

KuzeyDo臒a Derne臒i Ba艧kan谋, Koç ile Utah üniversiteleri ö臒retim üyesi biyolog, ekolog ve ku艧 bilimci Prof. Dr. Ça臒an 艦ekercio臒lu, 3 y谋l boyunca ekibiyle çevrim içi veri taban谋 "eBird"e kaydedilen verilerle, Türkiye'de düzenli görülen 418 ku艧 türünün 22 y谋ldaki de臒i艧imlerini inceledi.
Yap谋lan analizde, 418 ku艧 türünden, 63'ünün önemli ölçüde azald谋臒谋 ve bunlardan 13'ünün neslinin Avrupa'da tehdit alt谋nda veya tehdide yak谋n oldu臒u belirlendi. Azalan ku艧 türleri aras谋nda y谋rt谋c谋 ku艧lar ile sulak alan ku艧lar谋 dikkati çekti.
陌nceleme ve ara艧t谋rmada, ülkedeki 120 ku艧 türünün de 2000-2022 y谋llar谋nda artt谋臒谋 ve bu türlerden 17'sinin neslinin küresel olarak veya Avrupa'da tehdit alt谋nda ya da tehdide yak谋n oldu臒u tespit edildi.
Çal谋艧malar谋n sonuçlar谋 özetleyen "The value of community science data to analyze long-term avian trends in understudied regions: The state of birds in Türkiye" adl谋 makale, "Avian Research" bilimsel dergisinde yay谋mland谋.
Ku艧 bilimci Prof. Dr. Ça臒an 艦ekercio臒lu, AA muhabirine, Türkiye'deki ku艧lar谋 gözlemleyerek de臒i艧imlerini gördüklerini söyledi.
Ülkedeki tüm ku艧 türlerinin 22 y谋ldaki popülasyon de臒i艧imlerini tespit ettiklerini ifade eden 艦ekercio臒lu, "Türkiye'ye ait 1,4 milyon ku艧 gözlem verisini, 2000-2022 y谋llar谋ndaki de臒i艧imlerini anlayacak 艧ekilde, Utah Üniversitesi Yüksek Performansl谋 Bilgisayar Merkezi'nde 3 y谋ld谋r analiz ederek, doktora ö臒rencim Kyle Kittelberger'in ilk yazarl谋臒谋n谋 yapt谋臒谋 makalemizi bilimsel dergide yay谋nlad谋k." diye konu艧tu.
"Ülkemizdeki eKu艧bank'ta 1,4 milyon ku艧 gözlem veri taban谋 var"
艦ekercio臒lu, dünyan谋n en büyük yaban hayat谋 veri taban谋 olan Cornell Üniversitesinin "eBird" veri taban谋nda 1,5 milyar ku艧 gözlem kayd谋n谋n oldu臒unu belirterek, 艧unlar谋 kaydetti:
"Ülkemizdeki eKu艧bank'ta 1,4 milyon ku艧 gözlem veri taban谋 var. Bu verileri inceleyerek yeterli say谋da verisi olan 418 ku艧 türümüzün son 22 y谋ldaki de臒i艧imlerini analiz ettik. Bu ku艧 türlerimizin aras谋nda 63 türün son 22 y谋lda azald谋臒谋n谋 ve bunlar谋n 13'ünün Avrupa çap谋nda tehlike alt谋nda oldu臒unu belirledik. Çal谋艧malarda 120 ku艧 türünün ise son y谋llarda artt谋臒谋n谋 ve bunlar aras谋nda iklim de臒i艧ikli臒i ile küresel 谋s谋nmadan Türkiye'ye güneyden daha fazla giren türler oldu臒unu da tespit ettik."
Dünya ku艧 türlerinin neredeyse yüzde 5'ini bar谋nd谋ran 500 ku艧 türünün Türkiye'de kaydedildi臒ini anlatan 艦ekercio臒lu, "Dünya ku艧 gözlem verilerinin binde 1'i bile Türkiye'den gelmiyor. Bu çal谋艧mayla ayn谋 zamanda ilk kez Türkiye'nin tüm ku艧 türleri; hareket kabiliyetleri, uzun, k谋sa mesafe göçmeni, irtifa göçmeni ve di臒er kategoriler kullan谋larak s谋n谋fland谋r谋lm谋艧 oldu. Bilimsel dergide yay谋nlad谋臒谋m谋z makale ile Türkiye'deki 500 ku艧 türünün düzenli olarak görülen 418'ini yani 2000 ile 2022 y谋llar谋 aras谋nda 1,4 milyon ku艧u gözlemleyip inceleyerek, Cumhuriyetimizin 100. y谋l谋nda, ilk kez Türkiye çap谋nda ku艧 türlerimizin popülasyon de臒i艧ikli臒ini tespit etmi艧 olduk. Bu türlerden 63'ünün son 22 y谋lda azald谋臒谋n谋, 120'sinin ise artt谋臒谋n谋 gördük." de臒erlendirmesinde bulundu.