

DoÄŸaya Kulak Verin.
Ekolojik gündem, sürdürülebilirlik ve çevre mücadeleleri artık cebinizde.
Ekolojik AraÅŸtırmalar DerneÄŸi (EKAD) ve TÜPRAG Metal Madencilik iÅŸbirliÄŸiyle yürütülen "Miner Turtle (Madenci KaplumbaÄŸa)" adlı Deniz KaplumbaÄŸalarını AraÅŸtırma, İzleme ve Koruma Projesi kapsamında 12 Temmuz 2024'te Manavgat ilçesinin Kızılot sahilinde "Altın" ve "GümüÅŸ" isimli caretta carettalara uydu izleme cihazı takıldı.
Ulualan Halk Plajı'ndan denizle buluÅŸturulan iki kaplumbaÄŸa, göç yolları, beslenme alışkanlıkları ve kışlama alanlarının öÄŸrenilmesi için takip edilmeye baÅŸlandı.
KaplumbaÄŸalardan "Altın" beklenen bir rota çizerek Libya kıyılarında göçünü tamamlarken, "GümüÅŸ"ün göç yolculuÄŸu ise sürüyor.
Verilere göre, Kızılot kumsalına yuvaladıktan sonra rotasını doÄŸrudan Akdeniz açıklarına çeviren "GümüÅŸ", Ege Denizi'nin güneyindeki Kerpe Adası'nda mola verdi. Buradan İtalya'nın Sicilya Adası'na yönelen deniz kaplumbaÄŸası, ardından Tunus'un Hammamet Körfezi'ne ulaÅŸtı.
"GümüÅŸ", kullandığı rotayla bilim insanlarını ÅŸaşırttı
Kendisini takip eden bilim insanlarını ÅŸaşırtarak buradan Afrika kıyıları boyunca batı istikametinde Gazze Åžeridi'ne kadar ilerleyen "GümüÅŸ", Mısır'daki Bardawil Gölü'ne gitti, ardından da Mısır'ın Ras el-Bar ÅŸehri açıklarına ulaÅŸtı. Burada 2 hafta kalınca göç yolculuÄŸunu tamamladığı düÅŸünülen "GümüÅŸ", ardından yeniden harekete geçerek İtalya'nın Sicilya kıyılarına vardı.
"GümüÅŸ", göç yolculuÄŸunda yaklaşık 20 bin kilometre katetti.
EKAD Yönetim Kurulu Üyesi olan ve Ordu Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi'nde görev yapan Prof. Dr. Onur Candan, AA muhabirine, normalde deniz kaplumbaÄŸalarının yuvalamalarını gerçekleÅŸtirdikleri sezon sonunda kışlama ve beslenme alanlarına ilerlediÄŸini ve 2-3 yıl o bölgede kaldığını belirtti.
"Altın" adlı caretta carettanın normal döngüsünde hareket ettiÄŸini anlatan Candan, "GümüÅŸ"ün ise kendilerini ÅŸaşırtarak daha önceki çalışmalarında hiç rastlanılmayan bir rota çizdiÄŸini dile getirdi.
"GümüÅŸ"ün deyim yerindeyse durmak bilmediÄŸini belirten Candan, "Bir deniz kaplumbaÄŸası yuvalama için geldiÄŸi sezonda 2-3 yuva yapar ve sonrasında en az 2 yıl yuvalama gerçekleÅŸtirmez. 'GümüÅŸ' ise bunun dışına hareket ediyor. BaÅŸka ülkelerin kumsallarına yuvalama ihtimalini göz önünde bulunduruyoruz. Bölgede kalması durumunda Sicilya Adası civarında çalışan kaplumbaÄŸa ekipleriyle irtibata geçeceÄŸiz." dedi.
"Küresel ısınmanın etkileri beklediÄŸimizden daha çabuk görülüyor olabilir"
EKAD olarak Türkiye'de 30'un üzerinde deniz kaplumbaÄŸasına uydu izleme cihazı taktıkları bilgisini veren Candan, ÅŸöyle konuÅŸtu:
"Bugüne kadar izlediÄŸimiz kaplumbaÄŸalardan ilk defa kışlama gerçekleÅŸtirmeyen bir bireyle karşılaÅŸtık. Bunun sebebini de küresel ısınmanın etkileri olarak görüyoruz. Carettaların göç davranışı, kullandıkları rotalar, deniz yüzeyi sıcaklıklarıyla da oldukça iliÅŸkili. 'GümüÅŸ'ün kullandığı rota, Akdeniz için yepyeni bir rota. Yunanistan'dan bir araÅŸtırma ekibinin deniz yüzey sıcaklıkları üzerinden yaptığı deÄŸerlendirmede, 2050 yılında ortaya çıkması beklenen bir rotayı 'GümüÅŸ' bu yıl kullandı. Bu bize 2 önemli bilgi saÄŸladı. Küresel ısınmanın etkileri beklediÄŸimizden daha çabuk görülüyor olabilir. Veriler ayrıca, deniz kaplumbaÄŸalarının küresel ısınmanın etkilerine çok kısa sürede adapte olabileceÄŸini gösteriyor."
Candan, uydu izleme çalışmalarının kamuoyunda farkındalık oluÅŸturmasının yanı sıra kaplumbaÄŸaların gizemleri hakkında da kendilerine ipuçları verdiÄŸini kaydetti.