365betÌåÓýÔÚÏßÊÀ½ç±­

MüziÄŸi indirmeyip akışta dinlemek yüksek karbon emisyonuna neden oluyor

09.04.2025
ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô

Müzikolog Dr. Fatih Akman, dijital platformlar üzerinden müziÄŸi cihaza indirmeden akışta dinlemenin 2024 yılında 15 milyon ton karbon salınımına neden olduÄŸunu, bu salımı dengelemek için 237 milyon aÄŸaç dikilmesi gerektiÄŸini söyledi.

Sanayi Devrimi'nden itibaren insan faaliyetleri nedeniyle küresel ısınmaya neden olan karbon seviyesi yaklaşık yüzde 50 artarken dijitalleÅŸmeyle birlikte artan enerji tüketimi ısınmayı hızlandırıyor.

DijitalleÅŸen müzik endüstrisinin iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine etkileri hakkında araÅŸtırmalar yapan müzikolog Fatih Akman, AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Temel olarak kayıtlı ve canlı müzik olmak üzere iki bileÅŸenden oluÅŸan müzik endüstrisinde, yalnızca kayıtlı müzik sektörünün günlük 2 milyar kullanıcısı olduÄŸu bilgisini veren Akman, sektördeki seyirciler, festivaller, dijital dağıtım ÅŸirketleri, konser mekanları, imalat sektörü ve ulaşım gibi paydaÅŸların iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine etkileri olduÄŸunu belirtti.

Bu paydaÅŸlar arasındaki en büyük faktör olan dinleyicilerin, bir yandan CD, plak gibi fiziksel ürünleri, diÄŸer taraftan dijital ürünleri kullandığına deÄŸinen Akman, müziÄŸin dinlenmesi, indirilmesi ve paylaşılması esnasında ortaya çıkan enerji sarfiyatının oldukça fazla olduÄŸunu, dijital dağıtım ÅŸirketlerinin müziÄŸin dijitalleÅŸmesiyle birlikte üretim ve dağıtım aÅŸamasında karbon salımını azalttığını ancak tüketim aÅŸamasında çok daha fazla tüketime sebep olduÄŸunu aktardı.

Müzik, dijital platformdan dinleyiciye nasıl ulaşıyor?

Bir plak üretiminin yaklaşık 2,2 kilogram, bir CD üretmenin 172 gram, dijital ortamda 1 saat müzik dinlemenin ise 55 gram karbon salımına neden olduÄŸunu bildiren Akman, bu platformlar üzerinden dinlenen müziÄŸin dinleyicilere ulaÅŸma prensibini ÅŸöyle özetledi:

"Dijital platformlarda dinlenen müzik veri saÄŸlayıcılarında sabit disklerde saklanıyor. Bir kiÅŸi müziÄŸi dinlemek istediÄŸinde play tuÅŸuna bastığında veri bu sabit diskten çıkıyor, bir dağıtıcıya doÄŸru yönleniyor. Oradan, dağıtıcıdan Wi-Fi kanalları aracılığıyla veya baÅŸka kablolu kanallar aracılığıyla bilgisayarımıza, cep telefonumuza veya tabletimize iniyor. Bu sürece akış denebilir. Åžimdi bir ÅŸarkıyı dinlerken indirme yöntemini kullandığımızda sistemi sadece bir kez çalıştırıyoruz ancak akış yönteminde verileri kendi cihazlarımızda tutmadığımız, sürekli veri kaynağına ulaÅŸmamız gerektiÄŸi için her dinlediÄŸimizde bu sistemi baÅŸtan baÅŸlıyoruz. Dolayısıyla bu sistemin çalışmasındaki enerji maliyetlerini her seferinde yeniden aktive etmiÅŸ oluyoruz ki asıl tehlike zaten burada ortaya çıkıyor."

Bir ÅŸarkının akış aracılığıyla 27 kez dinlenilmesi sonucu 1 kilogram karbondioksit salımı meydana geldiÄŸini belirten Akman, ÅŸarkının akış aracılığıyla deÄŸil de indirilerek dinlenildiÄŸinde enerji tüketiminin sadece bir kez yapıldığını, dolayısıyla enerji tasarrufu konusunda ciddi bir fayda saÄŸlandığını dile getirdi.

2004'ten itibaren müziÄŸin indirme yöntemiyle dinlenilebildiÄŸini hatırlatan Akman, "İlk kez 2005 yılında akış yönteminin yani 'streaming' yönteminin devreye girdiÄŸini görüyoruz. İşte bu noktada streaming hızlı bir yükseliÅŸe geçiyor daha sonra 2017 yılında ilk kez tüm tüketim biçimlerinden fazla streaming ile tüketim yani akış yöntemi ile tüketim yapıldığını görmeye baÅŸlıyoruz. 2024 verilerine göre bugün bütün kayıtlı müzik endüstrisindeki payın yüzde 67,3'ü akış aracılığıyla yapılıyor." dedi.

