365betÌåÓýÔÚÏßÊÀ½ç±­

Gıda krizi milyonlarca kişinin hayatını tehdit ediyor

15.10.2022
ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô

BirleÅŸmiÅŸ Milletler, gerekli tedbirler alınmadığı takdirde mevcut gıda krizinin 2023'te küresel çapta bir felakete dönüÅŸebileceÄŸi uyarısı yaptı.

Dünya ekonomisinde yaÅŸanan dalgalanmalar, küresel ısınma ve bölgesel çatışmaların neden olduÄŸu gıda krizi nedeniyle milyonlarca kiÅŸinin hayatı tehlike altında.

Birçok ülkede devam eden kuraklık ve çatışmalarla Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle tahıl sevkiyatındaki aksamalar gıda krizini derinleÅŸtirirken milyonlarca kiÅŸi açlık tehdidiyle karşı karşıya kaldı.

BirleÅŸmiÅŸ Milletler (BM), gerekli tedbirler alınmadığı takdirde mevcut gıda krizinin 2023'te küresel çapta bir felakete dönüÅŸebileceÄŸi uyarısı yaptı.

Dünya Gıda Programına göre, 45 ülkede yaklaşık 50 milyon insan kıtlığın eÅŸiÄŸinde.

Dünya genelinde 800 milyondan fazla kiÅŸi ise her gece yataÄŸa aç girerken, Uluslararası Para Fonu (IMF) ise büyük fiyat dalgalanmalarının gıda güvensizliÄŸini artırması nedeniyle dünyanın bir gıda kriziyle karşı karşıya olduÄŸu uyarısı yaptı.

Gıda krizi en fazla Afrika'yı etkiliyor

Afrika'da farklı nedenlerden ötürü uzun süredir etkili olan gıda krizi nedeniyle milyonlarca kiÅŸinin hayatı tehlike altında.

BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, Afrika kıtasında iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi, çatışmalar, Kovid-19 salgını ve Ukrayna-Rusya savaşı gibi nedenlerle her 5 kiÅŸiden biri saÄŸlıklı beslenemiyor.

Somali baÅŸta olmak üzere Kenya, Nijerya, Güney Sudan, Çad ve Etiyopya'daki yetersiz yağışlar nedeniyle kuraklık etkisini artırırken bazı ülkeler ise 1980'lerden bu yana görülen en ÅŸiddetli kuraklık ile karşı karşıya.

Kuraklıkla 2019'da çöl çekirgelerinin tarım arazilerini istilası sonrası tarımsal üretimin gerilemesi, iç çatışmalar ve terör saldırıları, Ukrayna-Rusya savaşı ile tahıl sevkiyatının aksaması ve Kovid-19 salgınının ekonomiye olumsuz etkisi de gıda krizini tetikleyen unsurlar arasında yer alıyor.

Gıda krizi nedeniyle hayvanlar da can verirken, milyonlarca aile de evini terk etmek zorunda kaldı.

Bölgesel ve küresel geliÅŸmeler gıda krizini tetikledi

DoÄŸu Afrika'daki gıda krizinin en önemli nedenleri arasında uzun süredir etkili olan kuraklık ve bölgesel çatışmalar gösteriliyor.

Etiyopya'da isyancı Tigray Halk KurtuluÅŸ Cephesi ile hükümet güçleri arasındaki çatışmalar, Somali'de EÅŸ-Åžebab ile ordu arasındaki çatışmalar gibi bölgesel sorunlar gıda krizini artırdı.

Kovid-19 salgınının ekonomiye olumsuz etkisi ve Ukrayna-Rusya savaşına baÄŸlı olarak tahıl sevkiyatının durması da gıda krizini tetikleyen küresel faktörler arasında yer aldı.

Sadece Somali, buÄŸdayının yüzde 92'sini Rusya ve Ukrayna'dan ithal ederken tedarik zinciri kilitlendi ve savaÅŸ aynı zamanda gıda ve petrol fiyatlarını da artırdı.

