365bet体育在线世界杯

ABD'nin California eyaleti, 2020 y谋l谋nda kay谋tlardaki en 艧iddetli orman yang谋n谋 sezonunu geçirdi. Y谋l boyunca meydana gelen 8 bin 648 orman yang谋n谋nda 1,7 milyon hektardan fazla alan yanarken nüfusun yüzde 70'inden fazlas谋 100 günden fazla sa臒l谋ks谋z hava ko艧ullar谋na maruz kald谋.

JAMA Network Open adl谋 t谋p dergisinde yay谋mlanan ara艧t谋rmaya göre, California'daki orman yang谋nlar谋 duman谋ndan kaynaklanan ince partikül madde (PM 2,5) kirlili臒ine maruziyet, ruh sa臒l谋臒谋 sorunlar谋 nedeniyle hastanelerin acil servislerine yap谋lan ziyaretlerin say谋s谋nda art谋艧 ya艧anmas谋na yol açt谋.

Orman yang谋n谋 duman谋 ve buna ba臒l谋 partikül maddelerin neden oldu臒u sa臒l谋k sorunlar谋na ili艧kin AA muhabirinin sorular谋n谋 yan谋tlayan Prof. Dr. Nevrez Koylan, fiziksel sa臒l谋k sorunlar谋n谋n en önemli nedenlerinin ba艧谋nda duman ve partiküller geldi臒ini söyledi.

Havaya kar谋艧an kül parçac谋klar谋n谋n genellikle saç teli kal谋nl谋臒谋n谋n dörtte biri çap谋nda veya daha küçük oldu臒unu, gözle görülmedi臒ini ve yo臒unlu臒a ba臒l谋 olarak havada pus 艧eklinde alg谋lanabildi臒ini belirten Koylan, PM 2,5'un havada as谋l谋 duran, çap谋 2,5 mikrometreden küçük olan ince partikülleri tan谋mlad谋臒谋n谋 kaydetti.

"Orman yang谋n谋 kaynakl谋 PM 2,5 toksik bile艧enler içeriyor"

陌nsan ve çevre sa臒l谋臒谋na ciddi zarar veren PM 2,5'un orman yang谋n谋, volkanik patlama ve toz f谋rt谋nas谋 gibi do臒al yollar, fosil yak谋t kullan谋m谋, endüstriyel emisyonlar, tar谋m faaliyetleri ve evsel 谋s谋nma gibi faaliyetlerden kaynakland谋臒谋n谋 ifade eden Koylan, "Orman yang谋nlar谋ndan yay谋lan PM 2,5, di臒er kaynaklara göre daha toksik bile艧enler içerebilir ve bu da sa臒l谋k risklerini art谋r谋r." dedi.

PM 2,5'un akut bron艧it ve akci臒er iltihab谋, ast谋m ve KOAH alevlenmeleri, akci臒er fonksiyonlar谋nda azalma, kalp krizi ve felç riski, hipertansiyon ve damar sertle艧mesi, akci臒er kanseri ba艧ta olmak üzere kanser türleri, nörolojik ve bili艧sel bozukluklar, göz tahri艧i ve enfeksiyonlar谋, erken do臒um ve dü艧ük do臒um ile ba臒谋艧谋kl谋k sorunlar谋na neden oldu臒unu anlatan Nevrez, özellikle çocuklar ve ya艧l谋lar, ast谋m ve kalp hastal谋臒谋 olanlar, hamileler ve aç谋k havada çal谋艧anlar谋n risk alt谋nda bulundu臒unu bildirdi.

Orman yang谋nlar谋n谋n sadece fiziksel de臒il, psikolojik ve sosyal sorunlar谋 da beraberinde getirdi臒i uyar谋s谋nda bulunan Koylan, bu problemleri 艧öyle s谋ralad谋:

"Stres, kayg谋, panik, korku, tak谋nt谋, depresyon, keder, tükenmi艧lik hissi, kronik yorgunluk ve duyars谋zla艧ma, sosyal ili艧kilerde bozulma, yaln谋zla艧ma, sigara, alkol ve madde kullan谋m谋nda art谋艧, travma sonras谋 stres bozuklu臒u gibi sorunlar ortaya ç谋kabilir ve bu durumun toplumsal sonuçlara neden olaca臒谋 da muhakkakt谋r. Söz konusu toplumsal etkiler ise sosyal ili艧kilerde gerginlik art谋艧谋, 艧iddet ve suç e臒iliminde art谋艧, sosyal dengesizlik art谋艧谋 ve toplumsal bütünlükte bozulma 艧eklinde olabilir."

