

AA'n谋n "su" konusundaki dosya haberinin üçüncü bölümünde obruk olu艧umunun nedenleri anlat谋ld谋, Konya Ovas谋 ba艧ta olmak üzere Türkiye'deki obruk say谋lar谋yla ilgili bilgilere yer verildi.
Prof. Dr. Fetullah Ar谋k, AA muhabirine, yer alt谋nda zamanla çözünen kireç ta艧lar谋n谋n bo艧luk olu艧turmas谋 ve zeminin çökmesiyle olu艧an obruklar谋n say谋s谋n谋n h谋zla art谋臒谋n谋 belirtti.
Obruk olu艧umunda kurakl谋k ve yer alt谋 suyu kullan谋m谋n ba艧l谋ca etkenler oldu臒unu ifade eden Ar谋k, Konya Kapal谋 Havzas谋'nda yer alt谋 ve yüzey suyunun yüzde 80'inden fazlas谋n谋n tar谋mda kullan谋ld谋臒谋n谋 söyledi.
Ar谋k, havzada y谋lda 2 milyar 450 milyon metreküp su kullan谋ld谋臒谋n谋 vurgulayarak, "Y谋lda ortalama 500 milyon metreküp su aç谋臒谋 veriyoruz. Bu durumda yer alt谋 sular谋m谋zda ciddi bir azalma söz konusu. Havzan谋n en önemli kayna臒谋 yer alt谋 sular谋. Bunun tek sebebi tar谋msal sulama de臒il, küresel iklim de臒i艧ikli臒i ve kurakl谋k da önemli bir etken. 陌stenen ya臒谋艧谋 da alam谋yor. Havza, ülke ortalamas谋n谋n yar谋s谋 kadar ya臒谋艧 al谋yor." diye konu艧tu.
Konya'da 100 binden fazla kaçak kuyu var
Konya'da yer alt谋 suyu kullan谋m谋n谋n 1970'li y谋llarda ba艧lad谋臒谋n谋 belirten Ar谋k, "Yer alt谋 su kuyular谋n谋n say谋lar谋 art谋yor. Konya Kapal谋 Havzas谋'nda belgeli 艧u anda 35 bin civar谋nda kuyu mevcut. Bunun üç kat谋ndan fazla da belgesiz, yani kaçak kuyu var. Bunun negatif sonuçlar谋ndan biri, su seviyesinin dü艧mesi ve suyun bulunamamas谋d谋r. Bölgede obruk gibi olumsuz sonuçlar谋n ortaya ç谋kmas谋 da kar艧谋m谋za ç谋k谋yor. Yak谋n gelecekte e臒er bu 艧ekilde devam ederse kullanma suyu için bile s谋k谋nt谋lar ya艧ayabilece臒imiz öngörülüyor." dedi.
Kay谋t alt谋na al谋nan 600 civar谋nda obruk var
Ar谋k, yer alt谋 su seviyesinin y谋lda 2 metre daha dü艧tü臒ünü dile getirerek, ileride çok ciddi su s谋k谋nt谋s谋 çekilebilece臒inin alt谋n谋 çizdi.
Türkiye'de obruklarla ilgili çok sa臒lam bir envanter çal谋艧mas谋n谋n olmad谋臒谋na dikkati çeken Ar谋k, "Konya'da, AFAD'谋n Afet Riski Ara艧t谋rma Sistemi'nde kay谋t alt谋na al谋nan 600 civar谋nda obruk var. Her geçen y谋l olu艧an obruklar buraya kaydediliyor ancak bölgede obru臒un habercisi olabilecek ya da geçmi艧te olu艧mu艧, binlerce deformasyon ve oturma yap谋lar var." ifadelerini kulland谋.
"Birçok ilimizde de obruk olu艧umlar谋n谋 görüyoruz"
Karaman, Aksaray, Ni臒de, Nev艧ehir, Eski艧ehir ve Ankara'n谋n aralar谋nda bulundu臒u birçok 艧ehirde obruk olu艧umlar谋na rastland谋臒谋n谋 kaydeden Ar谋k, 艧öyle devam etti:
"Konya'n谋n kuzeybat谋s谋ndaki kom艧u Sakarya Havzas谋'nda obruklar artmaya ba艧lad谋. Bunun yan谋 s谋ra ülkede karbonatl谋 kayaçlar谋n yan谋 s谋ra jips ve halit (kaya tuzu) gibi kayaçlar谋n yayg谋n oldu臒u bölgelerde yine obruk olu艧umlar谋n谋n say谋ca çok artt谋臒谋n谋 görüyoruz. Sivas, Çank谋r谋, Çorum, Yozgat bölgelerinde de bu jipsli seriler üzerinde de yüzlerce obru臒un oldu臒unu biliyoruz. Ülkenin en do臒usundan en bat谋s谋na birçok ilimizde de obruk olu艧umlar谋n谋 görüyoruz. Batman, Siirt, Diyarbak谋r ve Erzurum ile bat谋da Manisa'ya kadar obruk olu艧umlar谋n谋n yayg谋nla艧maya ba艧lad谋臒谋n谋 görüyoruz. Sivas civar谋nda 450-500 obruk var. Bunun yan谋 s谋ra Eski艧ehir'de 50-60 obruktan söz edebiliyoruz. Konya bölgesindeki kay谋tl谋 600 obruk var. Ülke genelinde her zaman görmeye al谋艧谋k oldu臒umuz derin kuyu 艧eklindeki obruklar谋n say谋s谋 binin üzerinde ancak bunun sa臒l谋kl谋 bir veri taban谋 oldu臒unu söyleyemeyiz. Gelen bilgilerin derlemesiyle olu艧turulmu艧tur."
Ar谋k, Türkiye genelinde obruk olu艧um nedenlerinin ba艧谋nda kurakl谋臒谋n, Konya ve çevresindeki illerde ise yer alt谋 suyu kullan谋m谋n öne ç谋kt谋臒谋n谋 vurgulad谋.
Konya Kapal谋 Havzas谋'nda obruklar谋n çoklu臒u ve büyüklü臒üyle ilgi çekti臒ini belirten Ar谋k, "Obruklar bilimsel anlamda da ilgi görüyor, tehlike boyutuyla da dikkatleri üzerine çekiyor. Dünyada obruk konusunda ara艧t谋rmalar yapan bilim insanlar谋ndan Prof. Dr. Francisco Gutierrez ile ekibi de臒erlendirmelerde bulunmak üzere Konya'ya gelecek." dedi.