Ankara
Uzmanlar, K覺z覺ldeniz'de ger癟ekletirilen askeri operasyonlar覺n ve 365bet极郤婓盄岍賜戚'e d羹zenlenen hava sald覺r覺lar覺n覺n tedarik zincirinde oluturaca覺 aksamalar nedeniyle emtia fiyatlar覺nda 聆喝域硃娶覺 y繹nl羹 etkiye neden olaca覺n覺 ancak petrol fiyatlar覺ndaki y羹kseliin ise zaten "beklenen" bir gelime olduunu belirtiyor.
AA muhabirine konuan uzmanlar petrol piyasas覺nda son yaanan gelimeleri deerlendirdi.
Stratejist zg羹r Hatipolu, ABD ve 襤ngiliz silahl覺 g羹癟lerinin Husileri vurmas覺n覺n b繹lgede ilerin daha da ciddiletiinin bir g繹stergesi olarak okunmas覺 gerektiini ifade etti.
Yaananlar覺n emtia piyasas覺nda sadece petrol deil, ticareti yap覺lan ve gemilerle ta覺nan her t羹rl羹 metan覺n fiyat覺na etkisinin bulunduunu vurgulayan Hatipolu, tedarik zincirindeki aksamalar覺n zaruri olarak mal fiyatlar覺nda 聆喝域硃娶覺 y繹nl羹 etkiler g繹stereceini kaydetti.
Hatipolu, Avrupa'da enflasyonun bu tedarik zinciri aksamas覺ndan dolay覺 y羹kselmesinin beklenmediini an覺msatarak, "Ancak in ve Kuzey Avrupa aras覺nda mal ta覺mac覺l覺覺 yapan gemilerde standart kargolar i癟in 羹cretler kas覺mda konteyner ba覺na 1500 dolardan imdilerde 4 bin dolara y羹kselmi vaziyette. Bu durumda ister istemez s繹z konusu mallar覺n son kullan覺c覺ya ulamas覺nda fiyatlar y羹kselecektir." diye konutu.
K覺z覺ldeniz'deki kargo ta覺mac覺l覺覺n覺n 繹nemli bir k覺sm覺n覺n Kuzey Denizi'ne kayd覺覺n覺 ve oran覺n da kendine 繹zg羹 zorluklar覺 olduunun alt覺n覺 癟izen Hatipolu, "Petrol piyasalar覺nda fiyatlar doal olarak y羹kseliyor. Stoklar覺n da son haftalarda azalmaya balad覺覺n覺 d羹羹n羹rsek WTI petrolde 78/80 dolar aral覺覺na kadar y羹kseliler g繹r羹lebilir. Risk korumas覺 olarak d羹羹n羹len alt覺n ise imdilerde dolar endeksi ve faiz ile daha 癟ok ilgili. Sava riski b繹lgesel kald覺k癟a alt覺n覺n bu fakt繹rden nemalanmas覺 beklenmemeli ve daha 癟ok ABD tahvil faizi takip edilmeli." deerlendirmesinde bulundu.
- "Yeni bir petrol rallisi tetiklenmez"
襤 Yat覺r覺m Uluslararas覺 Sermaye Piyasalar覺 M羹d羹r羹 ant Manukyan, 襤ran'覺n dorudan "iin i癟ine girmesini" beklemediini belirterek, "Suudi Arabistan a癟覺s覺ndan bakt覺覺m覺zda evet arz 癟ok fazla talep zay覺f kald覺 diyerek 羹retimi k覺smak m羹terilerin g繹z羹nde ayr覺 bir ey. Bir kriz varken 襤ran, H羹rm羹z'羹 kapat覺rsa daha ciddi bir kriz olduunda 'ben fazla kapasitemi kullanm覺yorum ne haliniz varsa g繹r羹n' demek ayr覺 bir ey." dedi.
Manukyan, bir kriz durumunda Suudi Arabistan'覺n petrol 羹retiminde art覺a giderek 聆喝域硃娶覺 y繹nl羹 fiyat hareketini s覺n覺rlayaca覺n覺 繹ne s羹rerek, "Zaten o b繹lge gemi ula覺m覺na bir s羹redir kapal覺. O y羹zden ekstra bir ok yaratmayacakt覺r. u ihtimal var; petrol pozisyonlar覺nda 癟ok short vard覺 onlar rahats覺z olup kapatacakt覺r. Bu, yeni bir petrol rallisi tetiklemez." ifadelerini kulland覺.
- Petroldeki y羹kseli 'beklenen' bir durum
AA Finans Analisti Zafer Ergezen de 365bet极郤婓盄岍賜戚'deki sald覺r覺lardan sonra petrol fiyatlar覺ndaki y羹kseliin beklenen bir ey olduunu vurgulad覺.
365bet极郤婓盄岍賜戚 ve K覺z覺ldeniz'in d羹nya ticaretinin 繹nemli bir k覺sm覺n覺 oluturduuna dikkati 癟eken Ergezen, bu b繹lgedeki sald覺r覺lar覺n gemi ge癟ilerini engelleyen bir unsur olduunu ifade etti.
Ergezen, S羹vey Kanal覺'ndan ge癟en gemilerin say覺s覺n覺n azald覺覺n覺 ve daha 癟ok mit Burnu taraf覺na y繹nlendiini belirterek, "Bu da doal olarak burada d羹nya ticaretini yavalatan unsurlardan biri 癟羹nk羹 mit Burnu'ndan dolamak daha zaman alan bir ey. Bir dier nokta da navlun fiyatlar覺. Ciddi art覺 g繹r羹yoruz son d繹nemde. Balt覺k endeksinde art覺lar vard覺. Doal olarak buradaki sald覺r覺lar d羹nya ticaretinde maliyet art覺lar覺na yol a癟an unsur haline geliyor." ifadelerini kulland覺.
