TBMM
SanayiÌýveÌýTeknolojiÌýBakanı Mehmet Fatih °²¹³¦Ä±°ù, hava savunma sistemi Çelik Kubbe'nin geliÅŸtirmesini hızla tamamlayacaklarını belirterek, "Uzun menzilli füze geliÅŸtirme kabiliyetlerimizi daha ileri düzeylere taşıyacağız. Ãœlkemizin istikbalini tehdit edecekÌýplanlara asla geçitÌýve°ù³¾±ð²â±ð³¦±ðÄŸ¾±³ú." dedi.
°²¹³¦Ä±°ù,ÌýTBMMÌýPlanÌýveÌýµþü³Ùç±ðÌýKomisyonundaÌýBakanlığı ile baÄŸlı kuruluÅŸlarınınÌý2025Ìý²âı±ôıÌý²úü³Ùç±ðlerine iliÅŸkin sunum yaptı.
Uluslararası ekonominin bölgesel çatışmalarÌýveÌýküresel ticarette korumacılık önlemleri etkisinde olduÄŸunu belirten °²¹³¦Ä±°ù, konjonktürel zorluklara raÄŸmen Türkiye'nin 16 çeyrektir büyümeyi sürdürdüğünü ifade etti.
°²¹³¦Ä±°ù,ÌýsanayiÌýüretim endeksinin salgın öncesi döneme göre Almanya'da yüzde 10,3, Ä°talya'da yüzde 6,1, Fransa'da yüzde 3ÌýveÌýÄ°spanya'da yüzde 1,4 aÅŸağıda seyrederken, Türkiye'de yüzde 19,7 yükseldiÄŸine dikkati çekti.
Ä°hracatın savunmaÌýveÌý³ó²¹±¹²¹³¦Ä±±ôı°ìÌýsanayinde yüzde 17,8, çelikte yüzde 8,8, otomotivde yüzde 6,4ÌýveÌýkimya ürünlerinde yüzde 2,5 arttığını vurgulayan °²¹³¦Ä±°ù, bu baÅŸarının son 22 yılda elde ettikleri kazanımların sonucu olduÄŸu dile getirdi.
°²¹³¦Ä±°ù, bu dönemdeÌýsanayide çalışan sayısının 3 milyon 900 binden 6 milyon 700 bine çıktığınıÌýveÌýsanayiÌýüretiminin 3,2 katına yükseldiÄŸine iÅŸaret etti.
- YüksekÌýteknolojiÌýihracatı artacak
Ä°³¾²¹±ô²¹³ÙÌýsanayisi katma deÄŸerinde dünyadaki paylarının yüzde 0,70'den yüzde 1,33'e ulaÅŸtığını belirten °²¹³¦Ä±°ù, "Yıllık ihracatımızı 36 milyar dolardan 262 milyar dolara çıkardık. Ä°hracatımızın dünyadaki payı yüzde 0,55'ten 1,07'ye yükseldi. Orta ²âü°ì²õ±ð°ìÌýveÌý²âü°ì²õ±ð°ìÌýteknolojili ürünlerin ihracatını 10 milyar dolardan 97 milyar dolara çıkardık. Türkiye bugün, Çin'den Orta Avrupa'ya kadar uzanan kuÅŸakta en fazla ürünü rekabetçi ÅŸekilde en fazla ülkeye ihraç edebilen ülkedir." diye konuÅŸtu.
°²¹³¦Ä±°ù, sayıları 2'den 104'e çıkan teknoparklarda ²â±ð²Ô¾±±ô¾±°ìç¾± fikirlerin katma deÄŸerli ürünlere dönüştüğünü vurgulayarak, 11 bin 86 giriÅŸimin inovasyonu sürdürdüğü teknoparklarda yürütülen proje sayısının 78 bini aÅŸtığını söyledi.
"12. KalkınmaÌýPlanımız doÄŸrultusunda 2028'e kadar ²âü°ì²õ±ð°ìÌýveÌýorta-²âü°ì²õ±ð°ìÌýteknolojili ürünlerin ihracatını 97 milyar dolardan 176 milyar dolara çıkaracağız" diyen °²¹³¦Ä±°ù, ileriÌýteknolojiÌýüretim üssü haline geleceklerini kaydetti.
°²¹³¦Ä±°ù, bu amaçla HIT-30 YüksekÌýTeknolojiÌýYatırım Programı'nı ilan ettiklerini belirterek, 2030'a dek ileriÌýteknolojiÌýalanlarında 30 milyar doların üzerinde yatırımın önünü açacaklarının altını çizdi.
- Yükselen YenilikçiÌýTeknolojiler ÇaÄŸrısı'na 630 baÅŸvuru
Elektrikli Araçlar ÇaÄŸrısı ile otomotiv sektörünü tedarik zinciriyle geleceÄŸe hazırlayacaklarını belirten °²¹³¦Ä±°ù, bugüne kadar 40 binden fazla Togg'un, sahiplerine teslim edildiÄŸini aktardı.
