365bet体育在线世界杯

A臒açlar谋n türü ve ya艧谋 karbon tutma kapasitelerini belirliyor

11.11.2024
陌蝉迟补苍产耻濒

Uzmanlar 5-10 santimetre boyundayken y谋lda birkaç gram, olgunla艧t谋臒谋nda ise 40 kilograma kadar karbon tutabilen a臒açlar谋n, bu karbonun yüzde 40 ila 80'ini orman yang谋nlar谋 esnas谋nda atmosfere sald谋臒谋n谋 belirtti.

Türkiye'nin orman varl谋臒谋n谋 sürdürülebilir 艧ekilde yönetmek ve gelecek nesillere daha ya艧anabilir bir dünya b谋rakmak için 7 Kas谋m 2019'da yay谋mlanan Cumhurba艧kanl谋臒谋 Genelgesi ile 11 Kas谋m Milli A臒açland谋rma Günü ilan edildi.

A臒açlar gezegen ve insan sa臒l谋臒谋 için çok say谋da fayda sa臒larken, karbon yuta臒谋 görevi görmeleri ve bu sayede insanlar谋n küresel 谋s谋nmayla mücadelede en önemli müttefiki konumunda bulunmalar谋 bu faydalar谋n ba艧谋nda geliyor.

AA muhabirinin sorular谋n谋 yan谋tlayan 陌蝉迟补苍产耻濒 Üniversitesi Cerrahpa艧a Orman Fakültesi Orman Mühendisli臒i Bölümü Toprak 陌lmi ve Ekoloji Ana Bilim Dal谋 Ba艧kan谋 Prof. Dr. Do臒anay Tolunay, bir bölgenin iklimine, toprak ko艧ullar谋na uyum sa臒lam谋艧 ve do臒al olarak en h谋zl谋 yeti艧en a臒aç türünün en fazla karbon tutan tür oldu臒unu söyledi.

Tolunay, "Bir a臒aç 5-10 santim boyundayken y谋lda birkaç gram karbondioksit tutarken bu miktar, olgunla艧t谋臒谋nda 40 kilograma kadar ç谋kar. Ortalamas谋na bakt谋臒谋m谋zda ise ömrü boyunca y谋lda 20-25 kilogram karbondioksit tutar. Bölgeye özgü h谋zl谋 geli艧en türler ilk ya艧lar谋nda yar谋m ton karbondioksit ba臒larken a臒açlar 30'lu ya艧lar谋na geldi臒inde bu 30 tona ç谋kar." dedi.

Ortalama 23 milyon hektar ormanl谋k alan谋 bulunan Türkiye'nin, 6,5 ton civar谋nda olan ki艧i ba艧谋 sera gaz谋 emisyonunu kar艧谋layabilmesi için hiç a臒aç kesmemek kayd谋yla, yakla艧谋k 130 milyon hektar ormanl谋k alana sahip olmas谋 gerekti臒ini vurgulayan Tolunay, odun üretiminin bu 艧ekilde devam etmesi durumunda ise her bir vatanda艧谋n kendi karbon ayak izini nötrlemesi için nüfusun 4 kat谋na e艧 de臒er, 300 milyon hektar civar谋nda ormanl谋k alana ihtiyaç oldu臒unu dile getirdi.

Tolunay, "Bu tabii mümkün de臒il. Orman alanlar谋m谋z谋 25 milyon hektara dahi ç谋karmam谋z çok zor. Co臒rafyam谋z谋n baz谋 bölgeleri iklim ve toprak ko艧ullar谋 nedeniyle buna elveri艧li de臒il, geri kalan alanlar bizim ayn谋 zamanda meram谋z, tar谋m alan谋m谋z ve bunlara ihtiyac谋m谋z var. Bu nedenle 23 milyon hektar orman alan谋m谋z谋 gözümüz gibi korumam谋z gerekiyor." ifadelerini kulland谋.

