365bet体育在线世界杯

Çal谋艧ma hayat谋n谋n "vebas谋": Mobbing

艦ule Özkan
17.06.2025
Ankara

鈥淏en i艧 yerindeki psikolojik tacizi, yani y谋ld谋rmay谋, çal谋艧ma hayat谋n谋n vebas谋 olarak tan谋ml谋yorum. Çünkü müdahale edilmezse t谋pk谋 bir veba gibi tüm i艧 yerini sarabilir鈥�

Daha fazlas谋 için Instagram’dan

Mobbing E臒itim Yard谋m Ara艧t谋rma Derne臒i (MEYAD) Genel Ba艧kan谋 陌smail Akgün, çal谋艧an谋n ya艧ad谋臒谋 durumun mobbing (y谋ld谋rma) olup olmad谋臒谋n谋 anlayabilmesi için baz谋 i艧aretlere dikkat etmesi gerekti臒ini belirterek, "陌艧 yerinde bir ki艧i ya da birkaç ki艧iye yönelik hedefleme varsa, örne臒in günah keçisi ilan edilme ya da damgalanma söz konusuysa, bu durum ciddiye al谋nmal谋d谋r." dedi.

Mobbing uzman谋 陌smail Akgün, AA muhabirine, mobbingin ne anlama geldi臒ini, hangi davran谋艧lar谋n bu kapsama girdi臒ini ve ma臒durlar谋n hangi yollarla haklar谋n谋 arayabilece臒ini de臒erlendirdi.

Çal谋艧ma ve Sosyal Güvenlik Bakanl谋臒谋 öncülü臒ünde haz谋rlanan çal谋艧maya at谋fta bulunan Akgün, mobbingin, “陌艧 yerlerinde bir veya birden fazla ki艧i taraf谋ndan, di臒er ki艧i ya da ki艧ilere yönelik, belirli bir süre sistematik 艧ekilde devam eden y谋ld谋rma, pasifize etme veya i艧ten uzakla艧t谋rma amac谋 ta艧谋yan; ma臒durun ki艧ilik de臒erlerine, mesleki konumuna, sosyal ili艧kilerine veya sa臒l谋臒谋na zarar veren kas谋tl谋 ve kötü niyetli davran谋艧lar bütünüdür.” 艧eklinde tan谋mland谋臒谋n谋 aktard谋.

"Mobbing, do臒rudan ya da dolayl谋 yollarla uygulanabilir"

Mobbingin yaln谋zca aç谋k sald谋rgan tutumlarla de臒il, dolayl谋 yollarla da uygulanabilece臒ini ifade eden Akgün "Çal谋艧ana a艧谋r谋 i艧 yükü verilmesi, tam aksine hiçbir görev verilmemesi, dedikodu, d谋艧lama, iftira gibi tutumlar da mobbing kapsam谋nda de臒erlendirilebilir. Bu tür davran谋艧lar zamanla ma臒durun mesleki yetkinli臒ini, psikolojik sa臒l谋臒谋n谋 ve sosyal ili艧kilerini olumsuz yönde etkileyebilir." diyerek konu艧tu.

Akgün, mobbingin yaln谋zca belirli meslek gruplar谋nda ya da sektörlerde de臒il, kamu ve özel sektör fark etmeksizin her i艧 yerinde görülebilece臒ini vurgulayarak uygulay谋c谋n谋n veya ma臒durun kad谋n ya da erkek olabilece臒ini, cinsiyet temelli bir s谋n谋rlaman谋n söz konusu olmad谋臒谋n谋 kaydetti.

Mobbing vakalar谋n谋n de臒erlendirilmesinde sürenin de önemli bir kriter oldu臒unun alt谋n谋 çizen Akgün, "Yarg谋tay’谋n kararlar谋nda bu sürenin kimi zaman üç ay olarak kabul edildi臒ini görüyoruz. Ancak bu süre, olay谋n niteli臒ine göre bir ay da olabilir, bir buçuk y谋l da. Burada as谋l önemli olan, davran谋艧lar谋n sistematikli臒i ve ma臒dur üzerinde yaratt谋臒谋 etkidir." dedi.

"Mobbing, vebad谋r"

Akgün, mobbingin ki艧ide hem fiziksel hem de psikolojik aç谋dan ciddi olumsuz etkiler yaratabilece臒ini belirtti.

Uyku düzensizliklerinden sindirim sistemi problemlerine, ba艧 a臒r谋s谋, migren, ba臒谋艧谋kl谋k zay谋fl谋臒谋, ciltte dökülme ya da pullanma, ani kilo de臒i艧imleri, kronik yorgunluk, titreme ve terleme gibi pek çok fiziksel belirtiyle kendini gösterebildi臒ini vurgulad谋.

Psikolojik etkiler aras谋nda ise stres, kayg谋, depresyon, özgüven kayb谋, sosyal izolasyon, odaklanma zorlu臒u ve performans dü艧üklü臒ünün öne ç谋kt谋臒谋n谋 aktaran Akgün, bu durumun i艧 kazalar谋n谋 da art谋rabilece臒ine i艧aret ederek, “Ben i艧 yerindeki psikolojik tacizi, yani y谋ld谋rmay谋, çal谋艧ma hayat谋n谋n vebas谋 olarak tan谋ml谋yorum. Çünkü müdahale edilmezse, t谋pk谋 bir veba gibi tüm i艧 yerini sarabilir.” dedi.

