365betÌåÓýÔÚÏßÊÀ½ç±­

Arktik'teki cıva kirliliÄŸi, yerli topluluklar ve yaban hayatı için uzun vadeli tehdit oluÅŸturuyor

14.06.2025
Ankara

Yeni bir araÅŸtırmada, küresel çaptaki emisyonlarda düÅŸüÅŸ yaÅŸansa bile Arktik yaban hayatındaki cıva seviyelerinin gelecek yüzyıllar boyunca önemli ölçüde artmaya devam edeceÄŸi ortaya konuldu.


DoÄŸaya Kulak Verin.
Ekolojik gündem, sürdürülebilirlik ve çevre mücadeleleri artık cebinizde.


Danimarka'daki Aarhus Üniversitesinden bilim insanları, son 40 yılda Grönland genelinden toplanan 700'den fazla balık, memeli ve turba örneÄŸini inceledi.

AraÅŸtırmacılar, numunelerde cıva izotopları olarak bilinen kimyasal izleri inceleyerek kirliliÄŸin Arktik'e Grönland çevresindeki okyanus akıntıları yoluyla yayıldığını tespit etti.

Okyanuslara karışan cıvanın, 300 yılı aÅŸkın süreyle kalıcılığını koruyabildiÄŸini vurgulayan bilim insanları, Arktik deniz ekosistemlerinde cıvanın bu denli yayılmasının sebebini, yüzyıllar öncesi okyanuslarda birikmiÅŸ cıva rezervlerine baÄŸladı.

Güçlü bir toksik madde olan cıvaya yüksek seviyelerde maruz kalmanın, özellikle sinir sistemi üzerinde kalıcı etkiler bırakabileceÄŸini hatırlatan araÅŸtırmacılar, küresel emisyonlar azalsa bile cıva seviyelerinin, Arktik'te gelecek yüzyıllar boyunca önemli ölçüde artmaya devam edeceÄŸini tespit etti.

Yerli topluluklar ile hayvanların saÄŸlığı için risk teÅŸkil ediyor

AraÅŸtırma kapsamında, kutup ayılarında tespit edilen cıva seviyelerinin son 40 yılda iki katına çıktığı ve bu maddenin, bölgedeki diÄŸer hayvanların saÄŸlığı için de ciddi tehditler oluÅŸturduÄŸu kaydedildi.

Çalışmanın baÅŸyazarı ve Aarhus Üniversitesinde ekolojik bilimler alanında kıdemli araÅŸtırmacı Jens Sondergaard, cıva seviyelerindeki artışın, bu maddeyi vücutlarında yüksek miktarlarda taşıyan fok gibi deniz memelilerini avlayan yerli Inuit toplulukları için de risk teÅŸkil ettiÄŸini aktardı.

Cıva, kömür yakımı ve altın gibi ağır metallerin madenciliÄŸi gibi insan kaynaklı faaliyetler yoluyla çevreye yayılıyor.

Harvard Üniversitesinin 2023 verilerine göre, atmosferdeki cıva düzeyi 1500'lü yıllardan bu yana yaklaşık 7 kat artmış durumda.

Deniz ekosistemlerinde ise en yüksek cıva birikimi, besin zincirinin üst basamaklarındaki yırtıcılarda görülüyor. Fok ve pilot balina gibi büyük deniz memelileri, tükettikleri avlar nedeniyle ringa balığı gibi küçük türlere kıyasla 50 kata kadar daha fazla cıvayı vücutlarında taşıyabiliyor.

Çalışmanın sonuçları, "Nature Communications" dergisinde yayımlandı.

KATEGORİDE ÖNE ÇIKANLAR