陌klim de臒i艧ikli臒iyle mücadele için öncelikle karbon yo臒un sektörlere kar艧谋 önlem al谋nmas谋 gerekti臒ini vurgulayan Tolunay, iyi yönetilmesi ve topraktaki organik karbon miktar谋n谋n art谋r谋lmas谋 durumunda tar谋m alanlar谋n谋n da karbon depolayabilece臒inden bahsetti.

Tolunay, 艧u de臒erlendirmeleri payla艧t谋:

"Tahrip olmu艧 ekosistemleri onarmal谋y谋z yani bir me艧e orman谋 zarar gördüyse yeniden me艧e orman谋 olmal谋, sulak alan tahrip olduysa yeniden sulak alan olmal谋. Bu yap谋ld谋臒谋 zaman hem bitki ile a臒açlar谋n hem de topra臒谋n depolad谋臒谋 karbon miktar谋 art谋yor. AB'nin ye艧il mutabakat kapsam谋nda 2050 y谋l谋nda karbon nötr k谋ta olma hedefi var. Buna ula艧mak için ekosistemlerin onar谋m谋n谋 çözüm yollar谋ndan biri olarak görüyorlar. Bizim de tahrip olmu艧 ekosistemleri restore etmemiz gerek, henüz ülkemizde restorasyon örne臒i yok. Ayr谋ca 300-500 ya艧lar谋nda olan do臒al ya艧l谋 ormanlar谋m谋z谋 korumal谋y谋z, bu alanlar çok yüksek miktarda karbon depolam谋艧t谋r, korudu臒unuz zaman stok halindeki karbon do臒aya sal谋nmaz."

"Ölünceye kadar karbon depolamaya devam ederler"

Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisli臒i Bölümü Silvikültür Ana Bilim Dal谋 Ö臒retim Üyesi Prof. Dr. Sinan Güner ise insan kaynakl谋 faaliyetlerle atmosferdeki karbondioksit miktar谋n谋n son y谋llarda olmas谋 gerekenden daha h谋zla artarak tehlike seviyesini çoktan geçti臒ini bildirdi.

Atmosferde gaz halindeki karbonu tekrar kat谋 haline dönü艧türen sistemlere karbon yuta臒谋 dendi臒ini ve bunlar aras谋nda en önemlilerinden birinin orman ekosistemleri oldu臒unu aktaran Güner, orman ekosistemlerini olu艧turan a臒açlar谋n ve bitkilerin havadan ald谋klar谋 karbondioksitle topraktan ald谋klar谋 suyu yapraklar谋nda bulu艧turup fotosentez yapt谋klar谋n谋, böylece atmosferde gaz halindeki karbonu kat谋 hale dönü艧türüp kök, dal, gövde kabuk, meyve gibi bütün organlar谋nda depolad谋klar谋n谋 anlatt谋.

A臒açlar谋n gövde, dal ve yapraklar谋n谋n yüzde 50 ila 75’inin, toprak alt谋ndaki kök kütlelerinin ise yüzde 25 ila 30’unun karbon oldu臒unu belirten Güner, "Boyu ve çap谋 geni艧 olan a臒açlar daha fazla karbon yutar, ya艧l谋 a臒açlar genç a臒açlara göre, odunu sert ve a臒谋r olanlar hafif olanlara göre daha fazla karbon depolar. A臒açlar, fidan olunca karbon yakalamaya ba艧lar ve ölünceye kadar karbon depolamaya devam ederler." diye konu艧tu.

Güner, orman yang谋nlar谋 s谋ras谋nda geli艧me durumuna göre ya艧l谋 ormanlarda yutulan karbonun yüzde 40 ila 50’sinin, genç ormanlarda ise yüzde 70-80’inin tekrar atmosfere sal谋nd谋臒谋 bilgisini payla艧t谋.

KATEGOR陌DE ÖNE ÇIKANLAR