Akman, bu konuda yaptığı araÅŸtırmalardan elde ettiÄŸi verileri ÅŸöyle paylaÅŸtı:

"2024 yılında toplam 4,8 trilyon akış gerçekleÅŸtirilmiÅŸ. 2022 yılı verilerinde bu sayı 1 trilyondu. 2024'teki sayının, önceki yıla göre yüzde 14 arttığını görüyoruz. 4,2 trilyon olarak hesaplanmış bir önceki yıl. Dolayısıyla her sene hızlı bir ÅŸekilde, yüzde 10'un üzerinde bir hızla yükseldiÄŸini görüyoruz. Yaklaşık karbon salınımının ne kadar olduÄŸunu söylemek gerekirse 2024'te gerçekleÅŸen 4,8 trilyon akış, ݲõ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô'dan Londra'ya yaklaşık 600 bin kez uçuÅŸ yapılmasına denk 15 milyon ton karbon salınımına neden olmuÅŸ. 15 milyon ton, aynı zamanda yaklaşık 15 milyon aracın bir yıllık emisyonuna bedel ve bu emisyonu sübvanse etmek, dengelemek için 237 milyon aÄŸaç dikilmesi gerekiyor."

MüziÄŸin dijitalleÅŸmesiyle birlikte yükselen enerji sarfiyatını azaltmak için bütün faaliyetlerde yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelme tavsiyesinde bulunan Akman, bu sayede harcanan enerjinin karbon salınımına olan etkisini azaltmanın mümkün olacağını ifade etti.

Festivallerin etkileri

Sektörde yüksek karbon emisyonuna neden olan bir diÄŸer faktörün müzik festivalleri olduÄŸunu, bu festivallerin yapılacağı alanların genellikle ÅŸehir dışında planlanmasının katılımcıları bireysel araç kullanımına yönelttiÄŸini ve bu durumun da karbon salımını artırdığını anlatan Akman, aynı zamanda tüketilen yiyecek ve içecekler nedeniyle ortaya çıkan ambalaj atıklarının ve tek kullanımlık plastik malzemelerin de çevre kirliliÄŸi oluÅŸturduÄŸundan bahsetti.

Bir festivalde bir kiÅŸinin ortalama 25 kilogram karbon emisyonuna neden olduÄŸunu bildiren Akman, dünyada en fazla müzik festivalleri ve organizasyonlarının yapıldığı ülkelerin sırasıyla İngiltere, Avusturya ve Amerika BirleÅŸik Devletleri olduÄŸunu kaydetti.

Akman, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü:

"7 bin ila 12 bin kiÅŸinin bulunduÄŸu bir festival alanında 1700 ton karbon salımı ortaya çıkıyor. İngiltere'de yılda yaklaşık 500 müzik festivali yapılıyor ve bu festivaller 400 bin ton karbon salımına sebep oluyor. Bunu aslında biraz daha anlaşılır bir ÅŸekilde söylemek gerekirse bu rakam 87 bin otomobilin 1 yıllık atmosfere yaydığı emisyona eÅŸittir. Konser mekanları da müzik endüstrisindeki paydaÅŸlardan biridir. Avusturya'dan bir örnek vermek gerekirse, orada yaklaşık 4 bin konser mekanında, 32 bin canlı müzik performansı ve 41 milyon seyirciyle yıllık ortalama, ortaya çıkan karbon emisyonu 209 bin ton civarında. Yalnızca dünyanın en büyük 10 festivali, yıllık olarak 259 bin ton civarında karbon emisyonuna neden oluyor."

Sanal dünyada gerçekleÅŸtirilen konserlerin daha az karbon salımına neden olacağını belirten Akman, Marshmello tarafından bir oyun platformunda verilen konsere 200 milyon kiÅŸinin çevrim içi olarak katıldığını ve toplamda 2,3 milyon dakikalık bir akış ortaya çıktığını aktardı.

Akman, "Aslında yüksek gibi görünse de aynı konseri fiziki alanda gerçekleÅŸtirmiÅŸ olsa yani 120 milyon kiÅŸi bir anda olmasa bile farklı farklı zamanlarda bu konseri izlemiÅŸ olsa 3 milyon ton civarında bir karbon salınımı gerçekleÅŸecekti. Fakat dijital ortamda yapılmış olan bu etkinlikte sadece 7,5 ton karbon salımı ortaya çıkıyor. Yani teknoloji aracılığıyla canlı müzik sektörünün de karbon salımını minimize etmek mümkün." diyerek sözlerini tamamladı.

KATEGORİDE ÖNE ÇIKANLAR