t谋. Dönemin Türk, Bizans ve Latin kaynaklar谋nda gemilerin karadan yürütülerek Haliç'e indirildi臒i kay谋tl谋d谋r. Ancak bu kay谋tlarda gemilerin hangi güzergahtan çekilerek Haliç'e indirildi臒i kesin olarak belirtilmemi艧tir." ifadelerini kulland谋.

A艧谋k Pa艧azade, Ne艧ri, Tursun Bey gibi Türk tarihçilerin 60-70 parça kad谋rgadan olu艧an sava艧 gemilerinin Galata'n谋n arkas谋ndan 21 Nisan'谋 22 Nisan'a ba臒layan gece Haliç'e indirildi臒i yönündeki kay谋tlar谋n谋 aktaran Ba艧ar, bunun haz谋rl谋klar谋n谋n aylar öncesinde ba艧lad谋臒谋n谋 dile getirdi.

Kaynaklarda, güzergah谋n tesviye edilerek haz谋rl谋k yap谋ld谋臒谋 ve Okmeydan谋'nda da baz谋 küçük gemilerin in艧a edildi臒ine dair bilgilerin yer ald谋臒谋n谋 kaydeden Ba艧ar, güzergaha ili艧kin 艧u bilgileri payla艧t谋:

"Baz谋 kaynaklarda Dolmabahçe'den, Galata ensesinden, Tophane'den, Kas谋mpa艧a ya da daha geriden Eyüp'ün kar艧谋s谋na indirildi臒i 艧eklinde bilgiler yer al谋r. Ancak son yap谋lan ara艧t谋rmalar neticesinde dönemin ça臒da艧 görgü tan谋klar谋n谋n eserlerinde, Tophane'den gemilerin o yoku艧 yoldan ta艧谋narak Kas谋mpa艧a'ya indirilmesinin daha güç olmas谋 nedeniyle muhtemelen bugünkü Kabata艧-Dolmabahçe aras谋ndaki mevkiden çekilerek Galata arkas谋ndan Haliç liman谋na indirildi 艧eklinde bilgiler yer al谋r."

Prof. Dr. Ba艧ar, Haliç'e gemilerin indirilmesinin son derece önemli oldu臒unu vurgulayarak, "Haliç surlar谋 陌蝉迟补苍产耻濒'un üç kademeli, yüksek, korunakl谋 kara surlar谋na göre daha zay谋ft谋. 艦ehir, Haliç surlar谋ndan ku艧at谋lmad谋kça elde edilememi艧ti o güne kadar. Hatta Haçl谋lar, 4. Haçl谋 Seferi s谋ras谋nda Bizans'谋n müttefiki olarak 陌蝉迟补苍产耻濒'a geldiklerinde önce Galata'y谋 ele geçirip, zinciri k谋rarak Haliç liman谋na girmi艧lerdi. Haliç surlar谋ndan 艧ehri i艧gal etmi艧, burada 57 y谋l kadar sürecek olan bir Latin devleti kurmu艧lard谋. Onun haricinde ku艧atan hiçbir ordu, 陌蝉迟补苍产耻濒 surlar谋n谋 a艧amam谋艧t谋. 陌艧te bu sebeple Fatih Sultan Mehmet de donanmas谋n谋 Haliç'e almak ve Haliç surlar谋ndan da ku艧atmay谋 yapmak için önceden planlar yapm谋艧t谋." de臒erlendirmesini yapt谋.

陌mparator, Sultan'谋n teklifini kabul etmedi

陌蝉迟补苍产耻濒'un sulh ile Osmanl谋lara b谋rak谋ld谋臒谋 yönündeki iddialar谋n gerçek olmad谋臒谋n谋 ifade eden Ba艧ar, 艧ehrin Osmanl谋 hükümdar谋 Sultan II. Mehmet taraf谋ndan askeri haz谋rl谋klar谋n ard谋ndan 54 gün süren ku艧atma muharebesi neticesinde sava艧la fethedildi臒ini dile getirdi.

Sultan II. Mehmet'in 陌slami gelene臒e uygun olarak hem ku艧atma öncesinde hem ku艧atma esnas谋nda üç defa Bizans 陌mparatoru'ndan 艧ehri teslim etmesini istedi臒ini anlatan Ba艧ar, "Sultan II. Mehmet, 艧ehrin zarar görmemesi, can kayb谋 olmamas谋 için sava艧s谋z teslim etmesini teklif etmi艧 ise de 陌mparator XI. Konstantinos bu teklifi kabul etmemi艧 ve 艧ehri müdafaa etmi艧ti ve nihayet 29 May谋s 1453 Sal谋 günü Sultan II. Mehmet'in ku艧atmas谋 fetihle sonuçland谋." diye konu艧tu.

Kerkoporta Kap谋s谋'n谋n aç谋k unutuldu臒u iddias谋

Prof. Dr. Ba艧ar, Dukas Tarihi'nde yer alan ve Stefan Zweig'谋n da yazd谋臒谋, 陌蝉迟补苍产耻濒'un fethinde Kerkoporta (Cambazhane) Kap谋s谋'n谋n kilitlenmesinin unutulmas谋ndan dolay谋 Osmanl谋 ordusunun içeri girdi臒i ve böylece fethin kolayla艧t谋臒谋 iddias谋n谋n ise gerçe臒i yans谋tmad谋臒谋n谋 söyledi.