Orman yang谋n谋ndan do臒rudan etkilenen ki艧ilerde travma sonras谋 stres bozuklu臒u, depresyon ve anksiyete, yas kayb谋 gibi psikolojik etkiler ile yerinden olma ve ekonomik çökü艧 gibi sosyal etkiler görülebilece臒ini dile getiren Koylan, çocuklar ve gençlerde ise güven kayb谋, geli艧imsel sorunlar, e臒itim kesintisi ve sosyal izolasyon gibi etkiler izlenebilece臒ini vurgulad谋.

Yang谋n谋n süresi ve 艧iddeti, yetersiz psikososyal destek, afet görüntülerine sürekli maruziyet, iklim de臒i艧ikli臒i kayg谋s谋yla birlikte olay谋 yeniden ya艧ama korkusunun sa臒l谋k risklerini art谋ran faktörler aras谋nda bulundu臒una dikkati çeken Koylan, "Orman yang谋nlar谋n谋n psikolojik etkileri, fiziksel tahribattan çok daha uzun sürebilir. Bu nedenle ruh sa臒l谋臒谋 deste臒inin, afet müdahale planlar谋n谋n kritik bir parças谋 olmas谋 gerekiyor." diye konu艧tu.

Bireysel ve toplumsal tedbirler

Koylan, orman yang谋n谋 duman谋na maruziyeti en aza indirmek için al谋nabilecek bireysel tedbirleri 艧u 艧ekilde anlatt谋:

"Hava Kalitesi Endeksi 100'ü a艧t谋臒谋nda d谋艧ar谋 ç谋kmay谋 s谋n谋rland谋r谋n, 150'nin üzerinde ise zorunlu olmad谋kça evde kal谋n. Pencereleri ve kap谋lar谋 kapat谋n, klima varsa d谋艧 hava sirkülasyonunu kapat谋n. HEPA filtreli hava temizleyici kullan谋n. D谋艧ar谋 ç谋kman谋z gerekiyorsa N95/FFP2 maske tak谋n ve egzersiz yapmaktan kaç谋n谋n. Eve dönünce ellerinizi, yüzünüzü ve saç谋n谋z谋 y谋kay谋n. Toz birikimini önlemek için 谋slak bezle s谋k s谋k yüzey temizli臒i yap谋n. Ast谋m, KOAH, kalp hastalar谋, hamileler ve ya艧l谋lar için reçeteli ilaçlar谋 yan谋n谋zda bulundurun ve doktorla acil durum plan谋 olu艧turun."

Toplumsal ve yerel yönetimlerin alabilece臒i önlemler aras谋nda erken uyar谋 sistemleri, temiz hava bar谋naklar谋, sa臒l谋k hizmetleri haz谋rl谋臒谋, yang谋n önleme çal谋艧malar谋 oldu臒una i艧aret eden Koylan, uzun vadede ise iklim de臒i艧ikli臒iyle mücadele, psikososyal destek programlar谋 ile ara艧t谋rma ve teknolojik geli艧melerin uygulanmas谋 gerekti臒i tavsiyesinde bulundu.

Orman yang谋nlar谋n谋n genellikle insanlar taraf谋ndan ba艧lat谋lan bir sorun oldu臒u görü艧ünü payla艧an Koylan, sözlerini 艧öyle tamamlad谋:

"Küresel 谋s谋nma ve iklim de臒i艧ikli臒i sonucunda, her ne sebeple ba艧lam谋艧 olursa olsun her geçen y谋l yang谋nlar daha uzun sürmekte ve daha geni艧 alanlar谋 etkilemektedir. Bu durum çevreye ve ekolojik yap谋ya verdi臒i zararlar谋n yan谋 s谋ra insan ve toplum sa臒l谋臒谋 için de büyük bir risk olu艧turmaktad谋r. Bu nedenle, büyük bir ço臒unlu臒u insan kaynakl谋 olan orman yang谋nlar谋n谋n önlenmesi, sonuçlar谋n谋n giderilmesi çabalar谋ndan çok daha önemlidir."