

BirleÅŸmiÅŸ Milletler Çevre Örgütü (UNEP) tarafından 2022'de yayımlanan "Sürdürülebilir Moda ݱô±ð³Ù¾±ÅŸ¾±³¾i 2021-2024 Stratejileri" baÅŸlıklı rapora göre, dünyada her saniyede ortalama bir kamyon kıyafet ya çöpe atılıyor ya da yakılıyor.
Avrupa Komisyonu ve Avrupa Çevre Ajansının araÅŸtırmaları, moda baÅŸkentlerinin birçoÄŸuna ev sahipliÄŸi yapan Avrupa BirliÄŸi ülkelerinde her yıl 5,8 milyon tondan fazla kıyafetin çöpe atıldığını gösterirken bu miktar kiÅŸi başına 11,3 kilogram atık giysi anlamına geliyor. AB'de atık giysilerin sadece yüzde 1'i geri dönüÅŸtürülürken bir kısmı baÅŸka ülkelere ihraç ediliyor. Ancak ihraç edilen bu giysiler, alıcı ülkelerde devasa çöp sahaları oluÅŸmasına neden oluyor.
Çevrim içi istatistik portalı Statista'nın verilerine göre, dünyanın en büyük ikinci moda endüstrisine sahip İtalya'da baÅŸlatılan Zerolab giriÅŸimi moda sektörüne entegre etmeye çalıştığı sürdürülebilir uygulamalarıyla örnek oluyor.
Gabriele Rorandelli ve Cassandra Kane tarafından 3 yıl önce Floransa'da hayata geçirilen giriÅŸim temelde lüks moda markalarının artık kullanmadıkları malzemeleri çöpe gitmekten kurtararak bunların ileri dönüÅŸümünü gerçekleÅŸtirmeyi amaçlıyor. GiriÅŸim ayrıca bünyesinde düzenlediÄŸi birçok atölye ile sürdürülebilir moda konusunda harekete geçmek isteyen herkesi çözümün bir parçası olabilecek fikirler üretmeye davet ediyor.
TRT World'ün bu yıl 3. kez düzenlediÄŸi "NEXT by TRT World Forum" programına katılmak üzere ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô'a gelen Zerolab kurucusu Rorandelli döngüsel moda çabalarını ve Zerolab'in kuruluÅŸ hikayesini AA muhabirine anlattı.
Döngüsel modanın temelleri
Üretimdeki çeÅŸitli uygulamalar nedeniyle modayı, çevreye en çok zarar veren sektörlerden biri olarak nitelendiren ve bu baÄŸlamda sürdürülebilir uygulamaların sektör için gerekli olduÄŸunu kaydeden Rorandelli, sürdürülebilir modanın tüketiciler tarafından da talep edildiÄŸini söyledi.
Modada sürdürülebilirlik dendiÄŸinde atık meselesinin öne çıktığından ve sektörün neden olduÄŸu sera gazı emisyonlarında da atığın ve malzemenin iÅŸlenme ÅŸeklinin çok büyük bir rolü bulunduÄŸundan bahseden Rorandelli, sektörün neden olduÄŸu atıkların, Gana baÅŸta olmak üzere Afrika'nın çeÅŸitli yerlerinde biriktiÄŸine ve bunun da çevresel bir sorun yaratarak ekosisteme zarar verdiÄŸine iÅŸaret etti.
Rorandelli, "Bizim yapabileceÄŸimiz daha dayanıklı, tamir edilebilir ve geri dönüÅŸtürülebilir ürünler üretmek. Ayrıca daha az tüketmeli, kullanmadığımız ürünleri yeniden satmalı, bir yere bağışlamalı ya da sevdiklerimize hediye etmeliyiz ki bu tüketim modeli de döngüsel modanın temellerini oluÅŸturuyor. Döngüsel moda, tasarımdan, atıkları geri dönüÅŸtüren endüstriyel tesislere kadar pek çok farklı adımı bünyesinde barındıran bir alan." diye konuÅŸtu.
Döngüsel modada üreticiden tüketiciye kadar tüm paydaÅŸların önemli roller üstlendiÄŸini vurgulayan Rorandelli, sektördeki büyük deÄŸiÅŸimlerin, markaların, tarzlarından ödün vermek pahasına daha sürdürülebilir malzemelere yönelmeleriyle kolay yıpranmayacak ÅŸekilde üretmeleriyle ve geri dönüÅŸümü teÅŸvik etmeleriyle gerçekleÅŸebileceÄŸi deÄŸerlendirmesinde bulundu.
Zerolab giriÅŸiminin İtalya’da sürdürülebilir moda çalışmalarına destek olduÄŸunu ifade eden Rorandelli, "İtalya’daki moda atıklarının ileri dönüÅŸümüne yön verme arzusundayız ve bu amaçla büyük lüks moda markalarının artık üretimde kullanmadıkları atık malzemeleri ileri dönüÅŸtürmek ve kaliteli ürünler elde etmek için toplamaya baÅŸladık." bilgisini verdi.
Kurdukları atölyeyle öÄŸrencileri, sanatçıları ve tasarımcıları, modada ileri dönüÅŸüm süreçlerine katılmaları için teÅŸvik ettiklerini anlatan Rorandelli, süreçte iniÅŸler ve çıkışlar yaÅŸanmasına karşın ana odaklarının sürdürülebilirlik olması dolayısıyla ilginin çok güçlü olduÄŸunu bildirdi.
"Her tarafta dağ gibi yığılmış atık malzemeler vardı"
Zerolab baÅŸta olmak üzere sürdürülebilir moda alanındaki giriÅŸimlere baÅŸlamasının kendi kiÅŸisel yolculuÄŸuyla baÄŸlantılı olduÄŸunu dile getiren Rorandelli, ÅŸunları söyledi:
"Ben Floransalıyım ve çanta gibi lüks aksesuarların önde gelen üreticisi olan bölgeden geliyorum. Okulu bitirdiÄŸimde sürdürülebilirlik ve inovasyonla alakalı bir ÅŸeyler yapmam gerektiÄŸini hissettim. Sonrasında araÅŸtırmaya baÅŸlayarak 50'den fazla deri ve moda üreticisini ziyaret ettim. GittiÄŸim yerlerde her tarafta daÄŸ gibi yığılmış atık malzemeler vardı. Bunları gördükten sonra biraz çalışma yapmaya ve veriler edinmeye baÅŸladım. Bu da beni bu konu hakkında bir ÅŸeyler yapılması gerektiÄŸine ikna etti."
Zerolab'den sonra bir diÄŸer benzer giriÅŸimleri olan Zerow’u kurduklarına deÄŸinen Rorandelli, "Zerow, büyük markaların kullanmadıkları malzemelerini yeniden satabilecekleri ve yeniden deÄŸerlendirebilecekleri bir pazar yeri. Eylülden bu yana faaliyette ve kullanılmayan malzemeler pazarının büyümesine gerçekten yardımcı oluyor." sözlerini sarf etti.
BaÅŸladıkları günden bu yana sürdürülebilirliÄŸi destekleyen giriÅŸimlerine ilginin büyük olduÄŸunun, özellikle AB'nin bu yöndeki düzenlemelerinin bunda büyük etkisi bulunduÄŸunun altını çizen Rorandelli, söz konusu düzenlemeler sonrasında iÅŸbirliklerinin arttığına dikkati çekti.
Sürdürülebilir bir dünya için hem tüketicilerin hem de üreticilerin verdikleri her kararda sorumlu davranmalarını isteyen Rorandelli, bu amaçla atılan her adımın olumlu bir etkisi olduÄŸunu belirtti.