365bet体育在线世界杯

陌蝉迟补苍产耻濒'da, Türkiye için koruma statüsü dü艧ük endi艧e seviyesinde yer alan serçelerin say谋s谋nda dü艧ü艧 oldu臒u gözlemleniyor. Birçok Avrupa ülkesinde de say谋lar谋 azalan serçeler için çe艧itli eylem planlar谋 geli艧tiriliyor.

陌蝉迟补苍产耻濒 Üniversitesi-Cerrahpa艧a Ormanc谋l谋k Meslek Yüksekokulu Ö臒retim Görevlisi, ku艧 bilimci Ergün Bacak, 陌蝉迟补苍产耻濒'daki serçe say谋s谋n谋n azal谋艧 nedeni ve yap谋labileceklere ili艧kin AA muhabirine de臒erlendirmelerde bulundu.

Bacak, bilim insanlar谋 ve ku艧 gözlemcilerinin 陌蝉迟补苍产耻濒'da serçe say谋s谋n谋n azald谋臒谋n谋 gözlemlediklerini belirterek, yava艧 yava艧 yok olan 艧eylerin insanlar taraf谋ndan fark edilmedi臒ini söyledi.

Ergün Bacak, "Serçelere daha az alanda rastl谋yoruz çünkü ye艧il alanlar, onlar谋n beslenecekleri habitatlar kayboluyor ve mimari de臒i艧iyor. Türkiye'ye bakt谋臒谋m谋zda, biz düzenli olarak veri tutmad谋臒谋m谋z için ne kadar谋n谋n kayboldu臒unu bilmiyoruz. Avrupa'da çok uzun y谋llard谋r veriler tutularak bilimsel çal谋艧ma yap谋l谋yor ve yayg谋n ku艧lar谋n ne kadar kayboldu臒unun fark谋na var谋l谋yor." dedi.

Serçe say谋s谋ndaki azal谋艧谋n en büyük nedeninin mimari yap谋n谋n de臒i艧mesi oldu臒unu vurgulayan Bacak, serçelerin önceden binalar谋n saçaklar谋na yuva yapt谋臒谋n谋, küçük bahçelerde beslendiklerini anlatt谋.

"Önce beslenme, sonra yuvalama alanlar谋 kayboldu"

Bacak, "Ne de臒i艧ti? Önce ye艧il alanlar kaybolmaya, sonra mimari de臒i艧meye ba艧lad谋. Serçelerin önce beslenme, sonra yuvalama alanlar谋 kayboldu. Böcekler vard谋, bu kadar tar谋m ilaçlar谋 yoktu, serçeler yavrular谋n谋 böceklerle besliyordu. Türkiye gibi yerlerde betonun her yere ula艧mas谋 sonucu habitat kayb谋 oldu. Serçelerin avc谋lar谋 da çok artt谋; kargalar serçelerin bir k谋sm谋n谋 yiyor, kediler serçeyi avl谋yor. Art谋k 50-60'l谋 y谋llardan kalan binalar kentsel dönü艧ümle de臒i艧irken oraya yuva yapan ku艧lar谋 dü艧ünmüyoruz. Art谋k evlerin saçaklar谋 yok, serçeler nereye yuva yapacak?" diye konu艧tu.

陌ngiltere'de son 40 y谋lda serçe popülasyonunun yüzde 68 dü艧tü臒ünü kaydeden Bacak, "陌ngiltere'de, Hollanda'da her evin bahçesine serçeler yuva yaps谋n diye kutu yuva konulmas谋 önerisi getirildi. Ebabil ku艧lar谋 yuva yaps谋nlar diye duvarlara yuvalar yap谋艧t谋r谋l谋yor. 陌ngiltere, Hollanda serçeyi k谋rm谋z谋 listeye alm谋艧. Türkiye'de henüz bu kültür ba艧lamad谋臒谋 için belki de bir gün bakaca臒谋z, serçelerin yüzde 90'谋 ortadan kaybolmu艧 olacak. Sadece küçük 艧ehirlerde, köylerde serçe görüyor olaca臒谋z, büyük 艧ehirlerden belki de tamamen silinmi艧 olacak." ifadesini kulland谋.