81 milyon kiÅŸinin gıda güvenliÄŸi bulunmuyor

Uzun süredir devam eden gıda sorunundan Somali, Kenya ve Etiyopya'da en az 30 milyon kiÅŸi etkilenirken BM'ye göre DoÄŸu Afrika'da 81 milyon kiÅŸinin gıda güvenliÄŸi saÄŸlanamıyor.

16 milyon DoÄŸu Afrikalı ise yemek piÅŸirmek ve içmek için kullanılan temiz suya ulaÅŸamıyor.

Gıda krizi en fazla çocuk, yaÅŸlı ve kadınları etkilerken BM Çocuklara Yardım Fonuna (UNICEF) göre Etiyopya, Kenya ve Somali'de ise 1,7 milyondan fazla çocuk, gıda güvensizliÄŸi nedeniyle acil müdahaleye muhtaç durumda.

Yardımların ulaÅŸamadığı mülteci kamplarında yaÅŸayan Somalililer günlük gıda olarak sadece pirinç ya da çay tüketebiliyor.

Etiyopya'da ordu ve isyancı TPLF arasında Kasım 2020'den bu yana süren çatışmalar büyük bir insani krize yol açtı.

Ülkenin kuzeyindeki Tigray, Afar ve Amhara bölgelerinde yaklaşık 5 milyon kiÅŸi çatışmalar nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kaldı.

Taraflar gıda sevkiyatı için zaman zaman ateÅŸkes kararı alsa da sevkiyat için güvenli hat tam anlamıyla oluÅŸturulamıyor.

Ülkenin kuzeyinde yaklaşık 11 milyon kiÅŸi gıda yardımına ihtiyaç duyuyor.

Kenya'nın kuzeyinde mevsim normallerinin altındaki yağışlar nedeniyle 3,1 milyon kişi gıda sıkıntısı yaşıyor.

Batı Afrika ülkesi Nijerya'nın 16 eyaletinde 10 milyona yakın kiÅŸi ise açlık tehlikesi altında.

Yaklaşık 10 milyon nüfusa sahip Güney Sudan'da 7 milyon kiÅŸi açlık riskiyle karşı karşıya kalırken, Orta Afrika ülkesi Çad'da ise 2,1 milyon kiÅŸi açlığa teslim oldu.

Kuraklık nedeniyle hayvanlar can veriyor

Doğu Afrika'da kuraklık ve gıda krizi insanlar kadar hayvanları da olumsuz etkiliyor.

Kenya'nın en büyük parklarından biri olan Tsavo Milli Parkı'nda son bir yılda kuraklık ve gıda krizi nedeniyle 109 fil ve 40'dan fazla zebra can verdi.

Yiyecek ve su bulamadığı için can veren hayvanların kokusu nedeniyle turistler bazı bölgelerde maske ile dolaÅŸmak zorunda kalıyor.

Kuraklığın 2023'e kadar uzayabileceÄŸinden endiÅŸe edilirken yaban hayvanlarının yanı sıra çiftlik hayvanları da can veriyor ve bu da kıtlığa neden oluyor.

Yardım çaÄŸrıları yapılıyor

Afrika'da gıda krizine karşı çeÅŸitli önlemler alınırken uluslararası alanda da yardım çaÄŸrısı yapılıyor.

BM Dünya Gıda Programı (WFP), Etiyopya ve Somali'nin de bulunduÄŸu bazı ülkelere insani krizle mücadeleye destek olmak amacıyla 120 bin ton buÄŸday gönderdi.

DoÄŸu Afrika'ya yardım için 6 ay boyunca 327 milyon dolara ihtiyaç duyulduÄŸunu açıklayan WPF, bu fonun sadece 64 milyonunun toplanabildiÄŸini kaydetti.

Kenya hükümeti gıda sorununa karşı özel bütçe ayırırken kuraklığı gerekçe göstererek, 2012'de yürürlüÄŸe giren genetiÄŸi deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ (GDO) tarım ürünlerine iliÅŸkin yasağı kaldırdı.

Türkiye merkezli STK'lar da kuraklıktan etkilenen ülkelere yardım ulaÅŸtırmak için harekete geçti.

KATEGORİDE ÖNE ÇIKANLAR