

Çevre, Åžehircilik ve İklim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Bakanlığı Çevresel Etki DeÄŸerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürü Mehrali Ecer, son yayımlanan Çevresel Etki DeÄŸerlendirmesi (ÇED) YönetmeliÄŸi’nin Avrupa BirliÄŸi (AB) mevzuatına tam uyumlu olmakla kalmayıp, çevresel açıdan daha korumacı bir nitelikte olduÄŸunu söyledi.
Resmi Gazete’de 29 Temmuz’da yayımlanan ÇED yönetmeliÄŸini AA muhabirine deÄŸerlendiren Ecer, yönetmeliÄŸin, Türkiye’de çevre kapsamında hazırlanan en önemli mevzuatlardan biri olarak nitelendirdiÄŸi yönetmelik hakkında "Herhangi bir faaliyetin baÅŸlayabilmesi için çevreye olan etkilerinin ve alınacak önlemlerin belirlenmesi ve o faaliyetin, o yörede yaÅŸayan insanlara etkilerinin de araÅŸtırılması ve ilave önlemlerin alınması açısından çok önemli bir yönetmelik olduÄŸunu düÅŸünüyoruz." ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin ilk ÇED YönetmeliÄŸi’nin 1992’de Rio’da düzenlenen ve sürdürülebilir kalkınma kavramını dünya gündemine tanıtan Çevre ve Kalkınma Konferansı’ını takiben 1993’te oluÅŸturulduÄŸunu hatırlatan Ecer, yaÅŸanan teknik ve teknolojik geliÅŸmeler, yargı kararları, AB mevzuatına uyum gibi nedenlerle yönetmelikte zaman zaman deÄŸiÅŸikliklere gidildiÄŸine vurgu yaptı.
Ecer, "Sayın CumhurbaÅŸkanımızın Paris AnlaÅŸması'na taraf olmamızla birlikte açıkladığı ülkemizin 2053 net sıfır emisyon hedefi kapsamında ve yeÅŸil kalkınma hedefleri doÄŸrultusunda biz bu yönetmeliÄŸimizi yeniledik ve ona uyumlu hale getirecek politikaları içine dercettik." diye konuÅŸtu.
Sera gazı azaltımı ve sıfır atık planları artık ÇED yönetmeliÄŸinde
Yeni yönetmeliÄŸin çevresel açıdan daha korumacı, iklim dostu ve yeÅŸil kalkınma hedeflerine uygun olduÄŸunu anlatan Ecer, önceki yönetmelikle arasındaki farklara da deÄŸinerek ÅŸunları söyledi:
"Artık daha fazla faaliyet, çevresel etki deÄŸerlendirme raporu hazırlamak zorunda kalacak, en önemli deÄŸiÅŸikliklerden bir tanesi bu. ÖrneÄŸin artık ÇED raporlarında sera gazı azaltım planı istiyoruz. Bu bir zorunluluk. Bu aslında 2053'e giden yolda net sıfır emisyon hedeflerimize uygun bir politika. Yine, yeni ÇED yönetmeliÄŸiyle raporlarda artık sıfır atık planı hazırlamalarını istiyoruz faaliyetten, ki biliyorsunuz sıfır atık konusunda Sayın Emine ErdoÄŸan Hanımefendi himayelerinde, bakanlığımız koordinasyonunda çok güzel çalışmalar yapıyoruz. Bu konuda çok da baÅŸarılı sonuçlar elde ettik. Bunu da artık yönetmeliÄŸimizde zorunlu hale getirdik ki artık faaliyetler bize sıfır atık planını sunsunlar. Bir diÄŸer önemli deÄŸiÅŸiklik; faaliyetler artık çevresel ve sosyal eylem planı ile paydaÅŸ katılım planı hazırlamak zorunda."
Geleneksel ekonomik büyüme modelinde çevresel etmenlerin tepki ve tedavi politikalarıyla yürütüldüÄŸünü söyleyen Ecer, "ÖrneÄŸin bir kirlilik oluyor, sonra o kirliliÄŸe müdahale ediliyordu. Åžimdiki politikalarımız tahmin ve önleme... YönetmeliÄŸimiz aslında tamamen bu noktada duruyor ve bunu da saÄŸlıyor diyebilirim. Yani bir kirliliÄŸin olmadan önlenmesi ülkemizi, doÄŸamızı, yeÅŸilimizi korumak açısından zaten temel amacımız. Bakanlığımızın misyonu ve vizyonu da bu. Sayın Bakanımız Murat Kurum Beyefendi de bu konuda hakikaten çok hassas. Çevremizi koruyan projeleri ve bizi hep destekledi. Biz de bu politikaları yürütüyoruz." dedi.