"Bugünlerde art谋k o kadar serçeyi göremiyoruz"

Ergün Bacak, sa臒l谋kl谋 veriler için serçe gibi ku艧lar谋n düzenli izlenmesi ve her y谋l say谋mlar谋n谋n yap谋lmas谋 gerekti臒ini dile getirerek, 艧unlar谋 kaydetti:

"Büyük ku艧larda azalma ya da artmay谋 daha fazla fark ediyoruz, hep 'Etrafta vard谋 e臒er yoksa ba艧ka bir yere gitti' diye dü艧ünüyoruz. Biz çocukken seslerini çok fazla duydu臒umuz serçelerin bu y谋llarda seslerini duymaz olduk. Say谋lar谋n谋 bilmiyoruz ama seslerini art谋k çok s谋k duymuyoruz. Çocukken hat谋rl谋yorum, onlarca serçe yan binan谋n saçaklar谋na yuva yap谋yordu, bugünlerde art谋k o kadar serçeyi göremiyoruz. K谋rsal alanlarda daha çok görebiliyoruz. Sa臒l谋kl谋 veriler tutsak, say谋mlar谋n谋 yapsak 陌蝉迟补苍产耻濒'da serçelerin say谋lar谋n谋n ne kadar azald谋臒谋n谋 çok rahat söyleyebiliriz ama 艧u an sadece gözlemlerle 'azal谋yor' diyebiliyoruz."

Bilimsel çal谋艧malar谋n desteklenmesi ve öncelikli hale getirilmesi gerekti臒ine dikkati çeken Bacak, "Türkiye'de iki tane yok olan tür var. Yak谋n zamanda hassas kategorisine girdi 'üveyik' ve 'elmaba艧 patka'. 陌kisinin de pek çok ülkede av谋 yak谋n zamanda yasakland谋 ama ikisi de Türkiye'de avlanan türlerden. Habitatlar谋m谋z谋, son kalan do臒al alanlar谋 korumam谋z gerekir. Türlerin yok olmas谋n谋n sonunda en çok etkilenecek canl谋lardan biri insan. Ekosistem bozulursa biz etkilenece臒iz, bizim kaçacak ba艧ka bir dünyam谋z yok. Serçeler yok olacak, güvercinler yok olacak, bir bakm谋艧谋z yok olma s谋ras谋 bize gelmi艧." sözlerini sarf etti.

"Küçük dokunu艧larla popülasyonun dü艧mesini belli miktarda dengeleyebiliriz"

Bacak, 陌蝉迟补苍产耻濒 ve di臒er büyük 艧ehirlerde serçe türünün yok olmas谋n谋n önüne geçebilmek için yap谋labilecekleri 艧öyle s谋ralad谋:

"Peyzaj mimarlar谋n谋n kentsel yap谋la艧may谋 dü艧ünürken d谋艧ar谋da ya艧ayan canl谋lar谋 da dü艧ünerek hareket etmesi, saçak ve yuvalar yapmas谋 gerekir. Osmanl谋 zaman谋nda mimarlar bunu dü艧ünmü艧, ku艧 yuvalar谋 yapm谋艧lar. Küçük dokunu艧larla popülasyonun dü艧mesini belli miktarda dengeleyebilir, en az谋ndan stabil hale getirebiliriz. Bunun yan谋nda do臒al alanlar谋, habitat谋 korumam谋z gerekir. Yanl谋艧 谋艧谋kland谋rmalar pek çok ku艧un hayat谋na mal oluyor. Her y谋l milyarlarca ku艧 sadece camlara çarparak hayat谋n谋 kaybediyor. Camlara yap谋艧t谋raca臒谋m谋z stickerlarla pek çok ku艧un, serçenin hayat谋n谋 kurtarabiliriz. Birkaç saat e臒lenece臒iz diye y谋l ba艧谋nda her yerde havai fi艧eklerden yüz binlerce belki milyonlarca ku艧 hayat谋n谋 kaybetti. Havai fi艧ek atmak yerine lazer gösterisi yapal谋m, en az谋ndan daha az zararl谋."