°²¹³¦Ä±°ù, dünyanın en deÄŸerli elektrikli araç markasının 6.Ìý²âı±ôında ulaÅŸtığı üretim adedine 1,5 yılda eriÅŸtiklerini vurgulayarak, "Ãœlke genelinde 24 bin 400 halka açık ÅŸarj baÄŸlantısı sayısıyla araç başına düşen ÅŸarj noktası sayısında Avrupa'da lideriz. Dünyanın en büyük elektrikli araç üreticisi BYD, yıllık 150 bin elektrikli araç kapasiteli tesisiniÌýveÌý²â±ð²Ô¾±±ô¾±°ìç¾±Ìýteknolojilere yönelik AR-GE merkezini Manisa'da kuracağını ilan etti. Sektörümüzün yeni mobilite ekosistemine dönüşümü adına benzer yatırımları ülkemize kazandırmak üzere çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.
TÃœBÄ°TAK enstitülerinde çip üretim kabiliyetlerini yeni bir üretim tesisiyle taçlandıracaklarını aktaran °²¹³¦Ä±°ù, şöyle devam etti:
"³Ûü°ì²õ±ð°ìÌýteknolojiÌýyatırımlarına AR-GE'den yatırıma uçtan uca destek saÄŸlayan 'TeknolojiÌý°¿»å²¹°ì±ôıÌýSanayiHamlesi Programı'na baÅŸarıyla devam ediyoruz. Bugüne kadar desteklediÄŸimiz projeler tamamlandığında cari açığın kapanmasına yılda 7,2 milyar dolar katkı saÄŸlayacağız. Ä°±ô±ð³Ù¾±ÅŸ¾±³¾, iklim, biyoteknolojiÌýveÌýafetÌýteknolojileri gibi geleceÄŸinÌýteknolojilerine yönÌýverecek alanlara odaklanan, bu yıl çıktığımız Yükselen YenilikçiÌýTeknolojiler ÇaÄŸrısı'nda 630 yeni yatırım için baÅŸvuru gerçekleÅŸti. Bu yıl, TÃœBÄ°TAK programlarında 185 üniversiteÌýveÌý2 bin 750 firmanın 9 bin 700 projesine 8,4 milyar lira destek saÄŸladık. DesteklediÄŸimiz ulusal araÅŸtırma altyapılarının sayısını 11'e yükselttik.ÌýTeknolojiÌýGeliÅŸtirme Bölgelerine bugüne dek 11 milyar liralık altyapı desteÄŸi sunduk,Ìý2025'te 900 milyon lira kaynak saÄŸlayacağız."
°²¹³¦Ä±°ù, geçerli tescile sahip sınai mülkiyet portföyünü bu dönemde 93 binden 2 milyona çıkardıklarını belirterek, geçen yıl 1826 uluslararası araÅŸtırma raporuyla uluslararası patent araÅŸtırmaÌýveÌýinceleme otoriteleri arasında 9'uncu, yerli patent baÅŸvurularında dünyada 12'nci, marka baÅŸvurularında 4.ÌýveÌýtasarım baÅŸvurularında 2. sıraya yükseldiklerini söyledi.
- "165 milyar lira tutarında 1865 yatırımı teşvik ettik"
Sanayide karbon ayak izini azaltma, enerjiÌýve°ù¾±³¾±ô¾±±ô¾±ÄŸ¾±ni artırmaÌýveÌýyenilenebilir enerji kullanmada kararlı olduklarının altını çizen °²¹³¦Ä±°ù, ÅŸu bilgileri paylaÅŸtı:
"TÃœBÄ°TAK desteÄŸiyle yeÅŸilÌýteknolojilerin Türkiye'de geliÅŸtirilmesine yönelik 600 milyon liraÌý²úü³Ùç±ðli 74 AR-GE projesini hayata geçiriyoruz. AB Sınırda Karbon Düzenlemesini sektörlerimiz için fırsata dönüştürmeyi amaçlıyoruz. YeÅŸil dönüşümde avantajlı finansman saÄŸlayacak TürkiyeÌýSanayiÌýKarbonsuzlaÅŸma Yatırım Platformunun kurulumu için uluslararası paydaÅŸlarımızla çalışmalara baÅŸladık. Bu programla 3 milyar avroluk kaynağıÌýsanayimize sunmayı hedefliyoruz. Dünya Bankası ile sürdürdüğümüz proje kapsamındaÌý2025'te OSB'lerimizin 6 milyar 300 milyon liralık yeÅŸil altyapı yatırımlarını destekleyeceÄŸiz. BuÌý²âı±ôın 10 ayında enerjiÌýve°ù¾±³¾±ô¾±±ô¾±ÄŸ¾±ÌýveÌýgeri kazanımı, yenilenebilir enerji, atık geri kazanımıÌýveÌýbertarafı, çevre yatırımları konularında 165 milyar lira tutarında 1865 yatırımı teÅŸvik ettik."
Temiz enerji kaynaklarına yönelik çalışmaları hızlandırdıklarını belirten °²¹³¦Ä±°ù, nükleer enerjiÌýteknolojilerine yönelik AR-GE programı baÅŸlatacaklarını duyurdu.
