

İliÅŸ, 2006 yılında soÄŸutma sistemlerin geniÅŸ alana uygulanamaması ve yetersiz kalmasından hareketle fabrikaların atık ısısıyla çalışan soÄŸutma cihazı geliÅŸtirmeye karar verdi.
TÜBİTAK'ın desteÄŸiyle uzun yıllar devam eden araÅŸtırmaları sonucu fabrikaların atık ısısıyla çalışan "Green Development" adını verdiÄŸi soÄŸutma cihazının prototipini üreten İliÅŸ, 1000'in üzerinde firma ve uzmanla cihazla ilgili saha ve fizibilite çalışması yaptı.
İliÅŸ, yapay zeka ile iÅŸletmelerin soÄŸutma ihtiyacını önceden tahmin eden akıllı yazılım ile donatarak geliÅŸtirmeyi planladığı cihazın ticarileÅŸmesi için yatırımcı çalışmalarını sürdürüyor.
Cihazın proses soÄŸutma veya klima amaçlı kullanılmasıyla çevrenin korunmasına katkı saÄŸlanması hedefleniyor.
İliÅŸ, Paris İklim AnlaÅŸması'na da uygun olan soÄŸutma cihazı ile Türkiye'deki çevre dostu ve sürdürülebilir projeleri destekleyerek, giriÅŸimcilerin uluslararası arenada rekabet edebilir hale gelmesine katkı saÄŸlayan YeÅŸil Temiz İnovasyon Programı'nda ikinci oldu.
"Cihaz tamamen çevreci yöntemle ampul kadar elektrik tüketerek soÄŸutma saÄŸlıyor"
Doç. Dr. Gamze Gediz İliÅŸ, AA muhabirine, firmaların doÄŸaya atılan ve kullanılamayan atık ısılarını geri dönüÅŸtürerek soÄŸutmada kullanmasıyla iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine yönelik çözüm odaklı yaklaşımla hareket ettiÄŸini söyledi.
DönüÅŸtürülemeyen atık ısıların para kaybına neden olduÄŸunu aktaran İliÅŸ, "Dünyada küresel iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi nedeniyle soÄŸutmaya ihtiyaç giderek artıyor. 2050 yılında Türkiye'nin DoÄŸu ve GüneydoÄŸu Anadolu bölgelerinde soÄŸutma ihtiyacının yüzde 400 artacağı öngörülüyor. Dolayısıyla bunun için de büyük paralar harcayacağız. Cihazımız kullanılamayan atık ısıları alıyor ve soÄŸutulmuÅŸ suya dönüÅŸtürüyor. SoÄŸuk su da istenirse proses, ev veya ortam soÄŸutmalarında kullanılabilir." diye konuÅŸtu.
Cihazın, iÅŸletmelerin döküm, pastörizasyon, kimyasal proses gibi atık ısılarına odaklandığını dile getiren İliÅŸ, "Bu iÅŸletmelerin mutlaka atık atmak için bacaları var. Buradan gazlar dışarıya salınıyor. Biz bu gazları bacalardan alıyoruz ve soÄŸutulmuÅŸ suya dönüÅŸtürüyoruz. Bunu da elektrik tüketmeden yapabiliyoruz." dedi.
İliÅŸ, cihazın karbondioksit salınımı olmadan tamamen çevreci yöntemle soÄŸutma saÄŸladığını dile getirerek, yapılacak soÄŸutma iÅŸleminde, tek başına yılda 4 bin 200 aÄŸacın kurtarılabileceÄŸini kaydetti.
Cihazın, iÅŸletmelerin ne kadar soÄŸutmaya ihtiyacı olduÄŸunu tahmin ettiÄŸini belirten İliÅŸ, "ÖrneÄŸin geceleri daha soÄŸuk ve üretimin daha düÅŸük olduÄŸu zamanda soÄŸutmaya çok ihtiyaç olmayabilir. Gün içerisinde yüksek üretim yapıldığında soÄŸutmaya daha çok ihtiyaç var. Sistem yapay zeka sayesinde bunu tahmin edip iÅŸletmeye uygun soÄŸutma saÄŸlıyor." ifadelerini kullandı.
İliÅŸ, seri üretime geçilmesinin ardından cihazı alacak firmaların ödedikleri ücreti ortalama 3 yılda amorti edebileceÄŸini sözlerine ekledi.