Bizansl谋 tarihçi Dukas'谋n ku艧atma s谋ras谋nda 陌蝉迟补苍产耻濒'da bulunmad谋臒谋na ve fetihten sonra eserini kaleme ald谋臒谋na dikkati çeken Ba艧ar, 艧unlar谋 aktard谋:

"Dukas, eserinde Osmanl谋lardan 50 kadar bir birli臒in bugünkü Ayvansaray ile Tekfur Saray谋 dedi臒imiz bölgedeki surlarda, Bizansl谋lar taraf谋ndan aç谋k unutulan Kerkoporta isimli bir kap谋dan içeri girerek 艧ehri fethettiklerini kaydetmi艧. Dukas, yanl谋 bir 艧ekilde Osmanl谋'n谋n ba艧ar谋s谋n谋 gizlemek için böyle bir kay谋tta bulunmu艧 ve bu kayd谋 Hammer, Franz Babinger gibi baz谋 modern dönem Bat谋l谋 tarihçiler de ileri sürmü艧lerdir. Bu tamam谋yla gerçek d谋艧谋. Bütün görgü tan谋klar谋, Latin kaynaklar谋, Dukas d谋艧谋ndaki Bizans kaynaklar谋, o 54 günlük ku艧atman谋n safhalar谋n谋 günlük 艧eklinde kaleme alm谋艧lard谋r."

Prof. Dr. Ba艧ar, ku艧atma s谋ras谋nda özellikle Edirnekap谋 ile bugünkü Topkap谋 aras谋ndaki surlara yo臒un top at谋艧lar谋 yap谋ld谋臒谋n谋, kaynaklara göre de Topkap谋'dan 艧ehre girildi臒ini belirtti.

Osmanl谋 ordusu ve Bizans kuvvetlerinin say谋s谋na ili艧kin çok farkl谋 bilgiler payla艧谋lmas谋na de臒inen Ba艧ar, "Kaynaklarda, Osmanl谋 ordusunun mevcudu hakk谋nda 100 binden 300 bine kadar kay谋tlar bulunmaktad谋r. Bütün bu kaynaklardaki bilgiler de臒erlendirildi臒inde, 艧ehri savunanlar谋n Bat谋'dan gelen yard谋mc谋 birliklerle 9-10 bin kadar oldu臒unu, 艧ehri fethetmek için gelen Sultan II. Mehmet'in ordusunun ise 90-100 bin aras谋nda oldu臒unu söyleyebiliriz." 艧eklinde konu艧tu.

艦ehir fethedilirken 28 May谋s'谋 29 May谋s'a ba臒layan gecenin sabah谋na kar艧谋 her taraftan kara ve deniz surlar谋na hücuma geçildi臒ini ifade eden Ba艧ar, Osmanl谋 birlikleri 艧ehre girerken surlara ilk ç谋kan谋n Ulubatl谋 Hasan isminde bir yeniçeri oldu臒u bilgisini, ku艧atma s谋ras谋nda 艧ehirde bulunan Françes isimli bir Bizans tarihçisinin verdi臒ini aktard谋.

Ba艧ar, "Françes'in yazd谋臒谋 ancak orijinal nüsha olmay谋p 16. yüzy谋lda geni艧letilmi艧 olan bir nüshada, Ulubatl谋 Hasan ad谋 geçmektedir. Sonraki dönem Türk kaynaklar谋na da Ulubatl谋 Hasan ad谋 kaydedilmi艧tir. Fatih dönemi Osmanl谋 kroniklerinde Ulubatl谋 Hasan'谋n ad谋 geçmez. Yaln谋zca 2. Bayezid döneminde, Behi艧ti Sinan Çelebi, Tevarih-i Ali Osman adl谋 eserinde babas谋 Süleyman Bey'in burçlara ilk bayrak dikti臒ini kaydetmi艧. Sinan Çelebi, bu sebeple Fatih Sultan Mehmet taraf谋ndan fetihten hemen sonra 艧ehrin suba艧谋s谋 olarak tayin edildi臒i 艧eklinde bir kay谋tta bulunmu艧tur. Bunun d谋艧谋nda ba艧ka bir kay谋t yoktur." diye konu艧tu.

Büyük Osmanl谋 tarihçisi Halil 陌nalc谋k'谋n, fetihten önce 陌蝉迟补苍产耻濒'a ölü bir 艧ehir benzetmesi yapt谋臒谋n谋 hat谋rlatan Ba艧ar, 艧ehrin 1204'teki Latin i艧gali sonras谋 nüfusunun azald谋臒谋n谋, binalar谋n, mabetlerin y谋k谋lmaya yüz tuttu臒unu ve eski görkemine ula艧amad谋臒谋n谋 dile getirdi.

Ba艧ar, "陌蝉迟补苍产耻濒'un fethi asl谋nda bu 艧ehir için kurtulu艧 olmu艧 ve Fatih Sultan Mehmet, fetihten hemen sonra kentin bir Türk-陌slam 艧ehri olmas谋 için imar ve in艧a faaliyetleriyle nüfusunun artmas谋 için iskan tedbirleri alm谋艧t谋r. Böylece 艧ehir k谋sa sürede Türk-陌slam kimli臒ine bürünmü艧, nüfusu artm谋艧 ve geli艧mesini sürdürmü艧tür." de臒erlendirmesinde bulundu.