°²¹³¦Ä±°ù, yapay zeka çaÄŸrılarıyla firmaÌýveÌýkamu kurumlarının ihtiyaç duyduÄŸu yapay zeka çözümlerinin Türkiye'de geliÅŸtirilmesi için 96 milyon liraÌý²úü³Ùç±ðli 30 projeyi destekledikleriniÌýveÌý°Õü°ù°ìç±ðÌýverilerle zenginleÅŸtirilen, ilk temel yapay zeka büyük dil modelini TÃœBÄ°TAK'ta geliÅŸtirdiklerini kaydetti.
- "156 milyar lira sabit yatırımın önünü açtık"
Tam bağımsız Türkiye'nin anahtarının savunmaÌýsanayisi olduÄŸunu vurgulayan °²¹³¦Ä±°ù, soykırımcı Ä°srail'in saldırganlığını dünyanın seyretmesinin, büyük felaketlerin habercisi olduÄŸunu dile getirdi.
°²¹³¦Ä±°ù, bu tablo karşısında en güçlü stratejilerinin MilliÌýTeknolojiÌýHamlesi olduÄŸunun altını çizerek, ÅŸunları söyledi:
"40 yıldır sürdürdüğümüz terörle mücadele bize ancak kendi kabiliyetlerimizle geliÅŸtirdiÄŸimiz sistemlerin esaslı bir güvenlik saÄŸladığını göstermiÅŸtir. Bugüne dek, açık ya da örtülü ambargolarla hızımız kesilmeye çalışılsa da kurduÄŸumuz AR-GEÌýveÌýüretim altyapısıyla Türkiye'nin istiklaliniÌýveÌýistikbalini güçlü kılacak adımlar atmayı baÅŸardık. CumhurbaÅŸkanı'mızın liderliÄŸinde yürüttüğümüz istikrarlı politikalarla savunmaÌýsanayisinde büyük bir atılım gerçekleÅŸtirdik. MilliÌýveÌýözgün ürünleri önceleyen uzun dönemli AR-GE, yatırım, tedarikÌýplan±ô²¹³¾²¹±ô²¹°ùıÌýveÌýnitelikli insan kaynağıyla savunmaÌýsanayimiz MilliÌýTeknolojiÌýHamlesi'nin öncüsü oldu."
Bakan °²¹³¦Ä±°ù, yerli ürünlerin payını yüzde 20'lerden yüzde 80'lerin üzerine çıkardıklarını bildirerek, savaÅŸ paradigmalarını deÄŸiÅŸtiren insansız hava araçları Bayraktar TB2ÌýveÌýTB3'ten AKINCI'ya, ANKA'dan KIZILELMA'ya, KAAN'dan HÃœRKUÅž'a ATAK'tan GÖKBEY'e, MÄ°LGEM'den TCG ANADOLU'ya ATMACA'dan GÖKDOÄžAN'a, ÇAKIR'dan Ä°MECE'ye her biri dünyada ancak birkaç ülkenin sahip olduÄŸuÌýteknolojik kabiliyetlerden örneklerÌýverdi.
TÃœBÄ°TAK SAGEÌýveÌýROKETSAN bünyesinde yürütülen süpersonik hızda çalışan ramjet itki sistemleri geliÅŸtirme çalışmalarının sürdüğünü belirten °²¹³¦Ä±°ù, ÅŸunları kaydetti:
"SavunmaÌýsanayimizin bu seviyelere gelmesi için desteklerimizi esirgemedik. 2002'den bugüne savunmaÌýsanayisinde 886 yatırım için teÅŸvik belgesi düzenledik. 156 milyar lira sabit yatırımın önünü açtık. 19 bin çalışanın istihdam edildiÄŸi 67 AR-GEÌýveÌýTasarım Merkezi'ne 172 milyar 300 milyon lira destek saÄŸladık. Teknoparklarımızda savunmaÌýsanayiÌýalanında 291 firmamız 5 bin 850 araÅŸtırmacıylaÌýteknolojiÌýgeliÅŸtirmeye devam ediyor. TÃœBÄ°TAK aracılığıyla 1493 savunmaÌýsanayiÌýprojesineÌýveÌý2 bin 233 bilim insanıÌýveÌýgencimize 38 milyar 300 milyon lira destek saÄŸladık. Stratejik kurumlarımız için uçtan uca güvenli ses,ÌýveriÌýveÌýgörüntü haberleÅŸmesi saÄŸlayan sistemleri üretiyoruz. Hiç kimsenin Türkiye'ye zararÌývermeyi aklından dahi geçiremeyeceÄŸi bir caydırıcılık seviyesine mutlaka geleceÄŸiz. Farklı irtifaÌýveÌýmenzildeki hava tehditlerine karşı ülkemiz için güvenlik kalkanı vazifesi görecek hava savunma sistemi Çelik Kubbe'nin geliÅŸtirmesini hızla tamamlayacağız. Uzun menzilli füze geliÅŸtirme kabiliyetlerimizi daha ileri düzeylere taşıyacağız. Ãœlkemizin istikbalini tehdit edecekÌýplanlara asla geçitÌýve°ù³¾±ð²â±ð³¦±ðÄŸ¾±³ú."