365betÌåÓýÔÚÏßÊÀ½ç±­

Van'da akarsuların debisi düÅŸtü, inci kefallerinin göçü zorlaÅŸtı

31.05.2023
Van

Van'da yağış miktarının azalması ve sıcaklığın artmasına baÄŸlı olarak akarsuların debisinin düÅŸmesi, üreme dönemindeki inci kefallerinin tatlı sulara göçünü zorlaÅŸtırıyor.

Son yıllarda yağışların istenilen seviyede olmaması Van Gölü Havzası'ndaki akarsuları olumsuz etkiledi. Havzadaki birçok derenin debisi düÅŸtü, bazıları da kuruma noktasına geldi. İlkbahar yağışları da debisi düÅŸen derelerin su seviyesini pek artırmadı.

Her yıl 15 Nisan-15 Temmuz döneminde Van Gölü'nden tatlı sulara göç eden inci kefalleri, yeteri kadar su olmadığı için derelerin üst kısımlarına kadar çıkamadı.

Balık göçünün en güzel izlenebildiÄŸi Muradiye ilçesindeki Bendimahi Çayı ve ErciÅŸ ilçesindeki Deli Çay'da debinin düÅŸmesi sonucu balık varlığı önemli ölçüde azaldı.

TuÅŸba ilçesindeki Çolpan Çayı ise kuruma noktasına geldi.

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Su Ürünleri Fakültesi Doktor ÖÄŸretim Üyesi Mustafa AkkuÅŸ, AA muhabirine, inci kefali üreme göçünün küresel iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinden etkilendiÄŸini söyledi.

Kuraklığın etkilerinin akarsularda bariz ÅŸekilde görüldüÄŸünü anlatan AkkuÅŸ, "Åžu an Çolpan Çayı'nda bulunuyoruz. 23 yıl sonra ilk kez bu derenin kuruduÄŸunu ve suyun göle ulaÅŸamadığını görüyoruz. 23 yıldır bu dere üreme döneminin sonuna kadar yeterli miktarda suyu barındırırken bu yıl maalesef kar yağışının az olmasına baÄŸlı olarak erkenden kurudu. Buraya üremek için gelen balıklardan bazıları maalesef geri dönecek, bazıları da belki suyu fazla olan baÅŸka derelere gidecek." diye konuÅŸtu.

"Bendimahi Çayı kritik seviyede"

Akarsulardaki balığın üremesinin gitgide zorlaÅŸtığını belirten AkkuÅŸ, ÅŸunları kaydetti:

"Geçen yıllarda üreme döneminde akarsuların balıkla dolup taÅŸtığını görüyorduk. Bu sene ciddi bir kuraklık söz konusu olduÄŸu için geçen yıllardaki yoÄŸunluÄŸu görmemiz mümkün deÄŸil. En büyük sorun Bendimahi Çayı'nda var çünkü debi inanılmaz ÅŸekilde düÅŸmüÅŸ. Kuraklık var, yağış az ama suyu da yönetemiyoruz. Yani Bendimahi Çayı'ndaki suyun çoÄŸu sulama kanallarına alınıyor. Akarsu yatağına yeteri kadar su bırakılmıyor. Bu durum, önümüzdeki günlerde balık ölümlerini ortaya çıkaracak. Havzadaki diÄŸer akarsularda da benzer durum var. Åžu an Van Gölü'ne dökülen en büyük akarsu olan Bendimahi Çayı kritik seviyede, Van Gölü'ne dökülen akarsulardaki en uzun göç yoluna sahip yer. Balıklar, Bendimahi Çayı'nda 23 kilometre kadar yukarı çıkıyordu fakat ÅŸu an balığın onuncu kilometreden yukarı çıkması çok zor."

"Balıkların korunması için hassas bir süreç izliyoruz"

Muradiye Kaymakamı ve Belediye BaÅŸkan Vekili Melih AydoÄŸan da inci kefalinin bölge için önemli bir deÄŸer olduÄŸunu söyledi.

Muradiye'deki akarsuların her yıl balık göçüne ev sahipliÄŸi yaptığını belirten AydoÄŸan, "Van Gölü'nden çıkan balıklar, Bendimahi Çayı hattı boyunca bir göç gerçekleÅŸtiriyor. Yumurtalarını bırakıp geri dönüyorlar. Biz de İl Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlığı ekiplerimizle inci kefalini 24 saat esaslı koruyoruz. Hem karada hem de su üstünde denetimler gerçekleÅŸtiriyoruz. Bu sene kurak geçiyor. Su debisi çok düÅŸük. Buna raÄŸmen balıkların korunması konusunda çok hassas bir süreç izliyoruz. Yakalanan canlı balıkları tekrar suyla buluÅŸturuyoruz. Kaçak avcılığa karşı idari yaptırım uyguluyoruz." diye konuÅŸtu.

Balık göçünü izlemek için Bendimahi Çayı kenarına gelen Timur Kaya ise, "Önceki yıllar akarsular su ve balıkla doluydu. 45 yaşındayım ilk kez böyle bir manzarayla karşılaşıyorum. Kışın karın yaÄŸmaması çok etkili oldu. Derelerde su yok. Balıkları izlemek için kimse gelmiyor çünkü gelenler balık göremeden gidiyor." dedi.

KATEGORİDE ÖNE ÇIKANLAR