365betÌåÓýÔÚÏßÊÀ½ç±­

Laboratuvarda bitki klonlayan akademisyenler, fide üretim sürecini kısalttı

03.05.2022
Sivas

Cumhuriyet Teknokent'te Ar-Ge çalışmaları yürüten bilim insanları, çeÅŸitli türlerdeki fidelerin normal ÅŸartlarda 1 yıl olan üretim sürecini, doku kültürü laboratuvarında 3,5 aya indirdi.

Sivas'ta bilim insanlarınca kurulan doku kültürü laboratuvarında, meyve, sebze ve peyzaj sektörünün ihtiyaç duyduÄŸu bitkiler, iklim ÅŸartlarından bağımsız ve hastalıktan ari ÅŸekilde kısa sürede yetiÅŸtiriliyor.

Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi (SBTÜ) Tarım Bilimleri ve Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tolga Karaköy, Dr. ÖÄŸretim üyeleri Gökhan Baktemur ve Fatih Ölmez, yaklaşık 5 ay önce Cumhuriyet Teknokent'te çeÅŸitli bitkilerin çoÄŸaltılmasına yönelik çalışmalar yapmak amacıyla ortak firma kurdu.

Firmanın doku kültürü laboratuvarında klonlama yöntemiyle yaklaşık 3,5 ayda çoÄŸaltılan fideler, yurt içindeki sipariÅŸ noktalarına gönderildi.

Laboratuvarın yaklaşık 20 milyon olan klonlama kapasitesinin, taleplerin artması üzerine gelecek yıllarda 50 milyona çıkarılması hedefleniyor.

Firmanın ortaklarından Prof. Dr. Karaköy, AA muhabirine, laboratuvarda virüssüz, hastalıksız bitki materyallerinin üretimi ile Ar-Ge çalışmaları yapıldığını söyledi.

Normal koÅŸullarda yaklaşık 1 yılda yetiÅŸen erik, kuÅŸburnu, goji berry, badem, sarımsak, akçaaÄŸaç, leylak, alıç, çınar ve batı mazısı fidelerini, biyoteknolojik koÅŸullarda 3,5 ayda ürettiklerine dikkati çeken Karaköy, talep eden firmalara 350 bin fide teslim ettiklerini bildirdi.

Yurt dışından da talepler var

Türkiye'de baÅŸta Sivas olmak üzere İstanbul, Adana, Mersin, Antalya ve Sakarya'dan gelen sipariÅŸleri yetiÅŸtirmeye çalıştıklarını dile getiren Karaköy, yurt dışından ise Özbekistan, Kazakistan, İtalya ve Irak ile temas halinde olduklarını vurguladı.

Karaköy, "Åžirketimizin çalışmaları duyuldukça yurt dışından da bizimle çalışmak isteyen firmalar oldu. Türk Cumhuriyetleri baÅŸta olmak üzere birkaç ülkeyle baÄŸlantılarımız var. Konuyla ilgili Ar-Ge çalışması yaparak, protokolleri oluÅŸturup onlara kendi ÅŸirketleri kapsamında uzman yetiÅŸtirerek hizmet vermeyi planlıyoruz." dedi.

En önemli hedeflerinin Türkiye'nin yıllık çilek fidesi ihtiyacından doÄŸan açığı kapatmak olduÄŸunu anlatan Karaköy, ÅŸöyle konuÅŸtu:

"Türkiye'de yıllık çilek fidesi ihtiyacı 300 milyon civarında. Bunun bizimki gibi biyoteknolojik koÅŸullarda virüssüz olarak üretimi 30 milyon civarında yapılmakta. Geri kalanı da çok iptidai koÅŸullarda üretiliyor. Bu konuda çok ciddi bir açık var. Onun için ÅŸu an Mersin'in Anamur ilçesindeki bir ÅŸirketle çilek fidesi üretimi konusunda görüÅŸmelerimizi tamamladık ve bize anaçları gönderdiler. Biyoteknolojik yöntemlerle hızlı bir ÅŸekilde fide üretimi yapacağız. Yıllık 30 milyon civarına çok rahat bir ÅŸekilde çıkabileceÄŸimizi düÅŸünüyorum."

Dr. ÖÄŸretim Üyesi Baktemur ise doku kültürünün, hastalıktan, virüsten ari bir bitkiden onlarcasının hızlı ÅŸekilde çoÄŸaltılabildiÄŸini, bunun herhangi bir mevsime baÄŸlı kalınmadan, yılın 12 ayı üretimin sürdüÄŸü bir sistem olduÄŸunu söyledi.

Laboratuvarın 3 bölüme ayrıldığını anlatan Baktemur, "İlk odamız, bitkinin sterilizasyondan önceki aÅŸaması için. Transfer odasında ise yapay bir besin ortamında, steril koÅŸullarda bitkinin kök, tohum, sürgün kısımlarını alarak çoÄŸaltımını saÄŸlıyoruz. Büyütme odasında da ortalama 25 derece sıcaklık saÄŸlıyoruz ve 16 saat aydınlık, 8 saat karanlık olacak ÅŸekilde bitkilerin geliÅŸimlerini takip ediyoruz." ifadelerini kullandı.

KuÅŸburnu için KOSGEB'den 1 milyon lira hibe desteÄŸi alındı

Baktemur, ÅŸu anda kuÅŸburnu, goji berry ve garnem bitkilerine ağırlık verdiklerini, kuÅŸburnu projesi için KOSGEB'den 1 milyon lira hibe desteÄŸi aldıklarını vurgulayarak, ÅŸunları kaydetti:

"KuÅŸburnunun kitlesel üretimini yaparak hem Sivas hem de diÄŸer illere dağıtımına devam ediyoruz. Yurt dışından da yoÄŸun talepler geliyor. Ayrıca Mersin'in Tarsus ilçesinde garnem bitkisinin anaç çoÄŸaltımı için bir protokol imzaladık. Bu kapsamda bizden istedikleri 1 milyon civarında fidandan 50 bininin üretimini yaptık. Goji berry bitkisiyle ilgili de Sivas'tan ciddi talep var."

KATEGORİDE ÖNE ÇIKANLAR