365betÌåÓýÔÚÏßÊÀ½ç±­

Türkiye ve ABD'de keÅŸfedilen 6 sülük türü dünya bilim literatürüne kazandırıldı

12.05.2025
·¡±ô²¹³úığ

Türk ve Amerikalı bilim insanları tarafından yapılan saha ve laboratuvar çalışmaları sonucu keÅŸfedilen 6 sülük türü, dünya literatürüne kazandırıldı.


DoÄŸaya Kulak Verin.
Ekolojik gündem, sürdürülebilirlik ve çevre mücadeleleri artık cebinizde.


Fırat Üniversitesi (FÜ) ile ABD'deki Rutgers Üniversitesi iÅŸ birliÄŸiyle oluÅŸturulan araÅŸtırma ekibince iki ülkede 4 yıldır yürütülen çalışmalar sonunda yeni sülük türleri keÅŸfedildi.

Akademisyenler, ·¡±ô²¹³úığ'ın Maden ve Sivrice ilçelerinde, Malatya'nın DoÄŸanÅŸehir ilçesindeki Sürgü Mahallesi'nde yer alan Takas Deresi'nde, Balıkesir'in Altıeylül ilçesine baÄŸlı Kesirven köyünde, ABD'nin New Jersey eyaleti ile Pensilvanya eyaletine baÄŸlı Philadelphia kentinde birer yeni sülük türü keÅŸfetti.

FÜ Su Ürünleri Fakültesi ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Naim SaÄŸlam'ın da yer aldığı araÅŸtırma ekibince 6 sülük örneÄŸinin, genetik ve morfolojik analizler sonucu dünya için yeni türler olduÄŸu tespit edildi.

Sülüklerden Türkiye'de keÅŸfedilenlere "Erpobdella madenensis", "Dina sivricensis", "Dina takasensis", "Trocheta kesirvenensis", ABD'de keÅŸfedilenlere ise "Erpobdella farmensis" ve "Erpobdella haddonensis" isimleri verildi.

Bu bilimsel araÅŸtırma projesine iliÅŸkin "Species delimitation recovers undescribed Erpobdellidae (Annelida: Hirudinea) from USA and Türkiye" adıyla hazırlanan makale, merkezi Yeni Zelanda'da bulunan uluslararası hakemli bilimsel dergi Zootaxa'da yayımlandı.

"Ekosistemin sağlığına katkıda bulunuyorlar"

AraÅŸtırma ekibinin yürüttüÄŸü projenin Türkiye'deki baÅŸkanı Prof. Dr. SaÄŸlam, AA muhabirine, sülükler üzerine yurt içinde ve yurt dışında 35 yıldır araÅŸtırma yaptığını söyledi.

Son yıllarda sülüklerle ilgili moleküler tanı teknikleri ve embriyonik kök hücre çalışmalarına yöneldiÄŸini ifade eden SaÄŸlam, aynı zamanda yer aldığı araÅŸtırma ekibiyle birlikte tıbbi sülüklerin saÄŸlık alanında kullanımına ve enzimlerinden ilaç yapımına yönelik araÅŸtırmalar da yürüttüklerini belirtti.

SaÄŸlam, bu kapsamda Türkiye'de 4, ABD'de 2 yeni sülük türünün keÅŸfini yaptıklarını anlatarak bu türlere yerel isimler verdiklerini dile getirdi.

"4 yeni türümüzü de dünya literatürüne kazandırmış olduk." diyen SaÄŸlam, keÅŸfedilen sülüklerin tıbbi sülükler olmamakla birlikte ekolojik bakımdan önemli faydaları olduÄŸunu vurguladı.

SaÄŸlam, ÅŸöyle konuÅŸtu:

"Bunlar tıbbi türler arasında yer almıyor ancak bu gelecekte bunların tıbbi açıdan bulunacak bir enzim ve hormonla, insanlarda kullanılmayacağı veya yeni bir ilaç üretilmeyeceÄŸi anlamını taşımıyor. Daha derin araÅŸtırmaların yapılması gerekiyor. Åžu anda dünyada kullandığımız Hirudo türleri var. Geleneksel ve tamamlayıcı tıp çerçevesinde kullanılıyor. Türkiye'de bunlardan 2'si mevcut. GeçmiÅŸte zaten birini biz tescilledik ve 'Hirudo sulukii' olarak isimlendirdik. Yeni bulduÄŸumuz türler ekolojik bakımdan göllerde ve nehirlerde, özellikle kurtlar, solucanlar, ölmüÅŸ veya ölmek üzere olan salyangoz gibi canlıları tüketerek ekosistemin saÄŸlığına katkıda bulunuyorlar. Bu canlıların o bölgelerde yaÅŸamaması durumda bunları temizleyecek canlıların olmaması gibi bir durum söz konusu olacaktır ki o zaman bu ekosistemdeki göl, nehir, dere gibi ortamlarda haliyle kokuÅŸmalar ve kirlilik daha yüksek bir düzeye çıkacaktır."

"Sülüklerden kanser ilacı elde edilmesi konusunda patentli çalışmalar var"

Prof. Dr. SaÄŸlam, yeni yapılan keÅŸiflerle birlikte dünyada tanımlanmış 700'ün üzerinde sülük türü olduÄŸuna iÅŸaret ederek bunların, saÄŸlık alanında kullanımına yönelik geliÅŸmiÅŸ ülkelerin önemli çalışmalar yürüttüÄŸünü belirtti.

Türkiye'nin sülük popülasyonu bakımından önemli bir biyoçeÅŸitliliÄŸe sahip olduÄŸuna dikkati çeken SaÄŸlam, sülüklerin salgıladığı enzimlerin tıpta kullanımına yönelik bilimsel çalışmalara ağırlık verilmesi gerektiÄŸini aktardı.

"GeleceÄŸe yönelik, ultra düzeydeki çalışmaları baÅŸlatmış bulunuyoruz"

Naim Sağlam, şunları kaydetti:

"Bu tip moleküler çalışmaları Türkiye'de de yapmamız mümkün ve zaten ÅŸu anda baÅŸlatmış durumdayız, laboratuvar altyapılarımız bunları geliÅŸtirmeye uygun. Son yıllarda sülüklerden kanser ilacı elde edilmesi konusunda patentli çalışmalar var. Tıbbi sülük konusunda zengin bir ülkeyiz. Dünyada tıbbi anlamdaki sülüklerden ikisi bizim coÄŸrafyamızda yer alıyor. Biri GüneydoÄŸu Anadolu Bölgesi'ndeki (Hirudo sulukii), diÄŸeri de Anadolu'nun diÄŸer bölgelerinde olmak üzere (Hirudo Verbana). Bu iki önemli türün enzim ve hormonlarını ayırıp hastalıklara yönelik doÄŸal ilaç üretme potansiyelimiz bulunmakta. Bunların üretimi, üretildikten sonra yumurtalarının, yumurta sıvılarının, yine bunlardaki enzim ve hormonların elde edilmesi ve tanımlanması gibi geleceÄŸe yönelik, ultra düzeydeki çalışmaları baÅŸlatmış bulunuyoruz."

KATEGORİDE ÖNE ÇIKANLAR