365betÌåÓýÔÚÏßÊÀ½ç±­

Akıllı teknolojiler müsilajın erken tespitine yardımcı oluyor

GiriÅŸimci Anıl Sevinç, uzaktan algılama, uydu, uzay ve yapay zeka teknolojilerinden faydalanarak geliÅŸtirdikleri sistemle Marmara Denizi'nde Adalar, Bandırma ve Yalova açıkları ile Kilyos civarında müsilaj tespit ettiklerini bildirdi.

Fitoplankton olarak adlandırılan bitkisel canlıların aşırı çoÄŸalması, deniz sıcaklığının yükselmesi ve buna baÄŸlı bakteriyel aktivitelerin artmasıyla meydana gelen müsilajın oluÅŸumunda sıcaklık, akıntı, tuz seviyesi ve kirlilik gibi birçok farklı etken rol oynuyor.

Müsilaj oluÅŸumunun hızlı ÅŸekilde tespit ve takip edilmesi ekosistemin korunması açısından büyük önem taşırken, bu konuda yüksek teknolojiden faydalanarak risk ve öngörü analizini yapan giriÅŸimler bulunuyor.

Bu giriÅŸimlerin Türkiye'deki tek örneÄŸi, İTÜ ARI Teknokent bünyesindeki Smart City & Partners'ın (SC&P) Kurucusu Anıl Sevinç, AA muhabirine, uzaktan algılama, uydu, uzay ve yapay zeka teknolojilerini kullanarak özellikle çevre problemleri ve iklim deÄŸiÅŸikliÄŸiyle baÄŸlantılı çeÅŸitli öngörüler oluÅŸturduklarını, riskleri erkenden tahmin edecek erken uyarı sistemleri üzerinde çalıştıklarını söyledi.

Kurdukları otonom sistemler sayesinde, hiçbir manuel girdi saÄŸlamadan belirledikleri bölgedeki parametreleri sürekli izleyerek raporlar hazırladıklarını belirten Sevinç, "Bizim üzerinde çalıştığımız konular afet, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi, sürdürülebilirlik, deÄŸiÅŸim trendleri ve dünyanın sınırlı kaynakları. Aynı zamanda çeÅŸitli riskler de zaman zaman ortaya çıkabiliyor. Bu riskleri de önceden tahmin etmek bizler için çok önemli. Çünkü eÄŸer önceden tahmin edemezseniz kriz yönetimi yapmak zorunda kalırsınız. Biz en azından risk yönetimi yapmayı tercih ediyoruz." dedi.

Dünyada 2024 yılında uzaya 131 uydu gönderildiÄŸine ve toplam uydu sayısının 7 bine ulaÅŸtığına, 2030 yılında bu sayının 58 bini bulacağına dikkati çeken Sevinç, bu sayede yakın gelecekte yeryüzünde yapılan bazı yersel ölçümlerin tamamıyla uyduya taşınacağını ve bu durumun riskleri daha görünür kılacağını kaydetti.

"Müsilajı çok rahat bir ÅŸekilde tespit edebiliyoruz"

Uydular üzerinden dünyanın bir nevi fotoÄŸrafını çekerek müsilajla ilgili analizler yaptıklarını anlatan Sevinç, "Yeryüzü sıcaklığını bilebiliyoruz, su ve deniz ısılarını takip edebiliyoruz. Aynı zamanda deniz üzerinde oluÅŸan, birbirini tekrar eden paternleri gözlemliyoruz, biz bunlara anormallik diyoruz. Bu anormalliÄŸin Marmara Denizi için adlandırılmış hali müsilaj ve bu müsilajın da nerelerde, ne zaman görüldüÄŸünü sürekli izleyebiliyoruz." diye konuÅŸtu.

Sevinç, 2021'de görülen müsilaj oluÅŸumuyla ilgili parametreleri inceleyerek müsilajın nerelerde ve hangi tarihlerde görüldüÄŸünü, denizde rüzgar ve akıntıyla ne tarafa doÄŸru ilerlediÄŸini analiz edebildiklerini, 2021 verilerini mevcut verilerle kıyaslayarak deÄŸerlendirmeler yaptıklarını ifade etti.

Sevinç, ÅŸu bilgileri paylaÅŸtı:

"Yaptığımız çalışmalarda biz önce optik uyduları kullanarak müsilajın bir tanımlamasını yapıyoruz. Bunu makine öÄŸrenmesi ve yapay zekaya öÄŸreterek, müsilajı çok büyük alanlarda hızlıca tarayıp tespit etmesini saÄŸlıyoruz ki biz bu noktaları öncelikle bilelim. İkinci önemli konu da müsilaj bu paternlerin oluÅŸtuÄŸu yerlerden nasıl hareket ediyor? Çünkü elimizde su sıcaklığı verileri var, akıntı verileri var, rüzgar verileri var. Acaba bu müsilaj gerçekten artarak mı devam ediyor yoksa bir yerde oluÅŸan müsilaj belirli bir bölgeye doÄŸru hareket mi ediyor? Mesela bu ikisi birbirinden farklı konu. Åžu anda bu analizleri yapıyoruz. Ekseriyetle kullandığımız optik uydular. Optik uydulardan kullandığımız farklı bant aralıkları var, bunlardan biri de klorofil endeksini görebildiÄŸimiz kızılötesi bantlar. Bu bantlarla biz müsilajı çok rahat bir ÅŸekilde tespit edebiliyoruz."

KATEGORİDE ÖNE ÇIKANLAR