365bet�����������籭

Karabağ'ın sembol şehri Şuşa'da 1869 yılında dünyaya gelen Ağaoğlu, gençliğinden itibaren Türk milletinin modernleşmesi, çağdaşlaşması ve kalkınması için kalemi ve fikirleriyle mücadele etti. Yazdığı çok sayıda kitap ve yüzlerce makaleyle Doğu dünyasında uyanış, demokrasi ve kadın hakları gibi konularda etkili görüşler ortaya koydu.

Ahmet Ağaoğlu, Azerbaycan'da Ermeni saldırılarına karşı kurulan ilk milli siyasi teşkilatın başında yer aldı. Türkiye'de ise İttihat ve Terakki döneminde aktif görev üstlendi, aynı zamanda gazetecilik alanında Türk basınının gelişimine öncülük etti. Düşünce ve eylem adamı kimliğiyle öne çıkan Ağaoğlu, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1918 yılında ülkesinde milletvekili olarak görev yaptı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecine de katkıda bulundu.

Avrupa'da eğitim alan ilk Azerbaycanlı

1889 yılında Paris'e giderek Sorbonne Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kaydolan Ağaoğlu, Avrupa'da eğitim gören ilk Azerbaycanlı oldu. Yurda döndüğünde Neşr-i Maarif adlı cemiyeti kurarak özellikle mezhep farklılıklarının doğurduğu toplumsal sorunlara karşı mücadele etti, din adamlarındaki yozlaşma, eğitim eksiklikleri ve kadın hakları üzerine kaleme aldığı eserlerle dikkati çekti.

Kafkasya'da 1905 yılında başlayan Ermeni-Türk çatışmalarında Türk halkının silahlı savunmasını üstlenmek amacıyla Difai Partisi’ni kurdu. Çarlık Rusyası'nın baskılarının artması üzerine 1909 yılında İstanbul'a göç etti. Burada Maarif Müfettişliği ve Süleymaniye Kütüphanesi Müdürlüğü görevlerine getirildi. Aynı dönemde İstanbul Darülfünunu'nda (Üniversitesi) Rusça ve Türk-Moğol tarihi dersleri verdi.

1911'de Türk Yurdu Cemiyeti, 1912'de ise Türk Ocağı’nın kurucuları arasında yer alan Ağaoğlu, memuriyet görevinden istifa ederek siyasete atıldı. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin 12 kişilik Merkez-i Umumi heyetinde yer aldı ve 1914 seçimlerinde Afyonkarahisar'dan Osmanlı Meclis-i Mebusanı'na milletvekili seçildi.

1918'de Azerbaycan bağımsızlığını ilan edince, Anadolu'dan yola çıkan Kafkas İslam Ordusu Komutanı Nuri Paşa'nın siyasi müşaviri olarak Bakü'ye dönen Ağaoğlu, burada Azerbaycan Cumhuriyeti Meclisi'ne seçildi. Aynı yılın sonbaharında İstanbul'a döndü ancak İngilizler tarafından tutuklanarak Malta'ya sürgüne gönderildi.

Anadolu Ajansının ilk yönetim kurulu başkanı oldu

1921 yılında serbest bırakılmasının ardından Anadolu'ya geçerek Milli Mücadele'ye katılan Ağaoğlu, Atatürk'ün başkanlığındaki Ankara hükümeti tarafından Matbuat ve İstihbarat Umum Müdürlüğü görevine atandı. Aynı zamanda Hakimiyet-i Milliye gazetesinde başyazarlık yaptı.

Siyasi kariyerine Türkiye Büyük Millet Meclisinde devam eden Ağaoğlu, Kars milletvekili olarak ikinci ve üçüncü dönemlerde TBMM'de görev yaptı. Bu süreçte eğitim faaliyetlerinden de kopmadı, Ankara Hukuk Mektebi'nde anayasa hukuku dersleri verdi.

1925 yılında Anadolu Ajansının anonim şirket haline getirilmesinin ardından gerçekleştirilen ilk yönetim kurulu toplantısında ajansın ilk Yönetim Kurulu Başkanı seçildi.

1930'da Atatürk'ün isteğiyle kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kuruluşunda yer alan Ağaoğlu, partinin kısa süre sonra kapatılmasıyla aktif siyasetten çekildi. İstanbul'a taşınarak Darülfünun'da hukuk tarihi profesörlüğü yaptı. Emekliliğin ardından çeşitli gazetelerde yazılarına devam etti.

Ahmet Ağaoğlu, 19 Mayıs 1939 tarihinde İstanbul'da hayatını kaybetti.

Ailesi de Türk siyasi hayatına katkı sundu

Ahmet Ağaoğlu'nun çocukları da babalarının izinden giderek Türkiye’nin siyasi ve toplumsal tarihine damga vurdu.

Oğlu Samet Ağaoğlu, Demokrat Parti döneminde Çalışma ve Ticaret Bakanlıkları ve Başbakan Yardımcılığı görevlerinde bulundu.

Kızı Süreyya Ağaoğlu, 1928 yılında serbest avukatlık ruhsatı alarak "Türkiye'nin ilk kadın avukatı" ünvanını kazandı.

Diğer kızı Tezer Ağaoğlu (Taşkıran) ise erkek lisesine atanan ilk kadın öğretmen oldu. Siyasete atılan Tezer Ağaoğlu, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde 7. dönemde Kastamonu, 8. ve 9. dönemlerde ise Kars milletvekilliği yaptı.