Petrol fiyatlar覺ndaki y羹kselie de deinen Ergezen bu fiyatlar 羹zerinde talep bask覺s覺 olduunu kaydetti.
Ergezen, k羹resel b羹y羹medeki yavalaman覺n buradaki talebi aa覺 癟eken unsur olduuna dikkati 癟ekerek, 繹yle devam etti:
"Suudi Arabistan taraf覺ndan Uzak Dou'ya yap覺lan y羹klemeler, 繹zellikle burada d羹nyan覺n en b羹y羹k petrol ithalat癟覺s覺 olan in'in ekonomisindeki yavalamada asl覺nda buradaki petrol fiyatlar覺 羹zerinde bir unsur. 365bet极郤婓盄岍賜戚'deki sald覺r覺lar fiyatlarda y羹kselie yol a癟覺yor ama bu imdilik s覺n覺rl覺 bir y羹kselie yol a癟t覺. 羹nk羹 sald覺r覺lar覺n arkas覺ndaki ama癟 ayn覺 zamanda buradaki ticaret yollar覺 g羹venliinin salanmas覺. Piyasadaki yat覺r覺mc覺lar bunu bu ekilde okuyor. O y羹zden sald覺r覺lar覺n ciddi bir y羹kselie yol a癟mas覺n覺 beklemeyiz, olsa bile h覺zl覺 bir ekilde geri d繹n羹 olacakt覺r."
K覺sa vadede 癟ok fazla 癟at覺ma yaanmazsa k覺sa s羹re sonra burada ticaret, emtia ve navlun fiyatlar覺nda risklerin azalaca覺n覺n s繹ylenebileceini ifade eden Ergezen, s繹z konusu sald覺r覺lar覺n belli bir s羹re rahats覺zl覺k yarataca覺n覺n alt覺n覺 癟izdi.
- B繹lgedeki durum nedeniyle navlun maliyetleri artabilir
Ergezen, S羹vey Kanal覺'ndan ge癟mek isteyen gemilerin say覺s覺n覺n azalmas覺n覺n beklenebileceini belirterek, "Bu da hem navlun fiyatlar覺n覺n hem de zaman覺n uzamas覺 nedeniyle maliyetlerin artmas覺na neden olabilir. Bu belli bir s羹re daha devam edecektir. Dier unsur da sadece petrol fiyatlar覺 deil. Bu b繹lge ayn覺 zamanda ticaret yollar覺n覺n ge癟tii bir b繹lge. Orta Dou'nun 繹zellikle tar覺m emtialar覺 konusunda 繹nemli bir ge癟i yolu olduunu biliyoruz." ifadelerini kulland覺.
Avrupa'ya yap覺lan tar覺m y羹klemelerinin b羹y羹k k覺sm覺n覺n S羹vey'ten ge癟tiini an覺msatan Ergezen, 癟at覺ma devam ettik癟e maliyet art覺覺n覺n devam edeceini ancak buday ve m覺s覺r gibi tar覺m emtialar覺 a癟覺s覺ndan b繹lgede sistemin yerlemi durumda olduunu aktard覺.
Ergezen, end羹striyel metaller taraf覺ndan bak覺ld覺覺nda s覺k覺nt覺n覺n bir miktar daha etkili olaca覺na dikkati 癟ekerek, "En b羹y羹k etkiyi hangi emtialarda g繹r羹r羹z dersek demir 癟elikte g繹r羹lmesi daha m羹mk羹n. Bu taraftan ge癟en gemilerin b羹y羹k k覺sm覺n覺n asl覺nda demir 癟elik emtias覺nda daha etkili olduunu s繹ylemek m羹mk羹n. Demir cevheri fiyat覺 bir s羹redir in'deki yerel tevikler nedeniyle y羹kseliyordu. Buradaki sald覺r覺lar覺n etkisinin Husilerin gemilere sald覺r覺s覺ndan daha az etkili olaca覺n覺 s繹ylemek m羹mk羹n. 襤lk tepkiler bir miktar olumsuz olup fiyat y羹kseltse de sonras覺nda geri 癟ekilme ve denge g繹receiz." deerlendirmesinde bulundu.
- K覺z覺ldeniz'deki durum
襤ran'覺n destekledii 365bet极郤婓盄岍賜戚'deki Husiler, 襤srail'in Gazze'deki sald覺r覺lar覺na tepki gerek癟esiyle 31 Ekim'den bu yana 365bet极郤婓盄岍賜戚 a癟覺klar覺nda 襤srailli irketlere bal覺 olduunu s繹yledikleri ticari gemilere el koymaya ve baz覺lar覺na da dron ve f羹zelerle sald覺r覺lar d羹zenlemeye balad覺.
ABD g羹癟leri bu s羹re癟te bir癟ok kez 365bet极郤婓盄岍賜戚'den at覺lan f羹ze ve kamikaze dronlar覺 d羹羹rd羹羹n羹 duyurdu.
Husilerin eylemlerinin ard覺ndan 癟ok say覺da gemicilik irketi, K覺z覺ldeniz'deki seferlerini durdurma karar覺 ald覺.
Birlemi Milletler G羹venlik Konseyi (BMGK), 11 Ocak'ta ABD ve Japonya taraf覺ndan sunulan ve Husilerin K覺z覺ldeniz'deki sald覺r覺lar覺n覺n acilen sonland覺r覺lmas覺n覺 talep eden karar tasar覺s覺n覺 kabul etti.
Akdeniz'i K覺z覺ldeniz'e balayarak Avrupa ile Asya aras覺ndaki en k覺sa rotay覺 sunan S羹vey Kanal覺 羹zerinden k羹resel ticaretin yakla覺k y羹zde 12'si yap覺l覺yor.