365bet体育在线世界杯

Denizlerde, 0 ila 40 metre derinli臒e kadar yay谋l谋艧 gösteren deniz çay谋rlar谋, bitki habitatlar谋 içerisinde en fazla karbon depolama kapasitesine sahip olmalar谋 dolay谋s谋yla "denizlerin akci臒erleri" olarak nitelendiriliyor.

Halk aras谋nda "deniz eri艧tesi" olarak da bilinen Posidonia oceanica, Türkiye'de bulunan 5 deniz çay谋r谋 türünden en yayg谋n olan谋yken, özellikle Akdeniz ekosisteminde ve Marmara'da görülen Cymodocea nodosa di臒er bir yayg谋n tür olarak biliniyor.

Bunun d谋艧谋nda Zostera marina, Zostera noltei ve Süvey艧 kanal谋 arac谋l谋臒谋yla Do臒u Akdeniz'e, oradan da Türkiye'nin Akdeniz k谋y谋lar谋ndan Kuzey Ege'ye do臒ru yay谋l谋艧谋n谋 sürdüren Halophila stipulacea deniz çay谋rlar谋 Türkiye denizlerinde varl谋臒谋n谋 sürdürüyor.

AA muhabirinin sorular谋n谋 yan谋tlayan Manisa Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik ve Do臒a Bilimleri Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dal谋 Ba艧kan谋 ve Deniz Biyolo臒u Prof. Dr. Ergün Ta艧k谋n, küresel 谋s谋nma ve iklim de臒i艧ikli臒iyle mücadelede en önemli biyolojik unsurlardan biri olarak nitelendirdi臒i deniz çay谋rlar谋n谋n kimi canl谋lar için yuvalama, kimileri için de saklanma ve beslenme alan谋 oldu臒unu söyledi.

Deniz çay谋rlar谋n谋n dünyaya en önemli katk谋lar谋n谋n karbon tutma kapasiteleri oldu臒unu belirten Ta艧k谋n, tuttuklar谋 karbonu dokular谋nda, yapraklar谋nda, köklerinde ya da kumun içinde hapsettiklerini ve bu karbondioksiti bünyelerindeki klorofil sayesinde oksijene çevirdiklerini anlatt谋.

Ta艧k谋n, "Tüm bu nedenlerden dolay谋 deniz çay谋rlar谋n谋n korunmas谋 gerekiyor. Ne kadar çok alan谋 kaplarsa sa臒lad谋臒谋 biyoçe艧itlilik, küresel 谋s谋nmayla mücadelede, zemini tutma durumu ve k谋y谋 yap谋s谋n谋 koruma aç谋s谋ndan önemli canl谋lar durumuna geliyorlar." dedi.

"Türkiye'deki deniz çay谋rlar谋 1145 deniz canl谋s谋 türüne ev sahipli臒i yap谋yor"

Türkiye'de 95 bin 500 hektar deniz çay谋r谋 alan谋 bulundu臒unu, taramalar谋n tamamlanmas谋yla bu alan谋n 120-130 bin hektar谋 bulabilece臒i yönünde tahminleri oldu臒unu aktaran Ta艧k谋n, Türkiye'deki deniz çay谋rlar谋n谋n 1145 deniz canl谋s谋 türüne ev sahipli臒i yapt谋臒谋ndan bahsetti.

Ta艧k谋n, deniz çay谋rlar谋n谋n denizlere göre da臒谋l谋m谋 hakk谋nda 艧u bilgileri payla艧t谋:

"66 bin hektar谋 Ege Denizi k谋y谋lar谋nda ve bunun da 46 bin 500 hektar谋 Kuzey Ege'de, 19 bin 500 hektar谋 Güney Ege k谋y谋lar谋nda bulunuyor. Ayr谋ca yine Marmara Denizi'nde yap谋lan literatür taramas谋 sonucunda 26 bin 500 hektarl谋k bir Posidonia oceanica varl谋臒谋, Akdeniz'de ise 2 bin 950 hektarl谋k bir alanda deniz çay谋r谋 mevcut."

Türkiye'de ilk kez deniz çay谋rlar谋n谋n karbon tutma kapasitesini hesaplad谋klar谋n谋 bildiren Ta艧k谋n, "Buna göre Türkiye'deki deniz çay谋rlar谋n谋n y谋ll谋k 150 bin ton karbon tutma kapasitesi bulunuyor. Bu da yakla艧谋k 6 milyon a臒ac谋n bir y谋lda tuttu臒u karbona tekabül ediyor." diye konu艧tu.

Ta艧k谋n, Ege Denizi'ndeki deniz çay谋rlar谋n谋n 104 bin 312 ton, Marmara Denizi'ndekilerin 41 bin 928 ton, Akdeniz'dekilerin ise 4654 ton karbon tutma kapasitesi bulundu臒unu kaydetti.

"Küresel 谋s谋nmadan, insan faaliyetlerinden ve yüksek tuzluluktan etkileniyorlar"

Son 10 y谋lda deniz çay谋rlar谋n谋n derinlerden daha s谋臒, daha k谋y谋sal alanlara çekildi臒ini gözlemlediklerini bildiren Ta艧k谋n, bunun ba艧l谋ca nedenlerinin de艧arj sular谋n谋n iyi ar谋t谋lmadan denize b谋rak谋lmas谋 nedeniyle olu艧an kirlilik ve a艧谋r谋 avc谋l谋k ile turistik faaliyetler oldu臒unu vurgulad谋.

Ta艧k谋n, deniz çay谋rlar谋n谋n varl谋臒谋n谋 tehdit eden di臒er unsurlar谋 艧öyle s谋ralad谋:

"Art谋k k谋y谋lar谋m谋zda yaz döneminde 30 dereceleri bulan, hatta 30 derecelerin üzerine ç谋kabilen bir su s谋cakl谋臒谋 mevcut. Deniz çay谋rlar谋 hem küresel 谋s谋nmadan hem insan faaliyetlerinden hem de yüksek tuzluluktan etkileniyor. Bu nedenle Do臒u Akdeniz'den çok art谋k Kuzey Ege'de varl谋klar谋n谋 daha sabit tutmu艧 durumdalar. Yoksa biz yapt谋臒谋m谋z çal谋艧malarda örne臒in alt s谋n谋r derinli臒ini 30 metre belirledi臒imiz bir çay谋r谋n 35 metrelerde kumun alt谋nda köklerini bulabiliyoruz. Yani birçok yerde çekilmi艧. Çay谋r谋n çekilmeye ba艧lamas谋nda hem insan faaliyetlerinin hem de küresel 谋s谋nman谋n etkili oldu臒unu söyleyebilirim."

Türkiye'deki deniz çay谋rlar谋n谋n yay谋l谋艧谋, bar谋nd谋rd谋臒谋 türler, izleme ve gözlemleme çal谋艧malar谋 hakk谋nda derinlemesine bilgi sahibi olmak isteyenler için k谋sa bir süre önce "Deniz Çay谋rlar谋: Yay谋l谋艧谋, 陌zlenmesi, Korunmas谋 ve Restorasyonu" adl谋 bir kitap yay谋mlad谋klar谋na de臒inen Ta艧k谋n, kitapta Türkiye'deki deniz çay谋rlar谋n谋n karbon tutma kapasitesinden, su alt谋nda deniz çay谋rlar谋n谋 foto臒raflama tekniklerine kadar pek çok farkl谋 konuya yer verdiklerini belirtti.