"İlgili tüm kuruluÅŸlar sürece dahil oldu"
Güncel yönetmeliÄŸin 2020 Avrupa YeÅŸil Mutabakatı kriterleriyle uyumuna dikkati çeken Ecer, "YönetmeliÄŸimiz hem AB mevzuatıyla hem de dünyadaki yeni çevreci ve iklim dostu politikalarla yüzde 100 uyumlu. Hatta çevresel iyileÅŸtirme açısından daha da fazla kriter arz ediyor ve AB mevzuatının da üstünde çevresel açıdan korumacı yaklaşımlar bulunuyor." deÄŸerlendirmesinde bulundu.
Sürdürülebilir kalkınma kavramının çevresel iyileÅŸtirme, sosyal iyileÅŸtirme ve ekonomik büyüme olmak üzere üç temel bileÅŸeni olduÄŸunu iÅŸaret eden Ecer, ÇED yönetmeliÄŸinin üç bileÅŸeni de saÄŸlayan ve uygulayan yönetmeliklerden biri olduÄŸunu aktararak, “YönetmeliÄŸimizde hem ekonomik büyüme gerektiren faaliyetleri kontrol ediyoruz, hem de sosyal katılımcılığı önemsiyoruz. YönetmeliÄŸimizde bu tür hükümler var ve çevresel önlemleri ve iyileÅŸtirmeleri bu yönetmelikle daha ileriye taşıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Çevre, Åžehircilik ve İklim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Bakanlığı ile Hacettepe Üniversitesi Çevre MühendisliÄŸi Bölümü koordinasyonunda geçen yıl "ÇED YönetmeliÄŸinin GeliÅŸtirilmesi" adlı bir proje baÅŸlatıldığını kaydeden Ecer, hem kamu hem de özel sektör ve sivil toplum kuruluÅŸları olmak üzere ilgili tüm kuruluÅŸların sürece dahil olduÄŸu bilgisini verdi.
YönetmeliÄŸin hazırlanması sürecinde hem yerel yönetimler, özel sektör ve sivil toplum kuruluÅŸları hem de uluslararası kurumlarla çalışma grupları oluÅŸturduklarını bildiren Ecer, "Åžeffaf, katılımcı bir anlayışla bu süreci yürüttük ve yönetmelik hazır hale geldi." dedi.
VatandaÅŸlar projeyle ilgili süreçlere e-ÇED sistemi üzerinden ulaÅŸabiliyor"
Bir faaliyetin ÇED raporu inceleme ve deÄŸerlendirme sürecinin başından sonuna kadar tüm toplantılarına; vatandaÅŸların, ilgili kurum ve kuruluÅŸların, akademisyenlerin, üniversitelerin, sivil toplum kuruluÅŸlarının ve özel sektörden kuruluÅŸların katılabileceÄŸinin altını çizen Ecer, "Yani ÇED prosedürünün başından sonuna kadar katılımcılık hakim ve Türkiye'de tamamen katılımcı ve ÅŸeffaf bir ÅŸekilde yürütülen nadir mevzuatlardan biri." diye konuÅŸtu.
Ecer, vatandaÅŸların sürece katılımına iliÅŸkin ÅŸunları aktardı:
"Elbette biz vatandaşımızın toprağına, havasına, suyuna, doÄŸasına zarar gelmesini istemeyiz. O yüzden faaliyetin olduÄŸu ÅŸehirle, ÅŸehrin gerçek sahipleriyle istiÅŸarelerde bulunuyoruz. Faaliyetin gerçekleÅŸtirilmesi planlanan yerde düzenlenecek halkın katılım ve bilgilendirme toplantısına, isteyen kiÅŸi veya kurumlar katılarak görüÅŸ bildirebiliyor, bu toplantının sonrasında ayrıntılı bir ÇED raporu hazırlanıyor. Hazırlanan raporların deÄŸerlendirilmesi için bakanlıkta yapılan inceleme ve deÄŸerlendirme komisyonunu toplantılarına da yine isteyen, çevreyle ilgili sivil toplum kuruluÅŸları, faaliyetin bulunduÄŸu yöreden vatandaÅŸlar, katılmak istediklerini belirten bir dilekçeyle katılabiliyor, toplantılarda görüÅŸ bildirebiliyor. Kabul edilen raporlar valiliklerde 10 gün askıda kalıyor. Bu sürede de halkın görüÅŸlerine ve dilekçelerine açık oluyor."
VatandaÅŸların ve ilgili kuruluÅŸların bir projeyle ilgili süreçlerin tamamını e-ÇED sistemiyle ced.csb.gov.tr adresinden takip edebildiÄŸini hatırlatan Ecer, “YönetmeliÄŸin uygulamasını da en iyi ÅŸekilde takip edeceÄŸimizi ve doÄŸru ve güvenilir bir ÅŸekilde uygulanacağını dile getirmek isterim. Tabii uygulamada karşılaÅŸtığımız birtakım problemler olursa da yönetmelikle ilgili gerekli revizyonlar yapılabilir diye düÅŸünüyorum.” diyerek sözlerini tamamladı.