365bet体育在线世界杯

Do臒aya Kulak Verin.
Ekolojik gündem, sürdürülebilirlik ve çevre mücadeleleri art谋k cebinizde.

EBYÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dal谋 Ba艧kan谋 Prof. Dr. Ali Kandemir'in yürütücülü臒ünü yapt谋臒谋 ve 陌l Milli E臒itim Müdürlü臒ünden bir ara艧t谋rmac谋 ile 陌stanbul Üniversitesinden bir dan谋艧man谋n bulundu臒u 8 ki艧ilik ekip, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Ara艧t谋rma Kurumu (TÜB陌TAK) projesi kapsam谋nda s谋raca otu bitki grubu üzerinde çal谋艧ma ba艧latt谋.

Bu kapsamda Munzur Da臒lar谋 ve bölgede belirlenen 8 s谋raca otu üzerinde ara艧t谋rma yapan ekip, bitkilerin ar谋lara özelle艧ti臒ini ve sinek, kelebek gibi istenmeyen (nektar ve polen h谋rs谋z谋) böcekleri salg谋lad谋klar谋 kimyasallarla kendilerinden uzakla艧t谋rd谋klar谋n谋 belirledi.

Böceklerin uzak tutulmas谋nda nektar ve koku kimyas谋 aras谋nda nas谋l bir ili艧ki oldu臒unu ara艧t谋ran bilim insanlar谋, projenin sonunda s谋raca otunun zararl谋 böcekler için do臒al böcek kovucu potansiyeli olup olmayaca臒谋n谋 tespit edecek.

"Bitkiler kimyasal maddeler üretir ve kendisini yemeye kar艧谋 korumu艧 olur"

Proje yürütücüsü Prof. Dr. Ali Kandemir, AA muhabirine, baz谋 bitki türlerinin kendilerine zarar veren böceklere kar艧谋 strateji geli艧tirdiklerini söyledi.

Yap谋sal ve fiziksel stratejilerin yan谋 s谋ra baz谋 bitkilerin salg谋lad谋klar谋 kimyasallarla savunma mekanizmas谋 olu艧turdu臒unu ifade eden Kandemir, 艧öyle konu艧tu:

"Böcekler dahil bitkilerin hayvanlar taraf谋ndan yenilmesine ‘otçulluk’ deniyor. Bitkiler de otçullu臒a kar艧谋 di臒er bir ifade ile kendisinin yenmesine kar艧谋 baz谋 stratejiler geli艧tirmi艧tir. Bu stratejilerden bir tanesi yap谋sal veya fiziksel stratejilerden bir tanesi. Bitkilerin dikenli olma veya tüylü olma durumlar谋 gibi ya da kopar谋lmas谋 ile sindirilmesi güç kabuk olu艧turma gibi stratejilerdir. 顿颈臒别谤 bir strateji ise yenmeye kar艧谋 kimyasal stratejilerdir. Bitkiler metabolitler ad谋n谋 verdi臒imiz kimyasal maddeler üretir ve bu kimyasal maddeler arac谋l谋臒谋yla kendisini yemeye kar艧谋 korumu艧 olur."

Kandemir, bitkilerin korunma mekanizmalar谋 içerisinde en önemlisinin kimyasal savunma mekanizmas谋 oldu臒unu belirterek, bu mekanizmas谋 iyi olan bitki gruplar谋n谋n, ayn谋 zamanda besin de臒eri aç谋s谋ndan dü艧ük ve fakir oldu臒unu dile getirdi.

Bu gruplardan birisinin s谋raca otu dedikleri bitki cinsi ve onun türleri oldu臒unu anlatan Kandemir, "S谋raca otunun Türkiye’de 66 türü var. Daha önce TÜB陌TAK projesi arac谋l谋臒谋yla 'Erzincan ve çevresinde hangi bitkiler hangi böcekler taraf谋ndan tozla艧t谋r谋l谋r?' diye proje gerçekle艧tirdik. O esnada, s谋raca otu türleri ar谋lara özelle艧mi艧 ve tozla艧ma s谋ras谋nda ar谋n谋n d谋艧谋nda di臒er böcek gruplar谋n谋 kendisine yakla艧t谋rmad谋臒谋n谋 fark ettik." dedi.

"Bitkilerde nektar ve koku kimyas谋n谋n bile艧enlerini ortaya ç谋karaca臒谋z"

Ara艧t谋rmalar neticesinde TÜB陌TAK’a yeni bir proje sunduklar谋n谋 aktaran Kandemir, 艧unlar谋 kaydetti:

"Baz谋 bitkilerin, ar谋lar d谋艧谋nda di臒er böcek gruplar谋n谋 kendisine yakla艧t谋rmayan kimyasal bile艧ikleri neler olabilir? Do臒aya zarar vermeyecek bir böcek kovucu üretmek mümkün olabilir mi? 艧eklindeki bir dü艧ünceden yola ç谋kt谋k. Bu bak谋mdan arkada艧lar谋m谋z ile kimyac谋lar谋n da içinde oldu臒u bir ekiple, Erzincan ve çevresinde bulunan s谋raca otu türlerinden 8 adedini seçtik. Bunlar谋n nektar ve koku kimyas谋n谋n bile艧enlerini ortaya ç谋karaca臒谋z. Tabii bu tek ba艧谋na yeterli de臒il, bir taraftan da Erzincan ve çevresinde bulunan di臒er böcek gruplar谋n谋n ziyaret edebildi臒i, polen veya nektar alabildi臒i, di臒er seçti臒imiz bitkilerin de nektar ve kokusunu analiz edip mukayeseli bir çal谋艧ma yapaca臒谋z."

Kandemir, "Ar谋lar谋n özelle艧mesinde etkili olan, ar谋lar d谋艧谋nda di臒er böceklerin bitkiden uzak durmas谋n谋 sa臒layan bile艧iklerin neler oldu臒unu anlamaya çal谋艧aca臒谋z." ifadesini kulland谋.