365betÌåÓýÔÚÏßÊÀ½ç±­

Nar kabuğu atıkları, hayvansal deriye alternatif oluyor

27.03.2025
ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô

Endüstri mühendisi İpek TüysüzoÄŸlu, atık nar kabuklarıyla geliÅŸtirdikleri biyomalzemeyle su kullanmadan üretim gerçekleÅŸtirip atık su oluÅŸumunu önlediklerini ve hayvansal deri üretiminden kaynaklanan emisyonları azalttıklarını söyledi.

Deri tabaklama iÅŸlemi, krom ve arsenik açığa çıkararak tarım arazilerini, su kaynaklarını ve ekosistemleri kirletirken ileri dönüÅŸtürülmüÅŸ kaynaklar ve geleneksel üretim teknikleriyle arazi kullanımını azaltıp biyolojik bazlı alternatifleri benimsemek ve doÄŸal kaynakları korumak mümkün.

Bu alternatiflerden birini, meyve suyu üretiminden çıkan atık nar kabuklarının kullanımına dayalı projesiyle hayata geçiren İTÜ ARI Teknokent bünyesindeki Yugen firmasının kurucusu TüysüzoÄŸlu, AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

TüysüzoÄŸlu, hayvansal derinin çevresel etkilerinin çok fazla olduÄŸunu, bu üretimin verdiÄŸi zarar nedeniyle alternatif geliÅŸtirme düÅŸüncesi sonucunda projenin ortaya çıktığını söyledi.

Türkiye'de üretim sonrası meydana gelen nar kabuÄŸu atık miktarının yıllık 50 bin tona yakın olduÄŸu bilgisini veren TüysüzoÄŸlu, ÅŸöyle devam etti:

"Atık, atık olarak kaldığı ve imha edildiÄŸi zaman, bu potansiyel biyokütlelere yapılabilecek en kötü ÅŸey çünkü atık olarak sınıflandırdıklarımız çok kıymetli malzemeler. Her birinin farklı potansiyelleri, dönüÅŸebileceÄŸi farklı alanlar var. Bu imha edildiÄŸi zaman, biri yakacak olduÄŸu zaman havaya tekrar karbon emisyonu olarak gidiyor ya da araziye gömülüp topraÄŸa bırakıldığı zaman oradaki biyoçeÅŸitliliÄŸi etkileyebiliyor. Dolayısıyla biz bunu ileri dönüÅŸtürerek çok daha katma deÄŸerli bir ürün haline getirebiliyoruz."

Sanayi bölgelerinden gelen tarımsal nar kabuÄŸu atıklarını kullanan bir tedarik zinciri tasarladıklarını anlatan TüysüzoÄŸlu, kabukların her adımda ekolojik hassasiyetlerle tasarlanmış süreçlerle kullanıma hazır ham maddelere dönüÅŸtürüldüÄŸünü aktardı.

TüysüzoÄŸlu, geliÅŸtirdikleri vegan derinin hayvansal ve suni derinin kullanılabildiÄŸi giyim, çanta, ayakkabı, mobilya, aksesuar ve otomotiv içi kaplamaları gibi alanlarda kullanılabildiÄŸini belirtti.

"Solvent ve su kullanmıyoruz"

Nar kabuÄŸundan geliÅŸtirdikleri vegan deriyi çevreye dost bir ürün olarak nitelendiren TüysüzoÄŸlu, "Çevresel etki olarak bunu hayvansal deriyle kıyasladığınız zaman emisyonda 15 kat bir azaltım oluyor. 1 metrekare hayvansal deri üretimi esnasında bir insanın 2 senelik temiz su ihtiyacı kadar atık su oluÅŸuyor, biz bu üretimle hiçbir ÅŸekilde atık su da çıkarmıyoruz. Ayrıca emisyonu da azaltıyoruz ve tamamen solventsiz (çözücüsüz) bir üretim gerçekleÅŸtiriyoruz." dedi.

GeliÅŸtirdikleri ürünün kütlesinin yüzde 40'ının nar kabuÄŸu, onun dışında kalan kısmının ise tamamen niÅŸasta bazlı, biyo bazlı poliüretanlardan oluÅŸtuÄŸunu kaydeden TüysüzoÄŸlu, yeni nesil vegan deri üretmekle kalmadıklarını, aynı zamanda sorumlu üretim gerçekleÅŸtirdiklerini ifade etti.

TüysüzoÄŸlu, "Tarımsal atık kullanmak ve petrol kökenli girdileri azaltmak bu sorumlu üretimin en önemli unsurlarından. Bunun yanı sıra hiç solvent ve su kullanmıyoruz." diye konuÅŸtu.

"Tüketiciler etik bir tercih yaparken zevklerinden ödün vermesin"

Nar kabuÄŸundan geliÅŸtirdikleri derinin maliyetinin hayvansal derinin üçte bir ila dörtte biri fiyatında fakat suni derinin maliyetinin biraz daha üzerinde olduÄŸunu belirten TüysüzoÄŸlu, yapılan testlerde derinin dayanıklılığı ve performansıyla ilgili de olumlu sonuçlar elde ettiklerini bildirdi.

TüysüzoÄŸlu, ÅŸöyle devam etti:

"Burada yapmaya çalıştığımız ÅŸey aslında, tüketicilerin etik bir tercih yaparken kendi zevklerinden ödün vermek zorunda kalmamalarını saÄŸlamak. Çünkü ben senelerce etik alışveriÅŸ yapmaya çalışırken hem üstüne 3 kat fazla para verip hem de aslında çok belli skalalarda kalıp kendimden de tercihlerimden de ödün vererek aslında o etik opsiyona yönelmek zorunda kalmıştım."

AR-GE çalışmalarını Yeditepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji MühendisliÄŸi Bölümü Dr. ÖÄŸretim Üyesi Nebahat Aral danışmanlığında gerçekleÅŸtiklerini anlatan TüysüzoÄŸlu, her renk ürün üretebildiklerine ve nar kabuklarıyla ürettikleri deri alternatifinin görünüÅŸ ve doku açısından suni veya hayvansal deriye çok benzediÄŸine deÄŸindi.

TüysüzoÄŸlu, bundan sonraki hedeflerinin malzemeyi yüzde 100 biyobozunur hale dönüÅŸtürmek ve farklı ham maddeler kullanarak yeni üretimler gerçekleÅŸtirmek olduÄŸunu kaydetti.

KATEGORİDE ÖNE ÇIKANLAR