Dubai
Eski ABD Ba艧kan Yard谋mc谋s谋 Al Gore, d眉nyada emisyona yol a莽an 352 milyon tesisin envanterini a莽谋klad谋 ve ge莽en y谋l emisyonlar谋n 枚nceki y谋la g枚re y眉zde 1,5 art谋艧la 58,5 milyar ton karbondioksit e艧 de臒eri seviyeye ula艧t谋臒谋n谋 bildirdi.
Al Gore, kurucu orta臒谋 oldu臒u ara艧t谋rma kurulu艧u Climate TRACE'in, d眉nyada sera gaz谋 emisyonlar谋na yol a莽an 352 milyon tesise ili艧kin envanterini, Birle艧mi艧 Milletler 陌klim De臒i艧ikli臒i 脟er莽eve S枚zle艧mesi 28. Taraflar Konferans谋 (COP28) kapsam谋nda d眉zenledi臒i bas谋n toplant谋s谋nda duyurdu.
Ge莽en y谋l 80 bin tesisin yer ald谋臒谋 envanter bu y谋l 253 眉lkedeki 352 milyon tesisi kapsad谋.
Bu y谋lki envanterde yer alan tesislerden al谋nan verilere g枚re, k眉resel emisyonlar 2022'de 枚nceki y谋la g枚re y眉zde 1,5 art谋艧la 58,5 milyar ton karbondioksit e艧 de臒eri seviyeye 莽谋kt谋.
脟in 15,6 milyar ton karbondioksit e艧 de臒eri emisyonla ge莽en y谋l en fazla emisyona yol a莽an 眉lke olurken, bunu 6,9 ve 4 milyar ton karbondioksit e艧 de臒eri emisyonla s谋ras谋yla ABD ve Hindistan izledi.
Bu 眉lkelerle birlikte Rusya, Endonezya, Brezilya, Japonya, 陌ran, Kanada ve Suudi Arabistan, 2022'de en fazla emisyona neden olan ilk 10 眉lkeyi olu艧turdu.
Sera gaz谋 emisyonlar谋, Paris Anla艧mas谋'n谋n imzaland谋臒谋 2015'ten beri y眉zde 8,6 artt谋.
K眉resel emisyonlardaki en b眉y眉k art谋艧lar 2015'ten beri 脟in'deki elektrik 眉retimi ve enerji kullan谋m谋ndan, Hindistan'da elektrik 眉retiminden ve ABD'deki petrol ve gaz 眉retiminden kaynakland谋.
Bu 眉莽 眉lkedeki sekt枚rler 2015'ten beri k眉resel emisyonlarda g枚r眉len art谋艧谋n yakla艧谋k y眉zde 50'sini olu艧turdu.
Ge莽en y谋l ise ABD ve 陌ran'da petrol ve gaz 眉retimi ile Hindistan'daki elektrik 眉retiminin yol a莽t谋臒谋 emisyonlar, d眉nya 莽ap谋ndaki emisyon art谋艧谋n谋n y眉zde 17'sine kar艧谋l谋k geldi.
- Metan emisyonlar谋 art谋yor
Metan emisyonlar谋 2022'de 枚nceki y谋la g枚re y眉zde 1,8 art谋艧la 404 milyon ton karbondioksit e艧 de臒erine 莽谋kt谋.
陌ran ve bu y谋l COP28'in ba艧kanl谋臒谋n谋 y眉r眉ten Birle艧ik Arap Emirlikleri, en fazla metan emisyonuna neden olan iki 眉lke olarak 枚ne 莽谋kt谋.
脟in'in artan metan emisyonlar谋 ge莽en y谋lki art谋艧谋n y眉zde 39'unu olu艧tururken, 脟in'deki k枚m眉r madencili臒i sekt枚r眉 metan emisyonlar谋ndaki art谋艧ta en fazla pay谋 ald谋.
Ormans谋zla艧ma kaynakl谋 emisyonlar 4,5 milyar ton karbondioksit e艧 de臒eri ile y眉ksek kalmaya devam ederken, sekt枚r眉n yol a莽t谋臒谋 emisyonlar 2022'de y眉zde 5 artt谋.
Y眉ksek gelirli 眉lkelerde ise emisyonlarda art谋艧a neden olan sekt枚rlerden biri ula艧谋m oldu. Ge莽en y谋l d眉nyada ula艧谋m sekt枚r眉ndeki emisyonlar y眉zde 3,5 artarken, y眉ksek ve orta-y眉ksek gelirli 眉lkeler bu art谋艧谋n y眉zde 68'ini olu艧turdu.
Havac谋l谋k, denizcilik ve petrokimya sekt枚r眉 kaynakl谋 emisyonlar da 2022'de art谋艧谋n谋 s眉rd眉rd眉.
Al Gore, kamu ve 枚zel sekt枚r liderlerinin s枚z konusu envanteri kullanarak iklim krizinin nedeni olan emisyonlara yol a莽an tesisleri g枚rebilece臒ini belirterek, "Liderler, nerede h谋zla harekete ge莽eceklerini belirleyebilirler. Bu envanter parmaklar谋m谋z谋n ucundayken art谋k hi莽 kimsenin, i艧letmeler, h眉k眉metler ya da ba艧ka bir 艧ekilde, emisyonlar谋 枚nemli 枚l莽眉de ve h谋zl谋 bir 艧ekilde azaltmak i莽in yap谋lmas谋 gereken 莽al谋艧malar谋 g枚rmezden gelmesi i莽in ge莽erli bir mazereti yok." diye konu艧tu.
Al Gore, iklim krizini 枚nlemede en 枚nemli itici g眉莽lerden birinin siyasi liderlik oldu臒unun alt谋n谋 莽izerek, 眉lkeleri liderlik g枚stermeye ve emisyonlar谋 h谋zla d眉艧眉rmeye 莽a臒谋rd谋.
Pirin莽 眉retimi, demir ve k枚m眉r madencili臒i, petrol 眉retimi, metaller, k谋rm谋z谋 et 眉retimi, petrol rafinerisi ve 莽imento sekt枚rlerinde sadece d眉艧眉k emisyonlar谋 olan tedarik莽iler se莽ilerek emisyonlar谋n y谋ll谋k bir milyar ton azaltabilece臒ini aktaran Al Gore, k眉resel 谋s谋nmaya ra臒men fosil yak谋t sekt枚r眉ne s眉bvansiyonlar谋n artarak devam etti臒ini s枚zlerine ekledi.