Akgün, bir çal谋艧an谋n ya艧ad谋臒谋 durumun mobbing olup olmad谋臒谋n谋 anlayabilmesi için baz谋 i艧aretlere dikkat etmesi gerekti臒ini belirterek, 艧öyle konu艧tu:

"陌艧 yerinde bir ki艧i ya da birkaç ki艧iye yönelik hedefleme varsa, örne臒in günah keçisi ilan edilme, damgalanma söz konusuysa, bu durum ciddiye al谋nmal谋d谋r. Kimsenin yapmak istemedi臒i angarya i艧ler sürekli ayn谋 ki艧iye veriliyorsa ya da zorluk derecesi yüksek görevler sürekli o ki艧iye yönlendiriliyorsa, burada adaletsizlik ve sistematik d谋艧lama olabilir. Bu tür durumlarla kar艧谋la艧an ki艧ilerin mutlaka psikolog, psikiyatrist ya da hukukçulardan profesyonel destek almas谋 gerekir."

"Mobbinge u臒rayan ki艧i öncelikle sakin kalmal谋 ve durumu anlamal谋"

Akgün, mobbing ma臒duru ki艧ilerin atmas谋 gereken ad谋mlara de臒inerek, "Öncelikle ki艧i sakin olmal谋 ve ya艧ad谋臒谋 durumun gerçekten mobbing olup olmad谋臒谋n谋 de臒erlendirmelidir. Mobbing hakk谋nda yeterli bilgiye sahip de臒ilse k谋sa bir ara艧t谋rma yapabilir, alan谋nda uzman ki艧ilerden destek alabilir. E臒er ya艧ad谋klar谋n谋n mobbing oldu臒una kanaat getirmi艧se, bu durumu sözlü olarak bildirmesi gerekir." dedi.

Mobbing uygulayan ki艧i bir i艧 arkada艧谋ysa, durumun do臒rudan amire; e臒er amirin kendisi mobbing uyguluyorsa bir üst yetkiliye sözlü olarak bildirilmesi gerekti臒ini söyleyen Akgün, sonuç al谋nam谋yorsa dilekçeyle yaz谋l谋 ba艧vuru yap谋lmas谋n谋n daha sa臒l谋kl谋 olaca臒谋n谋 belirtti.

Akgün, ba艧vuru yap谋labilecek resmi kurumlar谋 da hat谋rlatarak 艧öyle devam etti:

"Devletimizin çok k谋ymetli kurumlar谋 var. Türkiye 陌nsan Haklar谋 ve E艧itlik Kurumu (T陌HEK), Kamu Denetçili臒i Kurumu (Ombudsmanl谋k), TBMM Dilekçe Komisyonu, Cumhurba艧kanl谋臒谋 陌濒别迟颈艧颈尘 Merkezi (C陌MER) ve ALO 170 hatt谋 ba艧vurulabilecek önemli mekanizmalar. Özellikle 4857 say谋l谋 陌艧 Kanunu’na tabi çal谋艧anlar谋n ALO 170’i aramas谋 önemlidir. Ayr谋ca Çal谋艧ma ve 陌艦KUR 陌l Müdürlüklerine yaz谋l谋 ba艧vurular da yap谋labilir. Her vatanda艧谋n dava açma hakk谋 vard谋r ancak biz bu süreci en sona b谋rakmay谋 öneriyoruz. Buradaki amaç kurumlar谋 y谋pratmak de臒il, ki艧inin hakk谋n谋 ararken ayn谋 zamanda i艧 bar谋艧谋n谋 korumas谋."

"Mobbingi ispatlamak için belgeler önemlidir"

Belgelerin mobbingi ispatlama sürecindeki önemine dikkati çeken Akgün, "Mobbing iddialar谋nda yaz谋l谋 belgeler, dijital yaz谋艧malar, sa臒l谋k raporlar谋, kamera kay谋tlar谋 ve 艧ahit beyanlar谋 delil niteli臒i ta艧谋r. Somut belgenin bulunmad谋臒谋 durumlarda ise ma臒durun ya艧ad谋klar谋n谋 tarih, saat ve içerikleriyle birlikte düzenli olarak not etmesinin ispatlama sürecini kolayla艧t谋rabilir. Ayr谋ca, hukuk sisteminde yakla艧谋k ispat ilkesi geçerlidir ve bu tür durumlar谋n da yarg谋 sürecinde dikkate al谋nabilir." diyerek konu艧tu.

Akgün, mobbingin Türk hukuk sisteminde do臒rudan tan谋mlanmasa da Anayasa’n谋n 10., 12., 17. ve 49. maddeleriyle Türk Borçlar Kanunu’nun 417. maddesi ve 陌艧 Kanunu’nun çe艧itli hükümleriyle dolayl谋 olarak düzenlendi臒ini belirtti. 陌艧 Kanunu’nun 24. ve 25. maddelerinin ma臒dura hakl谋 nedenle i艧 akdini feshetme ve tazminat alma hakk谋 tan谋d谋臒谋n谋, mobbing uygulayan谋n ise tazminats谋z i艧ten ç谋kar谋labilece臒ini aktard谋.

Mobbingle mücadelede önemli bir dönüm noktas谋n谋n 2011 tarihli Ba艧bakanl谋k Genelgesi ile at谋ld谋臒谋n谋, son olarak da 2025/3 say谋l谋 “陌艧 Yerlerinde Psikolojik Tacizin Önlenmesi” konulu Cumhurba艧kanl谋臒谋 Genelgesi ile bu çerçevenin güçlendirildi臒ini söyleyen Akgün, “Genelgede mobbing temel hak ve özgürlük ihlali olarak tan谋mlan谋yor. 陌艧veren ve yöneticilere sorumluluk yükleniyor, e臒itim zorunlu hale getiriliyor, gizlilik ve itibar谋n korunmas谋 vurgulan谋yor. Toplu i艧 sözle艧melerine önleyici hüküm eklenmesi ve Mobbing ile Mücadele Kurulu’nun yetkilerinin art谋r谋lmas谋 da önemli ad谋mlar aras谋nda.” diyerek sözlerini sonland谋rd谋.