

MuÄŸla, Mersin, Şırnak ve Çorum gibi illerde biyolojik mücadelesine bu yıl mart ayının başında baÅŸlanan çam kese böcekleri hem aÄŸaçlara zarar veriyor hem de insan ve hayvan saÄŸlığını tehdit ediyor.
AA muhabirine deÄŸerlendirmelerde bulunan Çetin, normal kış koÅŸullarında çam kese böceklerinin geliÅŸimlerinin daha yavaÅŸ olduÄŸuna ancak mevsim ortalamalarının 3-4 derece üzerinde seyreden sonbahar ve kış ayları nedeniyle bu yıl daha hızlı geliÅŸim gösterdiklerine dikkati çekti.
Çam kese böceklerinin normal koÅŸullarda Akdeniz'de, Adana, Antalya ve Mersin kıyılarında topraÄŸa inmesinin 15 Nisan'dan sonra olduÄŸunu ancak bu yıl bunun martın ilk haftasında gerçekleÅŸtiÄŸini aktaran Çetin, böceklerin, Marmara Bölgesi'ndeki ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô, Kocaeli, Bursa ve Edirne gibi illerde ise normalde mayıs ayında topraÄŸa indiklerini belirterek bu yıl, bu sürenin bir hafta, 10 gün öne çekileceÄŸi tahminini paylaÅŸtı.
Çetin ÅŸöyle devam etti:
"Akdeniz ve Ege kıyısındaki bazı illerimizde topraÄŸa inme süreleri 20 gün, 1 ay gibi daha erkene çekildi, bu nedenle daha sık görüyoruz. Kış dönemlerinde geliÅŸimlerinin kısa olması sebebiyle erken geliÅŸen tırtılların bunları yiyen kuÅŸlarla ve bunlarla beslenen diÄŸer canlılarla karşılaÅŸma olasılığı azaldı. Avcıları ortaya çıkmayınca çam kese böcekleri daha rahat eder duruma geldiler. Hayvanın hızlı yayılışı, üreme gücünün çok yüksek olması maalesef yetersizlik durumunu ortaya çıkardı ve böcek, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin de etkisiyle çoÄŸalır hale geldi."
İklim değişikliği nasıl etkiliyor?
İklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin sadece çam kese böcekleri deÄŸil birçok böcek türünün popülasyonu üzerinde etkileri bulunduÄŸunu vurgulayan Çetin, "Son yıllarda özellikle sıcak geçen kış dönemlerinde artışlarla ilgili kayıtlar var. Çam kese böceklerinin bundan etkilendikleriyle ilgili çalışmalar yapılıyor ve bulgular var." diye konuÅŸtu.
Çetin, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin çam kese böceÄŸi üzerindeki etkisi hakkında ÅŸunları söyledi:
"Bu böcekler bir seferde 300'e yakın yumurta bırakıyor ve larvaları, aÄŸaçların üzerindeki tül benzeri yapılar içerisinde yaşıyor. Kısa sürede geliÅŸimlerini tamamlıyor ve topraÄŸa daha erken iniyor, bu da gelecek yılın neslinin daha erken ortaya çıkması anlamına geliyor. Yılda normalde bir nesil veren canlının biyolojisi, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi nedeniyle, doÄŸada kendisine zarar veren hayvanlarla da örtüÅŸmeyeceÄŸi için kendini korumaya almış gibi oluyor."
Normal koÅŸullarda Türkiye'de hiç görülmeyen böcek türlerinin iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi sebebiyle görüldüÄŸünü ve bunları kayıt altına almaya baÅŸladıklarını anlatan Çetin, "Birçok bölgemizde çam kese böcekleri gibi, kabuk böcekleri gibi bazı böcek popülasyonlarının artış gösterdiÄŸini saha gözlemlerimizde açıkça görebiliyoruz. Genellikle yıl içerisinde en az birkaç nesil veren böcekse, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin etkisi daha çok ortaya çıkıyor ve yıllık nesil sayıları artıyor. Önümüzdeki yıllarda eÄŸer iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi böyle devam ederse, çam kese böcekleri gibi yumurta verme gücü yüksek olan, kendini koruyabilen böceklerin istilalarının daha fazla olabileceÄŸini düÅŸünüyoruz." ifadelerini kullandı.
Mücadele yöntemleri
Tarım ve Orman Bakanlığının, çam kese böcekleriyle mücadelede 5-10 yıl öncesine kadar ilaçlama yaptığını ancak bu ürünlerin orman alanlarına zarar verdiÄŸini düÅŸündükleri için tamamen biyolojik mücadeleye yöneldiÄŸini hatırlatan Çetin, bu böceklere doÄŸal yaÅŸam alanlarında müdahale edilmemesi gerektiÄŸini, çam kese böceklerinin doÄŸadan çekildiÄŸinde bunu besin olarak tüketen birçok canlının da yok olabileceÄŸini kaydetti.
İnsanların yaÅŸadığı ortamlarda bu canlının bulunmasının problem olduÄŸunun altını çizen Çetin, "Buralara müdahale etmek zorundayız, yoksa insan saÄŸlığı, kedi, köpek gibi sahipli, sahipsiz hayvanların saÄŸlığı açısından çok riskli durumların ortaya çıkmasına sebep olabilir. DoÄŸal alanlarda aÄŸaçlara budama yaparak, biyolojik yöntemler kullanarak mücadele ederken, kentsel alanlarda, insanlara temas olasılığının olduÄŸu noktalarda farklı uygulamaları, ilaçlama faaliyetleri yapmamız gerekiyor." görüÅŸünü paylaÅŸtı.
Çam kese böcekleriyle temas edilmemesi gerektiÄŸini bildiren Çetin, ÅŸu uyarılarda bulundu:
"Küçük çocukların, yaÅŸlı bireylerin, bağışıklık sistemi baskılanmış insanların, astım ve benzeri rahatsızlığı olan insanların uzak durması gerekiyor. Alerjen bir bünyeye sahipseniz mutlaka acil servislere baÅŸvurulması gerekir. Tam olarak etkisini bilmediÄŸimiz geleneksel yöntemleri kullanmamaya özen gösterelim, tırtılla temas edildiÄŸinde elimizi yüzümüzü bol suyla en az birkaç dakika yıkayalım ve doktora gidelim. Bilimsel literatürde çok sayıda hayvanın bu tırtıllara teması sebebiyle ağızının, dilinin ÅŸiÅŸtiÄŸiyle ilgili bilimsel kayıtlar var. Çevremizdeki alanlarda, bahçelerde bu canlı yuvalanmaya baÅŸladığında, budama yoluyla, belediyelerin park ve bahçeler birimlerinden destek alarak bu yuvaların kesilerek yakılıp imha edilmesini öneriyoruz."