365bet体育在线世界杯

Nisan ay谋n谋n ortas谋nda s谋cakl谋klarda ya艧anan ani dü艧ü艧ler 30’dan fazla 艧ehirde zirai dona yol açarak tar谋m faaliyetlerini olumsuz etkiledi. Ortaya ç谋kan tablo, say谋lar谋 ve 艧iddeti son y谋llarda artan iklim krizi kaynakl谋 a艧谋r谋 hava olaylar谋n谋n, Türkiye'deki tar谋m faaliyetlerine olumsuz etkilerini bir kez daha gösterdi.

Meteoroloji Genel Müdürlü臒ü (MGM) 陌klim ve Zirai Meteoroloji Dairesi Ba艧kanl谋臒谋n谋n "陌klim De臒erlendirmesi" raporuna göre, 2024 y谋l谋nda Türkiye'de ortalama s谋cakl谋k 15,6 dereceyle 1991-2020 ortalamas谋n谋n 1,7 derece üzerinde gerçekle艧erek rekor k谋rd谋.

Türkiye'nin ortalama alansal ya臒谋艧谋 geçen y谋l 537,2 milimetre olarak ölçülürken, bu miktar, 1991-2020 ortalamas谋n谋n yüzde 6,3 alt谋nda kald谋.

A艧谋r谋 hava olaylar谋n谋n say谋s谋 1257'ye ula艧谋rken bunun yüzde 35'ini 艧iddetli ya臒谋艧 ve sel, yüzde 20'sini f谋rt谋na, yüzde 18'ini dolu, yüzde 9'unu yo臒un kar, yüzde 8'ini y谋ld谋r谋m dü艧mesi, yüzde 3'ünü heyelan, yüzde 2'si don ve yüzde 2'sini kas谋rga olu艧turdu.

Zarar gören tar谋m alanlar谋

Tar谋m ve Orman Bakanl谋臒谋 Tar谋m Reformu Genel Müdürlü臒ü verilerine göre a艧谋r谋 s谋cak, a艧谋r谋 ya臒谋艧, dolu, don, kurakl谋k, su bask谋n谋 gibi iklim de臒i艧ikli臒ine ba臒l谋 hava olaylar谋 nedeniyle 2020 y谋l谋nda 197 milyon dekar tar谋m alan谋n谋n 10 milyon 541 bin dekar谋 zarar gördü.

2021 y谋l谋nda 206 milyon 183 bin dekar alandan 62 milyon 513 bin dekar谋 afetlerden etkilenirken, 53 milyon dekar alandaki zarar kurakl谋ktan kaynakland谋.

2022 y谋l谋nda toplam 205 milyon 717 bin dekarl谋k tar谋msal üretim alan谋ndan 12 milyon 640 bin dekar谋, 2023 y谋l谋nda 208 milyon 854 bin dekar alandan 12 milyon 640 bin dekar谋 afetlerden etkilendi.

Afetler, 2024 y谋l谋n谋n tar谋msal üretim faaliyetinin yo臒un olmad谋臒谋 ilk 4 ay谋nda 208 milyon 854 bin dekar alan谋n 664 bin dekar谋nda zarara yol açt谋.

"Don olaylar谋 son 5 y谋lda yüzde 40 artt谋"

Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tar谋msal Yap谋lar ve Sulama Bölümü Ö臒retim Üyesi Prof. Dr. Ali R谋za Öztürkmen AA muhabirine, iklim de臒i艧ikli臒inin tar谋ma olan etkilerinin art谋k daha fazla hissedilir oldu臒unu söyledi.

Özellikle erken gelen s谋caklar谋n tar谋m takvimini olumsuz etkiledi臒ine dikkati çeken Öztürkmen, "Mart谋n 20'lerinden 25'inden itibaren adeta yalanc谋 bahar dedi臒imiz bir bahar geldi. Nisan谋n ortalar谋na do臒ru gelindi臒inde do臒ada birçok a臒aç uyand谋 ancak gece ya艧anan dü艧ük s谋cakl谋klar don riskini artt谋rd谋. Son 30 y谋lda Türkiye'de ilkbahar donlar谋nda yüzde 18 bir art谋艧 olmu艧 ama son 5 y谋la bakt谋臒谋m谋zda yüzde 40 art谋艧 olmu艧." dedi.

Öztürkmen, don riskine kar艧谋 al谋nabilecek önlemleri 艧öyle s谋ralad谋:

"Don riski olan yerlerde biraz daha yüksek rak谋ml谋 alan de臒il de yamaç araziler ve hava ak谋m谋n谋n oldu臒u yerler tercih edilmeli. Bitki besleme ve sulama zamanlar谋 do臒ru seçilmeli. Küçük alanlar için yüzey 谋s谋tma sistemleri bir çözüm olabilir. Don riski yüksek olan bahçelerde sisleme ve dumanlama için lastik yak谋m谋 yap谋l谋yor. Birçok yerde rüzgar panolar谋 ve fan sistemleri kullan谋l谋p o so臒uk hava dalgas谋 da at谋labiliyor."

