365betÌåÓýÔÚÏßÊÀ½ç±­

Maden atıkları yangın önleyici malzemeye dönüÅŸüyor

10.04.2025
ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô

Makine yüksek mühendisi BüÅŸra Atkesen, maden atıklarından yangın önleyici malzeme geliÅŸtirdiklerini, bor, alüminyum ve magnezyumun çeÅŸitli karışımlarından oluÅŸan bu malzemenin doÄŸaya olumsuz etkisinin olmadığını söyledi.


DoÄŸaya Kulak Verin.
Ekolojik gündem, sürdürülebilirlik ve çevre mücadeleleri artık cebinizde.
³Û±ðÅŸ¾±±ô³ó²¹³Ù kanalını takip edin.


TÜİK'in 2022 Atık İstatistiklerine göre maden iÅŸletmelerinde madencilik faaliyetlerinin tamamından kaynaklanan atık miktarı 860,6 milyon ton olurken bunun yüzde 99,99'unu mineral atıklar oluÅŸturdu. Toplam atığın yüzde 76,1'i pasa sahalarında, atık barajlarında veya düzenli depolama tesislerinde bertaraf edildi, yüzde 20,9'u ocak içine geri dolduruldu, yüzde 3'ü ise diÄŸer yöntemlerle geri kazanıldı ya da bertaraf edildi.

Birçok alanda olduÄŸu gibi maden atıklarının ekonomiye kazandırılması için de çeÅŸitli giriÅŸimler bulunuyor.

Bu giriÅŸimlerden birini hayata geçiren makine yüksek mühendisi BüÅŸra Atkesen, AA muhabirine, Türkiye'nin alüminyum, magnezyum, bor gibi madenlerin varlığı bakımından dünyada ikinci sırada olduÄŸunu kaydetti.

Maden atıklarının birer ham madde olduÄŸunu vurgulayan Atkesen, "Bu madenler iÅŸlenirken iÅŸlem esnasında toz formunda atıklar oluÅŸuyor. Bu atıklar katma deÄŸerli ürünlere dönüÅŸtürülemiyor ve bu nedenle atık olarak kalıyor." dedi.

Atkesen, Türkiye genelinde madenler iÅŸlenirken yılda 500 bin ton toz atık meydana geldiÄŸini ve katma deÄŸerli ürünlere dönüÅŸtürülemediÄŸi için bunların genellikle inÅŸaat malzemelerinde çimentoya katkı maddesi olarak kullanıldığını anlattı.

Katı ve sıvı formda yangın önleyici malzeme ürettiler

Maden atıklarından katma deÄŸerli bir ürün elde etme hedefiyle yola çıkarak bu atıklardan yerli ve çevreci imkanlar dahilinde yangın önleyici malzeme geliÅŸtirdiklerini bildiren Atkesen, ÅŸöyle devam etti:

"Bizim giriÅŸimimizin en önemli özelliÄŸi ilk endüstriyel simbiyoz örneklerinden biri olmamız. Bunu da ÅŸöyle açıklayabilirim. Endüstriyel simbiyoz dediÄŸimiz ÅŸey aslında bir sektörün atığını, baÅŸka bir sektörün ürün ham maddesi haline getirebilmek demektir. Yani katma deÄŸerli bir ürün üretmemiz lazım o atıktan. Biz de maden sektörünün atığını alıp bunu polimer, savunma sanayisi, yapı, tekstil gibi sektörlerin ham maddesi haline getiriyoruz."

Katı ve sıvı formda ürünler geliÅŸtirdiklerini aktaran Atkesen, katı formdaki ürünün herhangi bir ürün üretirken içine katılarak kullanılabildiÄŸini, sıvı formdaki ürünün ise boya ya da sprey ÅŸeklinde tekstil yüzeylerine, koruyucu tekstil kıyafetlerine ya da masa gibi eÅŸyaların yüzeylerine uygulanabildiÄŸini belirtti.

"Yangın esnasında alevin iletim hızını düÅŸürüyor"

Atkesen, geliÅŸtirdikleri yangın önleyici malzemenin avantajlarını ÅŸöyle özetledi:

"Çevremizde gördüÄŸümüz yanıcı malzemeleri düÅŸünelim, kağıt, ahÅŸap masa gibi. Bu masanın üzerine bu malzemeyi uyguladığımda, yangın esnasında alevin iletim hızını düÅŸürüyor, yangın olduÄŸu yerde kalıyor, yavaÅŸ iletiliyor ve böylece ben çok daha hızlı ortamı terk edebiliyorum. Aynı zamanda duman baskılama özelliÄŸi var. Böylece zehirlenmeden hızlı bir ÅŸekilde, güvenli bir ÅŸekilde ortamı terk edebiliyorum. Aynı zamanda itfaiye gelme durumu olduÄŸu zaman yangın daha hızlı ÅŸekilde kontrol altına alınabiliyor."

Afetleri önleyebilecek ya da çözüm olabilecek giriÅŸimlerin dünyanın sürdürülebilirliÄŸi açısından önemli olduÄŸunu dile getiren Atkesen, özellikle yangın önleyici malzemelerin doÄŸayı korumakla kalmadığını, can ve mal kaybını azaltmaya katkı sunduÄŸunu ifade etti.

Zararlı gazların azaltılmasına katkı sunuyor

Atkesen yangın önleyici malzemenin yüzde 90'a varan duman tutucu özelliÄŸi sayesinde yangında 100 birim karbonmonoksit gazı doÄŸaya salınacakken 10 birim salındığına, böylece zararlı gazların azaltılmasına da katkı sunduklarına deÄŸindi.

Sadece atığı deÄŸerlendirmenin deÄŸil, atıktan yeÅŸil yöntemler kullanarak bir ürün geliÅŸtirmenin de önemli olduÄŸunu söyleyen Atkesen, "Temel olarak maden atıklarından yeÅŸil yöntemle üretilen nano malzemeler kullanıyoruz. Bu malzemeler bor, alüminyum ve magnezyumun çeÅŸitli karışımlarından oluÅŸuyor ve doÄŸada bıraktığınızda herhangi bir negatif etkisi yok. Yani biyobozunur deÄŸil ama antibakteriyel, antifungal gibi pozitif etkileri var." diye konuÅŸtu.

Atkesen, bundan sonraki süreçteki hedeflerinin geliÅŸtirdikleri ürünle Türkiye'yi Avrupa'da temsil etmek olduÄŸunu, Avrupa BirliÄŸi projeleri ve çeÅŸitli hızlandırma programlarıyla Avrupa'ya açılmak istediklerini belirtti.

KATEGORİDE ÖNE ÇIKANLAR