365betÌåÓýÔÚÏßÊÀ½ç±­

ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô BoÄŸazı'ndaki deniz çayırlarında müsilaja rastlanmadı

21.02.2025
ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô

Türk Deniz AraÅŸtırmaları Vakfı (TÜDAV) BaÅŸkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk, yaptıkları son araÅŸtırmada ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô BoÄŸazı'ndaki deniz çayırlarında müsilaj tespit etmediklerini söyledi.

Türkiye İş Bankası ve TÜDAV tarafından 2023'te baÅŸlatılan "Denizlerin GeleceÄŸi: Deniz Çayırları" projesiyle Marmara Denizi'ndeki deniz çayırları takip ediliyor.

Proje kapsamında ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô BoÄŸazı'nda ince deniz otu olarak da bilinen Zostera marina deniz çayırlarına ev sahipliÄŸi yapan Büyük Liman ve Beykoz-Sultaniye açıklarına 2 ve Posidonia oceanica deniz çayırı alanlarını içinde barındırdığı tespit edilen Marmara adaları bölgesindeki PaÅŸalimanı Adası ile Narlı köyüne 8 olmak üzere toplam 10 araÅŸtırma ÅŸamandırası yerleÅŸtirildi.

TÜDAV BaÅŸkanı ve Ä°²õ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Deniz ve İçsu Kaynakları Yönetimi Bölümü Deniz Biyolojisi Ana Bilim Dalı BaÅŸkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk öncülüÄŸündeki ekip, TÜDAV MARU gemisiyle geçen cumartesi Beykoz'dan hareket ederek ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô BoÄŸazı'ndaki deniz çayırlarını gözlemlemek üzere bir seyir düzenledi.

Sabah saatlerinde baÅŸlayan ve öÄŸleden sonra tamamlanan seyirde Beykoz ve Büyük Liman'daki ÅŸamandıralar ve ÅŸamandıraların çevresindeki deniz çayırları dronla görüntülenerek kontrol edildi.

Elde ettikleri bulgulara dair AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Bayram Öztürk, proje kapsamında deniz çayırlarının bulunduÄŸu alanların korunması, gerçek zamanlı veri toplanması ve müsilaj tespit ve takibinin yapılmasının hedeflendiÄŸini söyledi.

ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô BoÄŸazı'nı biyolojik bir koridor ve hem oÅŸinografik hem de bilimsel olarak incelenmesi gereken bir bölge olarak nitelendiren Öztürk, TÜDAV MARU gemisiyle oÅŸinografik ölçüm yaptıklarını ve deniz çayırları ile ÅŸamandıralara baktıklarını aktardı.

Seyir süresince deniz çayırlarının kayıt altına alındığını belirten Öztürk, "Bugünkü çalışmamızda müsilaj olmadığını, ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô BoÄŸazı'nda deniz çayırlarının durumunun iyi olduÄŸunu gördük. Dronla, bunların videolarını, fotoÄŸraflarını çektik, böylece kaydediyoruz ve saklıyoruz. İleriki yıllarda bunlardan daha fazla veri almak ve veri toplamak açısından bunun önemli olduÄŸunu düÅŸünüyoruz. Yine üçüncü köprünün olduÄŸu bölgede deniz çayırlarına baktık. Deniz çayırlarında müsilaj göremedik." dedi.

YerleÅŸtirilen ÅŸamandıraların durumunun da kontrol edildiÄŸini, ÅŸamandıralama sistemiyle deniz çayırlarının korunması, bu bölgelere çıpa atılmaması ve insanlarda farkındalık oluÅŸturulmasının amaçlandığını ifade eden Öztürk, ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô BoÄŸazı'nın dünyanın en önemli noktalarından biri olması nedeniyle bu noktada veri toplanması gerektiÄŸini kaydetti.

"YoÄŸun müsilaj deniz çayırlarında ölüme neden olabilir"

Deniz dibindeki canlı gruplarını inceleyerek yabancı tür olup olmadığının tespitini yaptıklarını anlatan Öztürk, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin bu canlıları nasıl etkilediÄŸine dair veri topladıklarından bahsetti.

Deniz dibindeki bazı noktalarda görülen sarı tabakalar hakkında bilgi veren Öztürk, ÅŸöyle devam etti:

"Onlar müsilajın deniz dibinde birikmiÅŸ hali. Mevcut halde su kolonunda müsilaj yok ancak deniz dibinde birikmiÅŸ müsilaj var dolayısıyla zaman içinde su sıcaklığı arttıkça o da çözülecek ve deniz suyuna karışarak Marmara'ya doÄŸru geçecek. Çünkü üst akıntı buradan Marmara'ya doÄŸru. YoÄŸun müsilaj deniz çayırlarında ölüme neden olabilir. YoÄŸun müsilaj deniz çayırlarının güneÅŸ ışığıyla iliÅŸkisini kesiyor. GüneÅŸle iliÅŸkisi kesildiÄŸi an çayırlar ölür çünkü fotosentez yapamaz. Deniz çayırları hem koruma altında hem de denizlerin akciÄŸeri, yani oksijen üreten canlılar. Marmara Denizi'nde, ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô BoÄŸazı'nda oksijensizlik ciddi bir sorun."

Deniz çayırlarının kökleriyle karbon depolayabilen bir tür olduÄŸunun altını çizen Öztürk, deniz çayırlarının haritalanması, yerlerinin bilinmesi ve balıkçı aÄŸları ile çıpalardan korunması gerektiÄŸi uyarısında bulundu.

Deniz çayırlarının önemi ve yürütülen projeler

BirleÅŸmiÅŸ Milletler Çevre Programı'na (UNEP) göre, dünyadaki en yaygın kıyı habitatlarından biri olan deniz çayırları 6 kıtada 159 ülkede 300 bin kilometrekarelik alanda yayılış gösteriyor. Okyanus tabanının yüzde 0,1'ini kaplayan deniz çayırları balıklar, kabuklular, deniz atları ve deniz kaplumbaÄŸaları gibi canlılara barınak ve yiyecek saÄŸlıyor. Ancak 1930'lu yıllardan itibaren deniz çayırlarının miktarında azalış görülüyor. Son yapılan araÅŸtırmalar, her 30 dakikada 1 futbol sahası büyüklüÄŸündeki deniz çayırının kaybolduÄŸunu gösteriyor.

Deniz çayırlarının ÅŸamandıra sistemleriyle korunmasına iliÅŸkin bir baÅŸka çalışma Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA) tarafından "Göcek Dalaman Koylarında Mapa Åžamandıra Sistemlerinin Kurulması ve İşletilmesi" adıyla planlanıyor.

Proje ile tekne ve yatların geliÅŸigüzel demir ve çıpa atarak deniz çayırlarına zarar vermesinin, koylardaki aÄŸaçlara baÄŸlanan tekne halatlarının yeÅŸil bitki örtüsünü tahrip etmesinin, yatların atık boÅŸaltımı yaparak koyları kirletmesinin ve sualtı ekolojisi ile arkeolojik deÄŸerlerin yok olmasının önüne geçilmesi hedefleniyor.

KATEGORİDE ÖNE ÇIKANLAR