陌klim de臒i艧ikli臒ine uyum kapsam谋nda tar谋mda profesyonelle艧menin öneminden bahseden Öztürkmen, çiftçilere olas谋 zararlardan korunmalar谋 için tar谋m sigortas谋 yapmalar谋 tavsiyesinde bulundu.

"Bu sene meyveyi b谋rak, a臒açlar谋n ne olaca臒谋 belli de臒il"

Zirai dondan etkilenen Malatyal谋 Çiftçi Yusuf Ayd谋n bölgedeki a臒açlar谋n yapraklar谋n谋n bile dondan etkilendi臒ini, a臒açlar谋n gördü臒ü zarar谋n bir y谋l sonraki mahsulü dahi etkileyece臒ini söyledi.

Çiftçilerin iklim de臒i艧ikli臒ini art谋k net bir 艧ekilde anlad谋臒谋n谋 ifade eden Ayd谋n, sözlerini 艧öyle sürdürdü:

"陌klim de臒i艧ikli臒inden dolay谋 bu felaket. So臒u臒un nerede, ne zaman, hangi mevsimde gelece臒ini kimse bilmiyor. Ben 52 ya艧谋nday谋m, ilk defa, böyle nisanda kar ya臒d谋, don oldu, buz tuttu. Mart谋n 30'unda, Nisan谋n 1'inde de kay谋s谋 yanm谋艧t谋. Ama meyvenin yüzde 20'sini etkilemi艧ti. Bu sene meyveyi b谋rak, a臒açlar谋n ne olaca臒谋 belli de臒il. Bir a臒aca meyve vermesi için ortalama 10 y谋l bak谋lmas谋 laz谋m. Sen 艧imdi o a臒açlar谋 sökeceksin. Yeni a臒aç ekeceksin, 10 y谋l bekleyeceksin. Zaten senin o bahçedeki a臒açlar谋 sökmen için dünya kadar paraya ihtiyac谋n var. Kimsenin öyle bir gücü de yok."

Ayd谋n, bölgedeki üreticilerin ba艧ka ürünler de denediklerini ancak bunun da bir maliyeti oldu臒unu ve çiftçilerin do臒ru ürünü seçememeleri halinde büyük risk alt谋nda olduklar谋n谋 belirtti.

"Bize bal谋k tutmay谋 ö臒retmeleri laz谋m"

Ya艧anan son don olay谋nda al谋nan önlemlerin hiçbir i艧e yaramad谋臒谋n谋, 1-2 derecelik de臒i艧imlerde bu önlemler s谋n谋rl谋 fayda sa臒lasa da 8-10 derecelik a艧谋r谋 dü艧ü艧lerde mevcut yöntemlerin ürünü kurtarmaya yetmedi臒ini anlatan Ayd谋n, bu iklim olay谋na kar艧谋 sigorta maliyetleri çok yüksek oldu臒u için bölgenin yüzde 90’谋n谋n doluya kar艧谋 sigorta yapt谋rd谋臒谋n谋, bu nedenle de sigortadan faydalanamad谋klar谋n谋 bildirdi.

陌klim de臒i艧ikli臒inin tar谋ma etkilerini azaltacak kal谋c谋 çal谋艧malara ihtiyaç duyuldu臒unu dile getiren Ayd谋n, sözlerini 艧öyle tamamlad谋:

"Devlet ç谋kars谋n bana para versin deniliyor. Tamam bu sene bana para verdi, sonra. Tar谋m Bakanl谋臒谋n谋n, önde gelenlerin, insanlar谋 farkl谋 bir 艧eye yönlendirmeleri laz谋m. Ben 6-7 sene önce nar ektim. ‘Yusuf nar ekti, bak nar da yand谋. Dut ekmi艧, dut da yand谋, diyorlar. Bana göre 艧u an bize bal谋k tutmay谋 ö臒retmeleri laz谋m. Benzetmek gibi olmas谋n ama birden insan谋n annesi, babas谋 veyahut karde艧i vefat eder. Mezarl谋臒a gidersin, defnedersin, eve gelirsin, dersin ki, ya Allah Allah bu gerçek midir? Ben bu felaket sonras谋nda ayn谋 ruh halindeydim. Yok yahu, yanmam谋艧t谋r dedim. Bir a臒aç, bir bebek gibidir. Tohumunu atars谋n i艧te onu büyütürsün, ayn谋. Buna y谋llarca bak谋yorsun, ayn谋 çocuk gibi. Bence Malatyal谋lar evlatlar谋n谋 kaybetti."